Katalog

Maria Galińska
Ogólne, Artykuły

Dydaktyczne środki zapobiegania niepowodzeniom szkolnym.

- n +

Skuteczna walka ze słabymi wynikami nauczania oraz z niepowodzeniami szkolnymi wymaga od nauczyciela systematycznej pracy, mającej na celu niedopuszczenie do powstania zaległości i luk w opanowanym przez uczniów materiale programowym. Dlatego też praca nauczyciela powinna wykazywać pod tym względem wiele cech wspólnych z pracą lekarza. Jak wiadomo, lekarz stosuje najpierw zabiegi profilaktyczne, usiłuje tym samym zapobiec chorobie. Jeżeli jednak, mimo wszystko, występują objawy chorobowe, stara się wykryć ich przyczyny, a więc stawia diagnozę i przechodzi następnie do terapii. Podobnie postępuje nauczyciel stosując w kolejności:
  1. profilaktykę pedagogiczną,
  2. diagnozę pedagogiczną,
  3. terapię pedagogiczną.
Ad. a) Profilaktyka pedagogiczna jest pierwszym warunkiem skuteczności wszelkich poczynań zmierzających do ograniczenia obecnych rozmiarów niepowodzeń dydaktycznych. Ma ona zapobiec powstawaniu przez nauczyciela możliwie efektywnych firm i metod pracy dydaktyczno - wychowawczej z dziećmi i młodzieżą.

Do podstawowych form i metod, które wpływają skutecznie na wzrost efektywności pracy szkoły należy nauczanie problemowe. Polega ono na pracy uczniów (na lekcji) w kilkuosobowych zespołach nad określonymi problemami o charakterze praktycznym lub teoretycznym, co powoduje wzrost zainteresowania nauką, wdraża do kolektywnego przezwyciężania trudności, stwarza liczne okazje do wymiany poglądów. Dlatego też nauczanie problemowe w zespołach stanowi jeden z najważniejszych warunków skuteczności walki z niepowodzeniami szkolnymi. W związku z tym jest głównym powodem, aby nauczanie problemowe uczynić podstawową formą pracy na lekcji.

Ad. b) Drugim warunkiem skuteczności walki z niepowodzeniami uczniów w nauce szkolnej jest diagnoza pedagogiczna. Polega ona na możliwie najwcześniejszym wykrywaniu przez nauczyciela powstających luk i opóźnień w opanowanym przez uczniów materiale programowym.
Podstawą diagnozy są indywidualne rozmowy nauczycieli z uczniami i ich rodzicami, przygodne i ciągłe obserwacje uczniów, wywiady środowiskowe, badania testowe oraz organizowane co dwa - trzy tygodnie zebrania nauczycieli. Nauczyciele powinni również przeprowadzać w różnych formach kontrolę i ocenę wyników nauczania, aby możliwie szybko wykrywać występujące u poszczególnych uczniów braki w zakresie opanowania treści programowych.

Ad. c) Kolejnym warunkiem efektywności walki z niepowodzeniami dydaktycznymi stanowi terapia pedagogiczna. Jej celem jest likwidowanie opóźnień uczniów w nauce za pomocą różnych zabiegów dydaktycznych i wychowawczych zarówno na lekcji, jak i w czasie zajęć pozalekcyjnych.

Terapia pedagogiczna może być stosowana bądź indywidualnie, bądź zbiorowo. Nauczyciel, znając braki w zakresie opanowania materiału nauczania przez poszczególnych uczniów, posługuje się różnymi formami pracy w celu usunięcia tych braków. Najczęściej nauczyciel stosuje pracę zindywidualizowaną z uczniami słabszymi na lekcji jak i w pracach domowych. Jeżeli jednak sposoby pracy indywidualnej nie doprowadzą do spodziewanych rezultatów wskazane jest, aby nauczyciel skierował takiego ucznia do odpowiedniej grupy wyrównawczej.

Zajęcia w grupach wyrównawczych powinny odbywać się po lekcjach, na terenie szkoły. Celem zajęć w tych grupach jest zlikwidowanie ujawnionych u poszczególnych uczniów opóźnień w nauce. Dobór ćwiczeń dla każdego ucznia na tych zajęciach powinien być tak pomyślany, aby mógł on wyrównać braki i w konsekwencji aktywnie uczestniczyć w pracy klasy. Skład grup wyrównawczych nie powinien być stały. Dobrze jest, gdy uczniowie biorą w nich udział dopóty, dopóki nie uzupełnią stwierdzonych przez nauczyciela braków.

Bardzo przydatne nad usuwaniem luk w wiadomościach i umiejętnościach uczniów okazują się testy programowe. Dotyczą one tematów w zakresie których uczniowie wykazują określone braki, pozwala im to pracować samodzielnie w stosownym dla każdego tempie, a równocześnie zmusza ich do systematycznej kontroli i oceny uzyskanych rezultatów. Badania wykazują, że właśnie ta forma likwidowania opóźnień w nauce stanowi skuteczne uzupełnienie zajęć prowadzonych w grupach wyrównawczych.

Opracowanie: Maria Galińska
nauczycielka nauczania zintegrowanego
Szkoła Podstawowa w Zapędowie
89-642 Rytel

Wyświetleń: 936


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.