KONSPEKT
lekcji chemii kl. I Gimnazjum
Temat: Badanie właściwości fizycznych wody z rzeki Odry
Cele lekcji
Uczeń potrafi:
- zbadać i opisać wybrane właściwości fizyczne wód naturalnych
- wykonać doświadczenie według instrukcji
- formułować obserwacje i wyciągać poprawne wnioski
- analizować i porównywać dane tabelaryczne z otrzymanymi wynikami
- przestrzegać zasad pracy w grupie
Metoda: doświadczalna, ćwiczeniowa
Forma: praca indywidualna, praca w grupach
Środki dydaktyczne: |
sprzęt i odczynniki chemiczne, kartki z ćwiczeniami
powtórzeniowymi, instrukcje do doświadczeń, kartki
z krzyżówkami, tematy prac domowych |
Tok lekcji:
1. Określenie aktualnego stanu wiedzy uczniów - praca indywidualna
Podane niżej właściwości wody połącz z opisami związanych z nimi zjawisk przyrodniczych:
- Gęstość wody w stanie stałym jest mniejsza od gęstości wody w stanie ciekłym
- woda jest bardzo dobrym rozpuszczalnikiem dla wielu substancji chemicznych
- podczas parowania woda pobiera duże ilości ciepła
- potrzeba dużych ilości ciepła do ogrzania wody i bardzo niskich temperatur do jej ochłodzenia
|
- organizmy żywe są chronione przed raptownymi zmianami temperatury
- ludzie i zwierzęta w czasie upałów są chronione przed przegrzaniem organizmów
- ryby mogą pływać w wodzie ponieważ lżejszy od wody lód utrzymuje się na powierzchni
- ryby mogą pobierać tlen a rośliny dwutlenek węgla, ponieważ oba gazy są rozpuszczalne w wodzie
|
2. |
Uświadomienie uczniom celu lekcji - odniesienie problemu zanieczyszczenia wód do "własnego podwórka", nawiązanie do Europejskiej Karty Wód. |
3. |
Podział uczniów na 6 grupy (najlepiej o nieparzystej liczbie uczniów) w sposób losowy. Każde doświadczenie jest wykonywane przez dwie grupy, co umożliwia porównanie wyników ich prac. Stopień trudności doświadczeń jest różny, co pozwala na dobór odpowiedniego doświadczenia do możliwości grupy. |
- rozdanie instrukcji do doświadczeń
- określenie zasad ocen prac grup
- wyznaczenie czasu pracy
Doświadczenie nr 1. FILTROWANIE WODY WODOCIĄGOWEJ I Z RZEKI ODRY
Wykonaj wg rysunku filtr z waty, a następnie przesącz przez niego badane próbki:
- wody wodociągowej
- wody z rzeki Odry
Obserwacje:
a.
b.
Wnioski:
Doświadczenie nr 2. OKREŚLANIE PRZEŹROCZYSTOŚCI WODY WODOCIĄGOWEJ
I Z RZEKI ODRY
Sposób wykonania: |
Na dnie cylindra umieść porcelanowy krążek z zaznaczonym czerwonym krzyżykiem. Badaną próbkę wody wlewaj do cylindra aż do momentu, w którym krzyżyk przestanie być widoczny. Zmierz wysokość słupa wody. Ćwiczenie powtórz dla obu próbek wody. |
Wysokość słupa wody [mm] |
Przeźroczystość wody |
Powyżej 300 |
Dobra |
101 - 300 |
Zadawalająca |
0 -100 |
Zła |
Obserwacje:
Wnioski:
Doświadczenie nr 3. BADANIE ZAPACHU WODY
Sposób wykonania: |
Do kolby stożkowej wlej 200 cm3 badanej wody i ogrzej ją do temperatury 20oC. Przykryj kolbę szkiełkiem zegarkowym i wąchaj przy wylocie kolby, określając rodzaj zapachu i jej intensywność. |
Rozróżnia się 3 rodzaje zapachu wody:
R |
-roślinny: siana, ziemi, torfu, mchu, kwiatów, traw; |
G |
-gnilny: pleśni, H2S, fekaliów, stęchlizny |
S |
-specyficzny: chloru, fenolu, nafty, acetonu, smoły i innych |
Intensywność zapachu |
Wyczuwalność zapachu |
0 |
Brak zapachu |
1 |
Bardzo słaby zapach |
2 |
Słaby zapach |
3 |
Wyraźny zapach |
4 |
Silny zapach |
5 |
Bardzo silny zapach |
Wody naturalne dzieli się ze względu na rodzaj i intensywność zapachu na klasy czystości:
Klasa I |
Do 2R |
Klasa II |
Od 3R lub 2G |
Klasa III |
Do 1S |
Obserwacje:
Wnioski:
4. |
Prezentacja i podsumowanie wyników pracy grup, ocena. |
5. |
Rekapitulacja wiedzy. |
Po rozwiązaniu krzyżówki otrzymasz hasło -nazwę substancji organicznej powodującej zanieczyszczenie wód.
Poziomo: |
1. Inaczej sączenie
2. Jeden z pierwiastków wchodzących w skład wody
3. Zjawisko fizyczne polegające na przechodzeniu w parę wodną
4. Cząsteczka woda ma dwa bieguny - więc jest to .......
5. Określa stopień czystości wody
6. Jeden ze stanów skupienia, w którym występuje woda.
|
6. Omówienie pracy domowej -każdy uczeń wybiera jedno zagadnienie do opracowania:
Zad. 1. Zaproponuj sposoby zmniejszenia użycia wody w gospodarstwie domowym.
Zad. 2. Który z zakładów przemysłowych w Twoim mieście (okolicy) powoduje
zanieczyszczenie wód, wyjaśnij dlaczego.
Literatura:
[1] Koszmider M. Kozanecka G.: Zielone zadania -ochrona środowiska w zadaniach chemicznych, WSiP, Warszawa 1995.
[2] Łopata K.: Chemia a środowisko -zbiór ciekawych doświadczeń, WSiP, Warszawa 1994
[3] Walentyńska I.: Praktyczne przygotowanie do ochrony środowiska, Fundacja Czyste Jutro, Bielsko -Biała 1995