Katalog

Anna Tutaj
Ogólne, Artykuły

Ewaluacja

- n +

Ewaluacja

Cele i charakter ewaluacji

Określenie ewaluacja jest w Polsce coraz częściej używane. Pochodzi z języka angielskiego - "ewluation - określać wartości i nie ma dobrego odpowiednika w języku polskim. Zbliżone określenia:" ocena "," analiza "nie oddają w pełni istoty ewaluacji.

Celem ewaluacji jest systematyczne zbieranie informacji na temat wartości, jaką przypisują zajęciom ich realizatorzy oraz adresaci. Informacje te mają ułatwić podejmowanie decyzji w sprawie ewentualnych korekt treści zajęć (oraz całości programu, jak również metod i form ich realizacji).

Wyróżniamy dwa rodzaje ewaluacji:

1 Ewaluacja wyników - sprawdzenie czy osiągnięto założone cele? Czy nasze działania zakończyły się sukcesem czy niepowodzeniem?
2 Ewaluacja procesu - sprawdzenie: Co naprawdę zdarzyło się w czasie realizacji programu i dlaczego? Czy i jak realizowane były ustalone zadania?

Prowadzenie każdej ewaluacji wymaga starannego jej zaplanowania i zaprojektowania.
Projekt ewaluacji tworzą następujące części składowe:
- przedmiot ewaluacji,
- pytania kluczowe,
- kryteria,
- dobór metod oraz zaprojektowanie technik badawczych,
- określenie próby badawczej,
- ustalenie sposobu analizy zebranych danych,
- określenie formy prezentacji danych (raportu).

Przedmiot ewaluacji
Przedmiotem ewaluacji jest proces realizacji zajęć w poszczególnych typach placówek edukacyjnych:

Pytania kluczowe
1. jakie są opinie prowadzących zajęcia na temat:
a) założonych treści,
b) metod i form,
c) warunków realizacji,
2. Jakie są opinie uczniów na temat programów (w aspektach) jak wyżej
2. Jakiego rodzaju zmiany w zakresie wiedzy umiejętności i wartości uczniów wystąpiły pod wpływem przeprowadzonych zajęć.

Kryteria ewaluacji

Kryteria ewaluacji powinny być ustalone przez osoby lub zespoły realizujące zajęcia w każdej z placówek z osobna.

Brak jasno sformułowanych i uzgodnionych kryteriów powoduje, ze w trakcie ewaluacji odwołujący się do subiektywnych, mniej lub bardziej uświadomionych wartości, które wedle nie muszą być podzielone przez innych.

Prowadzona w taki sposób ewaluacja traci z punktu widzenia swój przedmiot i w rezultacie przestaje być użyteczna.

Jednocześnie dochodzi do wypatrzenia roli ewaluatora. Zaczyna pełnić źle pojętą rolę" sędziego ". Przestaje być medium w procesie społecznego komunikowania się przyjmując rolę inspektora, nadzorcy czy kontrolera- kogoś" kto wie lepiej "jak być powinno. Dlatego warto poświęcić trochę czasu na dyskusję w zespole i uzgodnienie kryteriów do których będą odnoszone wyniki ewaluacji. Bez przeprowadzenia tej operacji ewaluacja, która jest systematycznym i jawnym procesem ustalania wartości badanego zjawiska (procesu, programu, działania), staje się problematyczna.

Przykładowe kryteria:
- adekwatność treści metod form zajęć do potrzeb, oczekiwań i możliwości jego uczestników (realizatorów i adresatów),
- akceptacja zawartości programowych,
- możliwość realizacji,
- koszty realizacji (czasochłonność, pracochłonność)
- osiągane rezultaty (stopień realizacji założonych celów).

Dobór metod i technik

Dobór metod i technik badawczych zastosowanych w ewaluacji zajęć jest podporządkowany następującym zasadom:

1) W ewaluacji nie ma" zarezerwowanej "tylko dla niej listy metod i technik badawczych. Wykorzystuje się w niej wszelkie- ilościowe i jakościowe podejście i metody stosowane w badaniach społecznych. Niema też gotowego" kanonu "" metod, które sprawdzają się w każdej sytuacji. Zatem - w miarę możliwości stosować należy raczej proste "przyjazne" dla korespondentów narzędzia które nie wymagają stosowania pracochłonnych analiz statycznych w trakcie opracowania zgromadzonych wyników. Projektując narzędzia należy również pamiętać aby gromadzić tylko te dane, które są naprawdę konieczne.

2) Wiele nowych możliwości stwarza przed ewaluacją odwoływanie się do metod jakościowych.
Na przykład w ewaluacji typu studium przypadku zastosowanie ich pozwala na opis i wartościowanie interesujących ewaluatora zjawisk w ich naturalnym kontekście. Nie zadajemy sobie wówczas pytania, co różni interesujące nas zjawiska lecz? Poszukujemy w danym przypadku zarówno tego co go łączy z innymi przypadkami, jak i tego, co w nim szczególne, specyficzne, unikatowe, niepowtarzalne. Osiągnięcie tego celu jest możliwe tylko wówczas, gdy potrzebuje dawne zbiera się za pomocą takich technik, jak obserwacja, analiza dokumentów, wywiad pogłębiany itp.
Stosowane narzędzia badawcze powinny być adekwatne do poziomu rozwoju dzieci i młodzieży oraz uwzględniać umieszczone w projekcie ewaluacji pytania kluczowe oraz kryteria. W ewaluacji wczesnoszkolnej można wykorzystać szereg atrakcyjnych dla uczniów technik zwanych jako "kosz i walizeczka", "rybi szkielet", " tarcza strzelnicza".
 

Opracowanie: Anna Tutaj

Wyświetleń: 2482


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.