Katalog

Wiesława Orłowska-Krawczak
Język niemiecki, Artykuły

Rola nauki języków obcych a zatrudnienie w państwach Unii Europejskiej (ze szczególnym uwzględnieniem państw niemieckiego obszaru językowego)

- n +

Rola nauki języków obcych a zatrudnienie w państwach Unii Europejskiej (ze szczególnym uwzględnieniem państw niemieckiego obszaru językowego)

Pisząc poniższy artykuł kierowałam się przede wszystkim chęcią ukazania korzyści płynących z systematycznej i efektywnej nauki języków obcych. Uczniowie bardzo często nie doceniają wagi, a tym samym przydatności dobrego opanowania przynajmniej jednego języka zachodniego dla swojej przyszłej kariery zawodowej. Nie wiążą tego faktu z możliwością otrzymania lepszej, dającej dalekosiężne perspektywy pracy.
Często traktują lekcje języka obcego jako "zło konieczne", jako przymus, a nie przyjemny obowiązek, który kiedyś sowicie zaprocentuje.

Argumenty nauczyciela mające zachęcić uczniów do nauki, uświadomić rolę, jaką odegra ta umiejętność w ich życiu, traktują często jako zwykłe "trucie" albo w ogóle nie zwracają na nie uwagi.

Często odczuwam bezsilność wobec takiej postawy, która dopiero w ostatnim roku nauki zaczyna powoli się zmieniać, a i tak nie u wszystkich uczniów. Przyszli abiturienci zaczynają myśleć innymi kategoriami, zaczynają dostrzegać sens nauki języków obcych - tym bardziej teraz, kiedy tak niewiele dzieli nas od wejścia do Unii Europejskiej. Granice w Europie stają się bardziej przenikalne. Coraz więcej ludzi interesuje się warunkami życia i pracy w innych krajach.

Nastolatki często dopiero po ukończeniu szkoły dostrzegają, ile stracili nie przykładając się do nauki języków obcych. Niestety, na żal jest za późno.
Najlepszym wyjściem w takiej sytuacji jest nadrobienie zaległości na drodze samokształcenia lub kursów.

Nieznajomość języków obcych w dzisiejszych czasach jest nie do przyjęcia. Każdy młody człowiek rozsądnie myślący dostrzega, jakie szanse dają mu solidne podstawy takiej nauki i że przede wszystkim należy je nabyć w szkole. Przemawiają za tym, co najmniej dwa powody:
- po pierwsze języka obcego należy się uczyć jak najwcześniej, ponieważ możliwości przyswajania są zdecydowanie większe niż w wieku późniejszym:
- po drugie nauka w szkołach państwowych jest bezpłatna.

Sytuacja materialna wielu uczniów jest obecnie bardzo trudna. Nie mają oni środków finansowych ani na korepetycje, ani na jakiekolwiek inne płatne formy dokształcania. Tym bardziej więc należy wykorzystać możliwości, jakie stwarza szkoła podstawowa, gimnazjalna i wreszcie średnia w nauczaniu języków obcych. Perfekcyjne ich opanowanie to przepustka do lepszego jutra, to większy wybór ofert pracy, to lepszy zarobek i możliwość kontaktu z przedstawicielami firm zagranicznych.

Na pewno bliska to przyszłość, kiedy wyeliminowana zostanie "bylejakość" w nauczaniu i w uczeniu się języków obcych. Liczyć się będzie tylko sprawność i fachowość zarówno w mówieniu jak i pisaniu.

Młodzież ucząca się w Zespole Szkół Zawodowych nr 4 i V Liceum Ogólnokształcącym ma szczególnie dobre warunki do tego, aby po ukończeniu szkoły nawiązać współpracę z firmami zachodnimi; bądź to sezonowo, bądź w ramach jednorocznego kontraktu.

Szkoła nasza oferuje bogaty wachlarz zawodów, nierzadko poszukiwanych na zagranicznym rynku pracy. Należą do nich przede wszystkim wykwalifikowani kucharze, kelnerzy, pracownicy gastronomii, zakładów żywieniowych, specjaliści do produkcji żywności, przetwórstwa warzyw i owoców.

