Katalog

Barbara Bednarska-Nestor
Chemia, Plany pracy

Program pracy z uczniem zdolnym

- n +

Program pracy z uczniem zdolnym - chemia

Charakterystyka programu

Program przeznaczony jest do realizacji dla uczniów III klas gimnazjum którzy w klasie II uzyskali z chemii ocenę co najmniej bardzo dobrą i chcieliby poszerzyć swoją wiedzę z tego przedmiotu o zagadnienia wykraczające poza wymagania programowe, a także wziąć udział w konkursie przedmiotowym z chemii. Główną część programu stanowią podzielone na działy treści nauczania. Oprócz wykazu treści programowych zawiera on wymagania określające dokładniej zakładane wyniki kształcenia. Program przewidziano na 50 godzin lekcyjnych, jednak okres jego realizacji może ulec zarówno wydłużeniu jak i skróceniu w zależności od możliwości i zaangażowania uczniów i nauczyciela.

Założenia i cele programu

Podstawowym założeniem przyjętym podczas opracowywania programu jest rozwój zainteresowania uczniów przedmiotem i umożliwienie im osiągnięcia sukcesu w konkursie przedmiotowym poprzez realizację treści nadobowiązkowych. Wiadomości i umiejętności jakie uzyskają uczniowie ułatwią im samodzielne rozwiązywanie niektórych problemów z zakresu chemii na etapie kształcenia ponadgimnazjalnego, a także ukażą powiązania chemii z innymi naukami.

Zgodnie z podanymi założeniami przyjęto, że realizacja niniejszego programu powinna spowodować, że uczniowie będą:
1. kojarzyli fakty i wykorzystywali wiedzę w różnych sytuacjach problemowych
2. interpretowali pojęcie mola i obliczali masy molowe różnych substancji chemicznych
3. rozumieli związek między masą molową, liczbą Avogadro i objętością molową gazów
4. rozwiązywali różne typy zadań uwzględniających w treści pojęcia: mol, masa i objętość molowa, liczba atomów, jonów i cząsteczek
5. sporządzali roztwory o określonym stężeniu procentowym i molowym
6. przeliczali stężenia
7. interpretowali reakcje chemiczne zachodzące w roztworach wodnych
8. przewidywali odczyn roztworu na podstawie budowy rozpuszczonych w nim substancji
9. dokonywali obliczeń chemicznych wykorzystując prawa chemiczne i równania reakcji
10. rozumieli związek między obecnością grup funkcyjnych, a właściwościami związków organicznych
11. przewidywali skutki niepożądanych zmian w środowisku spowodowanych nieodpowiedzialną działalnością człowieka
12. rozumieli i akceptowali znaczenie wiedzy chemicznej jako elementu wykształcenia ogólnego, uzupełniając ją w razie potrzeby samodzielnie

Dział I. ATOM I CZĄSTECZKA (10 godz.)

Treści programowe:


Masa atomowa i cząsteczkowa. Ilościowa interpretacja mola. Liczba Avogadro. Masa molowa pierwiastka i związku chemicznego. Masa molowa a liczba atomów, cząsteczek i jonów. Liczba moli, atomów i gramów pierwiastka w molu związku chemicznego. Objętość molowa gazów.

Po zrealizowaniu wymienionych treści programowych uczniowie powinni:

- obliczać masy cząsteczkowe i molowe związków chemicznych,
- znać wartość liczby Avogadro,
- obliczać masę substancji na podstawie liczby atomów, jonów lub cząsteczek,
- obliczać liczbę atomów, jonów i cząsteczek na podstawie ich masy,
- określić liczbę moli atomów pierwiastka w związku chemicznym,
- obliczyć masę i liczbę atomów pierwiastka w molu związku chemicznego,
- znać wartość objętości 1 mola gazu,
- obliczyć masę danej objętości gazu,
- obliczyć liczbę atomów i cząsteczek w danej objętości gazu,
- rozumieć zależności między masą, objętością i liczbą molekuł w molu substancji.

Dział II. STĘŻENIE PROCENTOWE I MOLOWE ROZTWORU
(12 godz.)

Treści programowe


Rozpuszczalność substancji, a zmiana temperatury roztworu. Stężenie procentowe roztworu po jego rozcieńczeniu lub zatężeniu. Mieszanie roztworów. Liczba moli substancji rozpuszczonej w roztworze. Stężenie molowe roztworu. Przeliczanie stężeń.

Po zrealizowaniu wymienionych treści uczniowie powinni:

- określić rodzaj roztworu po ogrzaniu lub oziębieniu roztworu nasyconego
- sporządzić roztwór nasycony w danej temperaturze
- obliczyć masę substancji niezbędną do nasycenia roztworu po jego ogrzaniu
- obliczać stężenie procentowe roztworu po jego rozcieńczeniu lub zatężeniu
- sporządzać roztwory o określonym stężeniu,
- przedstawić masę substancji w postaci liczby moli
- obliczać stężenie molowe roztworu,
- sporządzić roztwór o określonym stężeniu molowym
- przeliczać stężenia.

