Cele i treści nauczania chemii

Wykształcenie ogólne ma zapewnić uczniom: ogólną znajomość przyrody, techniki, sztuki oraz ogólne przygotowanie do działalności praktycznej.

Zadanie nauczania chemii w zespole przedmiotów ogólnokształcących jest doniosłe. Ma ono wespół z nauczaniem fizyki, biologii i innych nauk przyrodniczych zapoznać ucznia ze współczesnym pojęciem materii, ma dać pogląd na jej budowę, na jej zmienność, jedność i niezniszczalność. Ponadto ma zaznajomić wszystkich uczniów z najważniejszymi zastosowaniami chemii w życiu codziennym i przemyśle.

Aby jednak nauczanie chemii nie przerodziło się w statyczne zapoznanie z faktami materiał nauczania winien być usystematyzowany strukturalnie, przy czym związki przyczynowo-logiczne powinny występować w nim na planie pierwszym, stwarzając w procesie nauczania okazję do myślenia przyczynowo-skutkowego, do pracy wyobraźni, którym to czynnikom powinna być podporządkowana pamięć. Nie lada sztukę stanowi wybranie materiału faktycznego dla wprowadzenia praw ogólnych a jednocześnie nie przerastającego dyspozycji umysłowych dziecka i dającego się zrealizować w przywidzianej siatce godzin.

Nadrzędnym założeniem programu jest taki dobór treści aby ukazać chemię jako naukę, która tłumaczy zjawiska życia codziennego, omawia problemy ochrony środowiska, stanowi element wykształcenia ogólnego rozwijającą umiejętność logicznego i abstrakcyjnego myślenia, uczącą prawidłowego korzystania z różnych substancji, posługiwania się literaturą uzupełniającą, która ukazuje drogę rozwoju myśli ludzkiej.

Przy pierwszym spotkaniu z chemią (gimnazjum) uczniowie winni poznać różnorodne substancje i ich właściwości a także zjawiska w otaczającym świecie, tłumaczyć je językiem chemicznym. Każdy uczeń powinien rozwijać swoje umiejętności wykonywania prostych doświadczeń chemicznych, a także zdolności obserwacji, poznać podstawowe prawa chemiczne, którymi rządzi się przyroda.

Niebagatelną sprawą jest: ochrona środowiska w nauczaniu chemii- wpojenie młodemu człowiekowi przekonanie, że najwyższym dobrem każdego jest przyroda, a zadaniem człowieka jest troska o otaczające go środowisko, i wreszcie wyposażenie uczniów w taki zasób wiedzy, aby mogli kontynuować naukę na wyższym szczeblu edukacji.

Nauczanie chemii dzięki oparciu nauczania o pracę laboratoryjną podnosi sprawność zmysłów, zdolność obserwacji, wyrabia uwagę, spostrzegawczość, wyobraźnię, sprawność manualną i zaradność. Uczenie się chemii, bardziej niż innych przedmiotów, wymaga łączenia teorii z praktyką, a z drugiej strony daje ku temu wiele sposobności. Dużo nawyków, które uczeń przyswoił sobie z otoczenia, a dotyczących postępowania w życiu codziennym, ma swoje teoretyczne uzasadnienie fizykochemiczne. Gdy przy realizacji programu chemii nadarza się ku temu sposobność, należy szukać ich tłumaczenia z punktu widzenia naukowego. Ważne jest aby przyzwyczaić ucznia do kontrolowania praktycznych czynności swoich i swego otoczenia pod względem zgodności z poznanymi podstawami naukowymi. Następstwem będzie dążenie do ulepszenia metod pracy, a zwłaszcza do zapobiegania szkodom wynikającym z niewiedzy i bezmyślności.

Opracowanie: Halina Lassota

Wyświetleń: 1257