Autorytet to osoba lub instytucja posiadająca władzę narzucania innym własnych poglądów, będąca ważnym punktem odniesienia, wywierająca wpływ w określonej sferze życia społecznego. Odróżnia się autorytet kompetencyjny, polegający na posiadaniu władzy w danej dziedzinie, od autorytetu moralnego, który sprowadza się do posiadania rzadkich zalet osobowych. Można też mówić o autorytetach politycznych, religijnych, ideologicznych, młodzieżowych. W procesie kreowania tych autorytetów niemałą rolę odgrywają czynniki irracjonalne

W definicji autorytetu razi mnie określenie, iż jest to osoba "posiadająca władzę narzucania innym własnych poglądów...". Bliższy moim przemyśleniom jest pogląd Hessena, iż autorytet nie wynika z ludzkich postanowień i wymagań, lecz z faktu zbiorowego lub indywidualnego uznania jego istoty i rangi, bez strachu, nakazów i zniewalania

W współczesnych filozofiach presonalistycznych osobę odróżnia się od jednostki. Osoba jest czymś, co nie daje się opisać, zaniknąć w kategoriach, co wymyka się klasyfikacjom. Jest to byt duchowy, moralny niepowtarzalny, nosiciel wartości, wykonawca obowiązków, podmiot bezwarunkowego szacunku. Natomiast wzór jest stanem idealnym do którego się dąży. W miarę realizacji planów dotychczasowy wzór przestaje być dla człowieka znaczący. Dokonujemy wówczas wyboru nowego wzoru, również osobowego.

W procesie kierowania autorytetów i wzorów osobowych niemałą rolę odgrywają czynniki irracjonalne. Każdy człowiek dokonuje wyboru autorytetów, jednocześnie sam może być dla kogoś autorytetem lub wzorem osobowym. Na każdym etapie życia, wybór ten zależy od innych potrzeb, doświadczeń. We wczesnym dzieciństwie wzorem dla maluch są rodzice, szczególnie matka. Później często autorytetem stają się członkowie grupy rówieśniczej. W późniejszych latach wybory stają się mniej przewidywalne i zleżą od wcześniejszych doświadczeń, wykształcenia, wewnętrznego systemu wartości i potrzeb oraz stawianych sobie celów.

Autorytety i wzory osobowe są potrzebne każdemu z nas, choćby dlatego, aby je odrzucać i szukać nowych, coraz doskonalszych. Dzięki temu my sami możemy się lepiej rozwijać i stawiać sobie nowe cele i wyzwania. Zgadzam się z teorią egzystencjonalistów, że człowiek nie ma stałych cech, będzie tym, czym sam siebie zrobi, a więc zawsze może być czymś więcej niż jest. Podstawowym zadaniem człowieka jest wychodzenie poza samego siebie. Każdy z nas jest istotą wolną, czy tego chce, czy nie. Zmuszeni jesteśmy do ciągłego dokonywania wyborów, podejmowania decyzji, które często są brzemienne w skutki nie tylko dla nas samych, ale i dla innych. Bez względu na to kto będzie naszym autorytetem, ku jakiemu wzorowi będziemy dążyć tylko my, ponosimy odpowiedzialność za nasze czyny i błędy. Musimy umieć przyznawać się do pomyłek, ponosić konsekwencje. Jeśli pośród wielu tak ciężkich konieczności uda nam się zadowolić samych siebie, nie zgubić się, a nawet stać się autorytetem lub wzorem dla dziecka, wychowanka, przyjaciela możemy uznać, że życie nasze ma sens zgodny z zasadą T. Kotarbińskiego "rozum w pełni rozkwita pod strażą wolności, wolność rozkwita w pełni pod strażą rozumu".
 

Opracowanie: Jolanta Kostko
Nauczycielka przedszkola Nr 398
Warszawa

Wyświetleń: 1448