Scenariusz zajęć warsztatowych dla nauczycieli "Jak przeprowadzić cykl godzin wychowawczych na temat uzależnienia od narkotyków?" (przeprowadzonych w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli)

Cele:
- poznanie różnego rodzaju ćwiczeń związanych z problemem uzależnień od narkotyków,
- prezentacja wykorzystania metod aktywnych na godzinach wychowawczych,
- przygotowanie nauczycieli do przeprowadzenia godziny wychowawczej lub cyklu godzin wychowawczych na temat

Metody pracy: metody aktywne - praca w grupach, elementy dramy, technika kolażu, dyskusja.

Środki dydaktyczne: rozsypanka słowna, dwie papierowe sylwetki człowieka, szary papier, kolorowe mazaki, gazety, klej, nożyczki.

Uwagi: Prowadzący zakłada, że nauczyciele wchodzą w role uczniów i aktywnie uczestniczą w wykonywaniu ćwiczeń. Po każdym ćwiczeniu nauczyciele mają prawo wyjść z roli i podzielić się uwagami dotyczącymi ćwiczeń z punktu widzenia dydaktycznego.

Przebieg zajęć:
1. Wyjaśnienie nauczycielom sposobu prowadzenia warsztatów.

2. Rozdanie rozsypanek (definicji słowa uzależnienie) i prośba o ułożenie ich. Tekst rozsypanki: Uzależnienie oznacza, że człowiek nie może normalnie funkcjonować, nie mając dostępu do pewnego typu substancji.

3. Przeczytajcie definicję, jak ją rozumiecie? Od czego można być uzależnionym? Które z uzależnień uważa się za szczególnie niebezpieczne? (krótka dyskusja)

4. Spróbujemy porozmawiać dzisiaj o jednym z najgroźniejszych uzależnień - o narkomanii. Zastanówcie się i wypiszcie wasze skojarzenia, zarówno pozytywne jak i negatywne, związane ze słowem narkomania. (praca w grupach)

W tym czasie nauczyciel wiesza na tablicy dwie sylwetki człowieka wycięte z szarego papieru. Gdy skojarzenie są przygotowane, prosi o ich podawanie, a dwóch uczestników zajęć o wpisywanie na jednej z sylwetek skojarzeń negatywnych, a na drugiej pozytywnych. Kiedy skojarzenia zostaną napisane, nauczyciel kładzie sylwetkę "pozytywną" na tę z negatywnymi określeniami. Prowadzący pyta: czy osoba uzależniona zawsze czuje się "na luzie", "odlotowo"? Co się z nią dzieje? Prosi jednego z uczestników warsztatów o odcinanie fragmentów "pozytywnej sylwetki" za każdym razem, gdy uczestnicy stwierdzają, że skojarzenia pozytywne mają charakter krótkotrwały lub złudny. Spod pozytywnej sylwetki wyłania się negatywny obraz uzależnionej. Prowadzący zajęcia prosi uczestników o ich komentarz do tego ćwiczenia.

5. Ktoś z was powiedział: "Nie zawsze dochodzi do tego". Zastanówmy się nad tymi słowami i mechanizmami uzależnienia.
Ćwiczenie w grupach: podział uczestników na trzy grupy. Grupa pierwsza ma za zadanie spisać myśli osoby, która kilka razy wzięła narkotyk, grupa druga myśli i wypowiedzi osoby, która sięga po narkotyki od czasu do czasu, np. raz, dwa razy w tygodniu. Grupa trzecia spisuje myśli i wypowiedzi osoby, która bierze narkotyki codziennie.
Kiedy grupy skończą, z grupy pierwszej oddelegowana zostaje jedna osoba, która wchodzi w rolę potencjalnie uzależnionego. Grupa pierwsza otacza uzależnionego i na głos czyta swoje zdania. Zostaje na swoich miejscach, otacza ich grupa druga, która czyta swe odpowiedzi, w końcu trzecia grupa po przeczytaniu swych odpowiedzi tworzy krąg trzeci. Kiedy wszyscy skończyli czytanie, prowadzący pyta osobę w środku o odczucia, następnie prosi o wypowiedzi osoby z pierwszego, drugiego i trzeciego kręgu.

6. Poznaliśmy mechanizm powstawania uzależnienia, myśli osoby uzależnionej. Spróbujcie przy pomocy techniki kolażu stworzyć dwa obrazy: świat nastolatka zdrowego i świat nastolatka uzależnionego. Możecie wykorzystać strony z kolorowych gazet, obrazki, pojedyncze słowa, coś narysować. Rozdanie dużych kart papieru, nożyczek, kleju, kolorowych gazet. Prezentacja prac i ich omówienie.

7. Spróbujmy się na koniec zastanowić nad tym, kto może wam pomóc w tym, aby wasze życie przypominało świat zdrowego nastolatka. Dyskusja i zapisanie wniosku, że najważniejsza dla młodego człowieka jest miłość rodziców, którzy powinni rozumieć własne dziecko. Zapisanie sentencji: "Wasza miłość i mądrość to najpewniejszy sposób, aby uchronić mnie przed narkotykami".

8. Proponuję Wam napisanie listu do rodziców, np. w takiej formie: Mamo, Tato, o wiele bardziej wolę, gdy... Przekazanie listów rodzicom na najbliższej wywiadówce. Takie listy mogą być napisane również do innych osób: wychowawcy, nauczycieli, pedagoga, itp.

9. Dyskusja z nauczycielami na temat tego, co sądzą o tych zajęciach i czego ich nauczyły. Jakie inne typy cwiczeń można wykorzystać - na przykład techniki asertywnej odmowy, ćwiczenia wzmacniające poczucie własnej wartości, itp. (w zależności od klasy i zrealizowanych już tematów). Nauczyciele mogą proponować liczbę lekcji przeznaczoną na wykorzystanie ćwiczeń.

Bibliografia:
M. Pasek: Narkotyki przy tablicy, Warszawa 2000.

Opracowanie: Renata Drąg (Gimnazjum w Widełce)

Wyświetleń: 7013