W obecnej chwili istnieją dwie możliwości zatrudnienia na terenie Niemiec: sezonowe oraz w charakterze pracowników-gości.

Pracownikami-gośćmi (Gastarbeiter) mogą być osoby, które posiadają wykształcenie minimum zasadnicze zawodowe i podejmują czasowe zatrudnienie celem podnoszenia kwalifikacji zawodowych i językowych. Aby jednak uzyskać umowę do takiej pracy, należy złożyć do właściwego wojewódzkiego urzędu pracy zaświadczenie stwierdzające znajomość języka niemieckiego.

Dla uczniów ubiegających się o taką pracę istnieje więc podwójna korzyść: z jednej strony materialna i to na pewno niebagatelna, z drugiej pogłębianie znajomości języka niemieckiego. Wiąże się z tym w perspektywie możliwość podjęcia studiów na filologii germańskiej. Prawdopodobieństwo otrzymania indeksu jest naprawdę duże.

Praca legalna, na podstawie umowy sporządzonej za pośrednictwem odpowiedniego szczebla urzędu pracy jest traktowana jak okres zatrudnienia w Polsce w zakresie uprawnień pracowniczych oraz w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, o ubezpieczeniu społecznym i rodzinnym, jak również świadczeniach pieniężnych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Na takie przywileje nie mogą niestety liczyć osoby zatrudnione "na czarno", które podejmują ryzyko takiej pracy ze względu na brak wykształcenia czy nieznajomość języka w stopniu umożliwiającym poprawną komunikację językową.

Przydatność języka obcego podczas pobytu za granicą jest konieczna zarówno w pracy, jak i w życiu codziennym. Trudno wyobrazić sobie załatwienie najprostszej nawet sprawy jak, chociażby zameldowanie bez znajomości podstawowych zasad wypełniania formularzy czy zdobywania informacji. Załatwianie formalności związanych z pobytem w Niemczech wiąże się z wizytami w wielu biurach i przeprowadzaniem rozmów z urzędnikami. Należy liczyć się z tym, że nie wszyscy urzędnicy będą mówić poprawną niemszczyzną. Często jest to język potoczny lub gwara, zupełnie niezrozumiała dla obcokrajowców.

Młody człowiek przyjeżdżający do pracy za granicą bardzo często przeżywa głęboki stres związany z adaptacją oraz rozłąką z najbliższymi. Kiedy dochodzi do tego ogrom spraw związanych z pobytem, czuje się naprawdę zagubiony i niejednokrotnie ma ochotę już na następny dzień wrócić do kraju.

Dobra znajomość języka, to połowa sukcesu. Pracownik dysponujący taką umiejętnością na pewno poradzi sobie w środowisku, a w razie potrzeby pomoże innym nowicjuszom znajdującym się w podobnej sytuacji.

Rozpoczynając pracę, absolwent musi posiadać określony zakres słownictwa związany z dziedziną, w jakiej przyjdzie mu pracować.

Rozmawiając z uczennicami, które pracowały w Niemczech w branży gastronomicznej, dowiedziałam się, że najbardziej potrzebne słownictwo oscyluje głównie wokół zamawiania, podawania i przygotowywania posiłków. Bardzo kształcące są rozmowy z klientelą, które wzbogacają język o zwroty potoczne, uczą sposobów prowadzenia rozmowy, reakcji na określone sytuacje.

Aby otrzymać pracę w Niemczech, dziewczyny musiały zdać egzamin z języka niemieckiego przeprowadzonego zarówno w miejscowym urzędzie pracy jak i w stolicy, gdzie egzaminatorami byli przedstawiciele firm niemieckich.

Pytania, zadawane przez nich były bardzo szczegółowe i dotyczyły np. przygotowania określonej potrawy czy wymienienia wszystkich gatunków mięsa. Należało przeprowadzić mini-dialog z egzaminatorem na określony temat.

Aby zdać taki egzamin trzeba wykazać się dosyć dokładną znajomością języka z dziedziny technologii żywienia.

