Katalog

Alicja Domagała-Koncewicz
Matematyka, Konspekty

"Dodawanie i odejmowanie liczb naturalnych" - konspekt lekcji do klasy V.

- n +

Dodawanie i odejmowanie liczb naturalnych.

Klasa: V.
Cele lekcji:
a) cele operacyjne:
po lekcji uczeń powinien:
- wiedzieć, że odejmowanie sprawdzamy przez dodawanie,
- umieć dodawać i odejmować liczby naturalne w pamięci lub sposobem pisemnym,

b) cele ogólne:
- kształcenie umiejętności wykorzystywania wiedzy zdobytej wcześniej do rozwiązywania nowych zadań,
- kształcenie umiejętności odkrywania i formułowania prawidłowości,
- kształcenie umiejętności uzasadniania swoich rozwiązań,

c) cele wychowawcze:
- ćwiczenie koncentracji uwagi przy wykonywaniu samodzielnej pracy,
- wyrabianie umiejętności organizowania pracy zespołowej,
- wyrabianie umiejętności współpracy z innymi członkami grupy i poprawnego komunikowania między sobą,
- ośmielanie uczniów do formułowania i wypowiadania swoich spostrzeżeń,

Metoda nauczania: problemowa, dyskusja,
Forma pracy: praca w grupach,
Środki dydaktyczne: arkusze pracy ucznia (treść zadania, przykłady wieloboków liczbowych),

Tok lekcji.
1. Sprawy organizacyjne, sprawdzenie zadania domowego.
2. Postawienie problemu.
Po podzieleniu uczniów na trzyosobowe grupy rozdaję karty z przygotowanymi diagramami.

Omawiam zadany problem. Uczniowie mają tak wpisać w kwadraty brakujące liczby, aby zawsze liczba w kwadracie była sumą liczb w kołach po obu jego stronach.


3. Rozwiązywanie problemu.
To zadanie nie sprawia trudności. Uczniowie zauważają, że wystarczy tylko dodać odpowiednie liczby w kołach.
Rozdaję teraz kolejne trójkąty liczbowe.

Zasada jest taka sama (liczba w kwadracie jest sumą dwóch składników - liczb w kołach po obu stronach kwadratu), ale tym razem szukamy liczb, które trzeba wpisać w koła.
Uczniowie próbują znaleźć brakujące liczby. Aby znaleźć pasujące liczby, uczniowie dodają i odejmują liczby naturalne, co miało być ćwiczone na tej lekcji.
Większość szuka chaotycznie, zgaduje, wpisuje do kół dowolne liczby. Jeśli po sprawdzeniu nie dają żądanej sumy, wybiera następne. Kilku uczniów zapisuje obliczenia jakie wykonuje i szuka jakiejś prawidłowości.
Na przykład jeśli w górnym kole wpiszemy liczbę 30, to po "obejściu" trójkąta wokoło, stosując się do podanej zasady, wracamy do punktu startu z liczbą 26.

Zaczynając od liczby 25 otrzymujemy 31.
Pojawia się pierwsze spostrzeżenie, że zmniejszanie o 5 liczby wyjściowej powoduje zwiększenie o 5 otrzymanej na końcu. Stąd już blisko do wniosku, że wystarczy wziąć średnią arytmetyczną liczby wyjściowej i otrzymanej na końcu.
Wszystkie grupy przedstawiają swoje sposoby rozwiązania, wyjaśniają je, a znalezioną prawidłowość sprawdzają inni uczniowie.
Po raz kolejny zwiększam trudność zadania. Rozdaję uczniom czworoboki liczbowe.


Po kilku próbach nie dających oczekiwanego rezultatu, uczniowie zastanawiają się, czy takie liczby istnieją. Próbują uzasadnić, że żadne liczby nie pasują do tego czworoboku.
Otrzymują jeszcze jeden czworobok.

Tu uczniowie szybko wstawiają liczby. Po przedstawieniu wyników całej klasie, okazuje się, że poszczególne grupy wstawiły różne liczby, a odpowiednie sumy zgadzają się.
Uczniowie stawiają wniosek, że z czworobokiem jest tak, że albo jest dużo rozwiązań tego zadania, albo nie ma wcale.
Zadaję problem do przemyślenia w domu: Jak będzie z pięciobokiem liczbowym, sześciobokiem?

4. Podsumowanie.
Uczniowie zapisują w zeszytach działania jakie wykonywali.
65 - 25 = 40
25 + 40 = 65 i.t.d.
Zapisujemy ważne zdanie, które jest nieformalną definicją odejmowania:
Dodawanie sprawdzamy przez odejmowanie, a odejmowanie przez dodawanie.
a + b = c wtedy i tylko wtedy, gdy c - b = a.
c - a = b wtedy i tylko wtedy, gdy c = b + a.
Ilustrujemy to na grafach:
  
Jako pracę domową, uczniowie mają wykonać podane działania (zadanie z podręcznika).

Opracowanie: mgr Alicja Domagała-Koncewicz

Wyświetleń: 11099


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.