Katalog Ewa Kiwitz Zajęcia zintegrowane, Ćwiczenia Doskonalenie umiejętności cichego czytania ze zrozumieniemDoskonalenie umiejętności cichego czytania ze zrozumieniemKształcenie umiejętności cichego czytania ze zrozumieniem należy do podstawowych zadań nauczycieli nauczania zintegrowanego. Czytanie ciche polega na ogarnianiu całości tekstu, bez wymawiania go głośno. Jego rozumienie zaś stanowi istotę czytania. Czytanie z pełnym rozumieniem odbywa się po spełnieniu niezbędnych warunków do których zaliczyć można: dostateczny zasób doświadczeń i pojęć z dziedziny czytanego tekstu oraz dostateczną biegłość techniczną przez co rozumiemy rozróżnianie znaków graficznych i ich przekład na myśli. Poza tym koniecznym warunkiem czytania ze zrozumieniem jest skupienie uwagi na treści czytanego tekstu.Czynniki wpływające na rozumienie czytanego tekstu można podzielić na: - wewnętrzne - zdolności intelektualne, poziom funkcji zaangażowanych w czytaniu, poziom słownictwa, pewność siebie, motywację, zdolność koncentracji uwagi, pamięć, zainteresowania, doświadczenie życiowe, stopień zmechanizowania czytania, umiejętność dostosowania metody i tempa do czytanego tekstu, orientacja w układzie zdań i akapitów, wszechstronne przygotowanie do czytanego tekstu tzn. znajomość poprawnej wymowy i znaczenia trudnych słów i pojęć - zewnętrzne - sytuacja, w której znajduje się czytający, styl tekstu, rodzaj i stopień trudności tekstu, strukturę języka oraz bodźce stosowane przez nauczyciela Na podstawie badań wpływu cichego czytania ze zrozumieniem na efekty dydaktyczne uczniów klas I - III szkoły podstawowej stwierdzono, że braki w cichym czytaniu ze zrozumieniem odbijają się negatywnie na postępach uczniów w nauce, natomiast dobre opanowanie tej umiejętności, sprzyja w istotny sposób osiąganiu powodzeń dydaktycznych. Im więcej czasu przeznacza się na stosowanie ćwiczeń w cichym czytaniu tym szybciej doprowadza się do umiejętności pracy z tekstem i jego rozumienia. Im wyższy jest stopień rozumienia czytanego po cichu tekstu, tym większa możliwość samodzielnego zdobywania wiedzy. Dlatego też należy prowadzić systematyczną pracę w zakresie stosowania ćwiczeń w cichym czytaniu ze zrozumieniem, wzbogacać systematycznie słownik dziecka, a także pracować nad stylem. Stosowanie cichego czytania ze zrozumieniem przyczynia się do zwiększenia samodzielności, dzięki której dziecko staje się poszukiwaczem, badaczem, a nauczyciel pełni tylko funkcję kierującego. Nauczyciel powinien dostarczyć bodźców i propozycji do nowego, innego sposobu patrzenia na określone sprawy, stosować efektywne metody działania zmierzające do kształtowania u uczniów umiejętności dokonywania analizy tekstu, porównywania treści oraz oceniania jej w sposób krytyczny a jednocześnie konstruktywny. Niezbędne jest więc dysponowanie przez niego odpowiednimi zestawami ćwiczeń usprawniających tempo czytania i rozumienia tekstu. Przykłady ćwiczeń doskonalących umiejętność cichego czytania ze zrozumieniem 1. Wyróżnianie w podanych wyrazach innych
a) nazwy ciast (pieczywa) To jest bardzo droga lalka. (rogal) Na deser nikt zupy nie jada. (sernik) Ten olbrzymi traktor turkocze na podwórzu od samego rana. (tort) Na naszych polach lebioda już wyrosła. (chleb) b) nazwy miast Bartek często chował się przed mamą pod stół. (Częstochowa) Mamo, ty chyba całą noc nie spałaś. (Tychy) Wydano polecenie odjazdu pociągu. (Opole) Dziewczynka nie płakała tylko wtedy, gdy niania była przy niej. (Gdynia) Darka na pewno ucieszy nasz list. (Cieszyn) c) nazwy zwierząt Słońce chyli się ku zachodowi. (słoń) Ty na lewo, ja na prawo. (lew) Janek trzymał paczkę cioci. (małpa) Listonosz roznosi listy. (lis) W ogrodzie na pierwszej grządce rosną róże. (kuna) Olek skończył pisać wypracowanie. (koń) Tomek szybko zapamiętał wiersz. (koza) d) nazwy owadów Szłam koło sadu. (osa) Trzeba zbierać mak. (ćma) Zważ kartofle. (ważka) Weź z sobą Kasię. (bąk) Daj mu chałkę. (mucha) Zjedz szybko marchew. (komar) e) nazwy ptaków Jaki długi lep. (gile) Tęp liszki. (pliszki) Ta mała będzie pierwsza na mecie. (łabędzie) Proso wyrosło bujnie. (sowy) Lipa wiele ma kwiatów. (pawie) Edek zlicza plecaki. (czaple) f) przedmioty z uczniowskiego tornistra Nenufar był tuż obok przepływającego kajaka. (farby) Pięć zabytkowych stołów eksponowano na wystawie. (ołówek) Po zapaleniu światła upiór okazał się zwykłym prześcieradłem zwisającym z krzesła. (pióro) Franek długo pisał wypracowanie szkolne. (długopis) 3. Wykrywanie zbędnych słów w tekście. W tekście znajdują się wyrazy do niego nie pasujące. Wykreśl je. - Za wsią owo widać las. W lesie mag jest wielka polana. Na tę polanę wik przyszła dam cała klasa. Dziś będzie owo lekcja w lesie. Dzieci będą obserwować życie lasu. Dzieci weszły szam w las. Ogarnął je mig chłód i spokój. Słychać było tylko aco szum drzew com liściastych. Z dala dolatywało stukanie belu dzięcioła. Dzieci gim rozglądały się na wszystkie boj strony. Wśród zielonych cig krzewów borówek i liści kim konwalii rosły goi grzyby jadalne. - Wczoraj moja piłka siostra Ela obchodziła imieniny. Budzik usypiał zbudził mnie o szóstej. 