Dział III. REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH (10 godz.)

Treści programowe

Stopniowa dysocjacja kwasów i zasad. Rodzaje jonów w roztworach kwasów i zasad. Elektrolity mocne i słabe. Stopień dysocjacji. Sole mocnych zasad i słabych kwasów. Sole mocnych kwasów i słabych zasad. Hydroliza soli. Odczyn roztworu. Reakcje kwasów z metalami. Reakcje strącania osadów. Reakcje zobojętniania

Po zrealizowaniu wymienionych treści uczniowie powinni:

- pisać równania stopniowej dysocjacji kwasów i zasad
- pisać równania dysocjacji soli
- znać elektrolity słabe i mocne,
- określić rodzaj soli na podstawie jej składu
- obliczyć stopień dysocjacji
- zapisywać równania reakcji w formie cząsteczkowej i jonowej
- określić udział jonów w reakcji zobojętniania, reakcji kwasu z metalem i reakcjach strąceniowych
- napisać równanie hydrolizy soli,
- określić odczyn soli na podstawie jej składu i na podstawie równania reakcji hydrolizy

Dział IV. OBLICZENIA CHEMICZNE Z WYKORZYSTANIEM PRAW CHEMICZNYCH I RÓWNAŃ REAKCJI (8 godz.)

Treści programowe


Prawo zachowania masy. Prawo stałości składu. Rola stechiometrii w zadaniu z treścią. Obliczenia stechiometryczne - masa substancji. Interpretacja molowa i objętościowa równania chemicznego. Wzór rzeczywisty i elementarny związku chemicznego.

Po zrealizowaniu wymienionych treści uczniowie powinni:

- znać treść prawa zachowania masy i prawa stałości składu,
- ilościowo interpretować równanie reakcji chemicznej,
- wykonywać obliczenia na podstawie równań chemicznych,
- na podstawie treści zadania przewidywać konieczność wykorzystania danych w równaniu chemicznym,
- ustalać wzory elementarne i rzeczywiste związków chemicznych.

Dział V. Związki organiczne (10 godz.)

Treści programowe

Węglowodory nasycone i nienasycone. Izomeria łańcuchowa i izomeria położenia.
Reakcje substytucji i reakcje addycji. Budowa, nomenklatura i właściwości: alkoholi, kwasów karboksylowych, estrów, tłuszczów, cukrów, amin, aminokwasów, białek. Polimeryzacyjne tworzywa sztuczne.

Po zrealizowaniu wymienionych treści uczniowie powinni:

- znać wzory ogólne poszczególnych typów związków i na ich podstawie
pisać wzory szczegółowe
- rozumieć pojęcie izomeria łańcuchowa i izomeria położenia
- posługiwać się nomenklaturą związków organicznych
- pisać równania reakcji spalania
- na podstawie budowy związków określić ich właściwości
- pisać równania reakcji polimeryzacji
- posługiwać się pojęciami: monomer, polimer
- pisać równania reakcji substytucji i addycji
- doświadczalnie odróżnić związki nasycone od nienasyconych
- pisać równania reakcji otrzymywania soli kwasów organicznych
- pisać równania reakcji estryfikacji

KONTROLA I OCENA WYNIKÓW KSZTAŁCENIA

Zgodnie z założeniami programu duże znaczenie ma nabycie przez uczniów umiejętności posługiwania się wiedza chemiczną do wyjaśniania i przewidywania faktów, zarówno podczas rozwiązywania problemów teoretycznych jak i praktycznych. Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno polegać na zachęcaniu do samodzielnego rozwiązywania zadań i mieć formę indywidualnych konsultacji z nauczycielem. Ważne jest również uświadomienie uczniom znaczenia samooceny swojej wiedzy. Stworzeniem możliwości takiej samooceny jest uczestnictwo uczniów w konkursach chemicznych.

Literatura:

1. K. Pazdro "Zbiór zadań z chemii dla szkół średnich", Oficyna Edukacyjna K. Pazdro Spółka z o.o. W-wa 1995
2. K. Pazdro, M. Koszmider "Zadania od łatwych do trudnych", Oficyna Eduk.K.Pazdro Spółka z o.o. W-wa 1999
3. A.Rygielska "Zadania dla uczestników konkursów chemicznych", Oficyna Eduk. K.Pazdro W - wa 1995
4. B. Kałuża, A. Reych; "Chemia - zbiór zadań", Wyd. Eduk. Z. Dobkowskiej Żak, W-wa 2000
5. T. Kulawik, M. Litwin, Sz. Styka-Wlazło: "Zbiór zadań z chemii dla gimnazjum"
Wyd. Nowa Era, W-wa 2001
6. A. Burewicz, H. Gulińska - "Dydaktyka chemii" - Wydawnictwo Naukowe UAM 1993
 

Opracowanie: Barbara Bednarska-Nestor nauczyciel chemii w ZSOnr15 w Gorzowie Wlkp.

Wyświetleń: 3725


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.