Mimo wielu rozmów z uczniami i ukazywaniem im korzyści płynących z legalnego wyjazdu, nie wykazują oni niestety chęci na podjęcie pracy w wyuczonym przez siebie zawodzie za pośrednictwem biura pracy.

Nie oznacza to, że rezygnują w ogóle z takich wyjazdów. Na pewno pociąga ich zarobek niejednokrotnie o wiele większy niż w Polsce, chęć urządzenia się na Zachodzie, w przypadku młodych, ambitnych ludzi, nie mających jeszcze rodziny. Są to jednak z reguły wyjazdy "w ciemno", do znajomych czy krewnych. Nie zawsze kończą się one znalezieniem pracy. Często efektem jest gorzki powrót bez oczekiwanego zarobku do domu.

Myślę, że powodów takiego stanu rzeczy jest kilka.

Pierwszy z nich to zbyt słabe przygotowanie z języka, a co za tym idzie strach przed egzaminem. Szkoda, że do uczniów nie trafia argumentacja, skłaniająca do systematycznej i efektywnej nauki języka obcego. Z ubolewaniem dostrzegam jakikolwiek brak zainteresowania tym tematem. Uczniowie nie dostrzegają możliwości, jakie niesie ze sobą dobra znajomość np. języka niemieckiego.

Absolwenci, którzy decydują się na wyjazd za granicą za pośrednictwem urzędu pracy, muszą w ramach samokształcenia opanować wspomniane wyżej słownictwo. Przy dwóch jednostkach lekcyjnych języka niemieckiego w klasach technikum, trudno przyswoić uczniowi szczegółowe słownictwo odnoszące się do posiłków, przygotowania potraw, nazw produktów żywnościowych czy serwowania dań. W takiej sytuacji ważną rolę odgrywa samokształcenie, ukierunkowane przez nauczyciela. Pomoc nauczyciela polegać powinna na wskazaniu odpowiednich materiałów, udzielaniu wskazówek, konsultacjach językowych.

Po przepracowaniu roku bądź dłuższego okresu i opanowaniu języka w stopniu dobrym w zakresie wszystkich czterech sprawności: czytania, słuchania, pisania i przede wszystkim mówienia, absolwenci mają dodatkowe możliwości podjęcia nauki w Niemczech, co jest wielką dla nich szansą. Znajomość języków obcych jest niezbędna nie tylko do pracy za granicą.

Także stosunki handlowe z firmami zagranicznymi wymagają odpowiedniej kompetencji językowej. Chcąc uzyskać w Republice Federalnej Niemiec odpowiednie wykształcenie, bądź podjąć odpowiednią pracę zawodową, należy dobrze opanować język mówiony i pisany.

Wymiana towarów i usług między krajami nabiera coraz większych rozmiarów. Współpraca międzynarodowa coraz bardziej się zacieśnia. Utworzony w 1993 roku Europejski Rynek Wewnętrzny stwarza nowe możliwości zawodowe.

Każdy obywatel kraju należącego do Unii Europejskiej może w innym kraju EU dowolnie wybrać swe miejsce zamieszkania, nauki i pracy. Dla młodych ludzi w wielu zawodach otwierają się dzięki temu lepsze szanse, ale tylko wtedy, gdy posiadają oni doświadczenie zagraniczne oraz znajomość języków.

Praca a przy tym kształcenie się za granicą wzbogacają o nowe doświadczenia i podwyższają kwalifikacje zawodowe. Coraz więcej młodych ludzi pracuje i kształci się za granicą nie tylko w celach zarobkowych, ale również w celu poszerzenia swych umiejętności.

Doświadczenia w pracy za granicą i znajomość języków obcych polepszają szanse na rynku pracy.

Szkoda, że wielu młodych ludzi tego nie rozumie albo nie docenia. W przyszłości coraz trudniej będzie znaleźć pewne miejsce pracy bez odpowiedniego wykształcenia i znajomości języków obcych.

Zapotrzebowanie na niewykwalifikowanych robotników ciągle się zmniejsza zarówno w kraju jak i za granicą.

Przez zastosowanie nowych technologii proste czynności przejmowane są w coraz większym stopniu przez maszyny (komputery).