4. Wykrywanie błędnych słów i zastępowanie ich właściwymi. Przeczytaj podane zdania. Jeżeli znajdziesz w tych zdaniach błędnie użyte słowa skreśl je i nad nimi wpisz właściwe. - Dzieci namalowały cementem barwnego motyla. - Gośka poszła na dach wysłać list polecony. - Staszek gasił wiatr wodą. - Inka leci kominem. - Koń je zupę. - Łyżwiarz ma korale. - Dym leci samolotem. - Indyk ma łyżwy. - Dzieci lecą do ciepłych krajów. - Ptaki piszą wypracowanie. - Krawiec szyje buty. - Szewc robi ubrania. 5. Wykonywanie czynności zgodnie z instrukcją. Przeczytaj po cichu polecenia i wykonaj je. Przykłady poleceń: - Pokaż lewą ręką sufit. - Włóż do zielonej koperty kartkę z numerem 3. - Zrób trzy przysiady. - Dokończ rozpoczęte zdanie: Zęby czyści się........... - Skreśl pierwszą sylabę w wyrazie bibułka. - Ułóż zdanie z rozsypanki: spacery, Mały, lubi, Waldek 6. Rysowanie obrazka zgodnie z podana instrukcją. Przykład: Narysuj dwa kwiatki. Jeden z nich ma żółty środek i cztery płatki czerwone. Drugi ma czerwony środek i pięć płatków żółtych. 7. Modyfikowanie obrazka zgodnie z instrukcją. Przykład: - Dzieci ulepiły bałwanka. Zapomniały jednak umocować kij w jego ręce. Dorysuj bałwankowi kij. 8. Udzielanie odpowiedzi na pytania na podstawie przeczytanego tekstu. Przykłady: a) Staś grał w piłkę w pokoju. Piłka upadła na stół. Przewróciła wazon z kwiatami. ze stołu spadł rogal i kubek z herbatą. Staś powinien posprzątać mieszkanie i przeprosić mamę. - Kto grał w piłkę? - Gdzie ona spadła? - Jakie szkody wyrządziła? - Co powinien zrobić Staś? b) Radkowi spodobał się wieloczynnościowy scyzoryk. Chciał go koniecznie mieć. Na kupno scyzoryka nie miał jednak pieniędzy. Kiedyś, gdy rodzice poszli do pracy, a babcia udała się na zakupy, Radek zakradł się do pokoju rodziców i ukradł pieniądze, za które po południu kupił scyzoryk. Skreśl złą odpowiedź przy każdym pytaniu:
- Przykłady pytań uczących rozumieć znaczenie wyrazów: Czy słyszysz okiem? Czy pociąg potrafi latać? Czy szklanka to napój? - W każdym wierszu jeden wyraz nie pasuje do pozostałych. Skreśl go: marchew - ogród - burak - kalafior filiżanka - stół - szklanka - wiadro mucha - krzak - motyl - stonka - Podkreśl nazwy środków lokomocji lądowej
róża - bratek - stokrotka............................................ szafa - krzesło - stół........................................... pióro - zeszyt - ołówek.......................................... kucharz - kolejarz - nauczyciel........................................ rośliny, przybory, meble, zawody 10. Ćwiczenia antyregresyjne - Poniżej przedstawiono pary wyrazów. Są one podobne optycznie, różnią się jednak znaczeniowo. Ćwiczenie polega na poprawnym odczytaniu każdego wyrazu za pierwszym razem. Uczeń czyta głośno kolejne wyrazy, nauczyciel zwraca uwagę na liczbę powtórnie odczytanych - regresję.
- pod każdym z wyrazów umieszczona jest czarna kropka - punkt wpatrywania. Patrząc na czarną kropkę odczytaj wyraz znajdujący się nad nią. Ćwicz tak długo, aż jednym spojrzeniem odczytasz najdłuższy wyraz w kolumnie. las ● kwas ● mydło ● marmur ● kwiecień ● legenda ● kuropatwa ● helikopter ● fermentować ● fotografować ● elektryczność ● pięćdziesiątka ● niespodziewanie ● pierwszoklasista Bibliografia: 1. Gemińska - Majer Barbara: Wdrażanie uczniów klas początkowych do rozumienia tekstu, "Nauczanie Początkowe" 1992/93 nr 1-2 2. Grelowska Wanda: Wpływ umiejętności cichego czytania ze zrozumieniem na powodzenia dydaktyczne uczniów, "Nauczanie początkowe" 1992/93 nr 3 3. Kopyść Stefania: Wybrane ćwiczenia doskonalące umiejętność cichego czytania ze zrozumieniem, "Nauczanie Początkowe" 1992/93 nr 4 4. Lubczyńska Seweryna: Propozycje ćwiczeń dla dzieci mających trudności w czytaniu i pisaniu, "Nauczanie Początkowe" 1988/89 nr 3
Opracowanie: mgr Ewa Kiwitz Wyświetleń: 21996
Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione. |