Szczególnie dobre perspektywy zatrudnienia i kształcenia otwierają się przed młodymi ludźmi, którzy pracują przynajmniej od dwóch lat w Niemczech. Mając na co dzień kontakt z Niemcami, ich język na pewno jest coraz lepszy i poprawniejszy, umożliwia bezproblemowe porozumiewanie się. Ludzie ci mają możliwość kontynuacji swojego wykształcenia na uczelniach niemieckich.

Aby dostać się na studia uniwersyteckie w Republice Federalnej Niemiec, obcokrajowcy muszą złożyć podanie do danego uniwersytetu. W Akademickich Urzędach Zagranicznych (Akademische Auslandsämter) szkół wyższych dyplomatycznych lub konsularnych placówkach RFN oraz w oddziałach Niemieckiej Służby Wymiany Akademickiej (Deutscher Akademischer Austauschdienst) należy zaopatrzyć się w odpowiednie formularze do złożenia podania.

Warunkiem podjęcia studiów przez obcokrajowców w Niemczech jest posiadanie takiego wykształcenia, które zostało uznane za równowarte z niemiecką maturą; ponadto istnieje możliwość zdania egzaminów stwierdzających posiadanie wykształcenia uprawniającego do podjęcia studiów na wyższej uczelni. Do takich egzaminów przygotowują kolegia akademickie (Studienkolegs) przy uniwersytetach.

Niezbędna jest jednak dobra znajomość języka niemieckiego. Znajomością tą należy się wykazać z reguły na egzaminie językowym na uczelni wyższej. Egzamin stwierdzający posiadanie wykształcenia na poziomie matury obejmuje także egzamin językowy.

Kto w Polsce uzyskał świadectwo dojrzałości i zdał egzamin wstępny na wyższą uczelnię, bądź został wpisany na listę studentów, ten może zostać bezpośrednio dopuszczony do studiów na danym uniwersytecie. Poradnie studenckie (Studienberatungsstellen) oraz Akademickie Urzędy Zagraniczne (Akademische Auslandsämter) wyższych uczelni udzielają informacji i pomagają przy zapisywaniu się na kurs językowy i do kolegium akademickiego.

Polacy wyjeżdżający do Niemiec mogą więc z jednej strony podjąć pracę w wyuczonym zawodzie, z drugiej zaś podnieść swoje kwalifikacje poprzez podwyższenie wykształcenia. Warunkiem w obu przypadkach jest oczywiście bardzo dobra znajomość języka niemieckiego. Szansa, jaką daje pobyt w RFN wymaga wielu wyrzeczeń. Przede wszystkim trzeba ciężko pracować a przy tym systematycznie doskonalić język. Ten, kto chce wiele osiągnąć, nie może sobie w niczym pobłażać i stale się kontrolować.

Zwykle ciężka praca Gastarbeiterów może być o wiele lżejsza i lepiej płatna. Zależy to tylko i wyłącznie od ambicji i samozaparcia młodych ludzi, pragnących polepszyć swoją egzystencję. Osiągnąć to mogą jedynie poprzez podnoszenie swoich kwalifikacji, wykształcenia. Jedynie one dają gwarancję na dobrą posadę, bez groźby jej utraty.

Jak już wcześniej wspomniałam wykształcenie i dobra znajomość języka - to rękojmia stałej i popłatnej pracy. Kto jest elastyczny, kto nie upiera się przy określonym zawodzie i potrafi pogodzić się ze zmianą miejsca zamieszkania, ten ma lepsze szanse.

Reasumując, w nowej, zintegrowanej Europie największe możliwości będą mieć młodzi, otwarci na postęp ludzie, którzy zbudują swoją przyszłość w oparciu o solidne wykształcenie i doskonałą znajomość języków obcych.

Warto więc poświęcić swój czas na naukę, aby zrealizować marzenia.

 

Opracowanie: Wiesława Orłowska - Krawczak,
nauczycielka Zespołu Szkół Zawodowych nr 4
i V Liceum Ogólnokształcącego
w Chełmie

Wyświetleń: 1635


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.