Przyczyny trudności w nauce ortografii

Umiejętność wyrażania myśli w mowie i piśmie, jest nieodzownym warunkiem ogólnego wychowania człowieka. Dlatego, podstawowym zadaniem szkoły jest nauczenie poprawnego mówienia i pisania. Integralną częścią procesu poprawnego pisania, jest opanowanie ortografii.

Duże znaczenie dla rozwoju umiejętności poprawnego pisania jest poprawna wymowa nie tylko dziecka, ale również jego otoczenia. Dziecko przyswaja sobie język otoczenia, mówi tak, jak jego opiekunowie oraz rówieśnicy, z którymi przebywa. Dlatego bardzo ważne jest, aby rodzice zwracali uwagę na formę wypowiedzi dzieci oraz poprawność gramatyczną budowanych zdań. Niepoprawna wymowa dziecka jest często źródłem błędów w pisaniu i w znacznym stopniu utrudnia naukę ortografii. Jeżeli dziecko źle wymawia wyrazy, może również źle je zapisywać.

Trudności w opanowaniu poprawnej pisowni wyrazów mogą również wynikać z wad wzroku i słuchu, słabej zdolności koncentracji uwagi i zapamiętywania, a także fragmentarycznego zaburzenia funkcji percepcyjno - motorycznych.

Specyficzną przyczyną trudności w nauce pisania są fragmentaryczne zaburzenia rozwoju psychoruchowego. Zaburzenia te mogą dotyczyć funkcji analizatora wzrokowego, słuchowego, kinestetyczno- ruchowego, lub kilku analizatorów łącznie. Powodują one trudności w pisaniu nazywane dysgrafią i dysortografią.

Dysgrafia jest wynikiem zaburzeń motoryki dziecka, wiąże się z trudnościami w opanowaniu samej techniki pisania. Dziecko dysgraficzne pisze wolniej, kreśli niekształtne litery o różnej wielkości i pochyleniu. Często ma kłopoty ze znalezieniem właściwego miejsca na liniaturze. Zdarza się, że rozpoczyna pisanie od końca kartki lub zeszytu. Ma trudności w opanowaniu umiejętności zręcznego operowania narzędziem pisania - ręka dziecka drży. Zaburzony jest także rytm pisania np. w czasie pisania liter, zwłaszcza owalnych, dziecko zaczyna i kończy je, zatrzymując się za wcześnie lub za późno. Trudnościom natury dysgraficznej towarzyszą ujemne przeżycia emocjonalne, które zazwyczaj powiększają owe trudności. Dziecko traci radość odczuwaną zazwyczaj przy prawidłowym opanowywaniu umiejętności pisania i zniechęca się do wykonywania tej czynności.

Dysortografia, jest to zaburzenie wyrażające się trudnościami w opanowaniu umiejętności bezbłędnego zapisu wyrazów, przy czym błędy spowodowane tym zaburzeniem, dotyczą nie tylko zapisu określonego w naszej pisowni regułami ortograficznymi, ale i zapisu wszelkich wyrazów, nawet nie zawierających trudności zwanych potocznie ortograficznymi.

Dysortografia przejawia się w różnych deformacjach zapisywanych przez dziecko słów:
- Przy wadliwej percepcji wzrokowej powstają zaburzenia funkcji kierunkowej. Dziecko miesza pojęcia kierunku i sam kierunek: na prawo, na lewo, wyżej, niżej. Powoduje to błędy w rozróżnianiu i zapisie liter o podobnym kształcie np. d - b, n - u, p - g,
- Przy wadliwej percepcji słuchowej występują trudności w rozróżnianiu dźwięków pokrewnych i - w związku z tym - błędny zapis tych dźwięków w wyrazach. Dziecko ma trudności w rozróżnianiu dźwięków akustycznie bliskich, takich jak: b - p, d - t, w - f, g - k. Trudności te powodują zniekształcenie w odbiorze słów, a nieprawidłowo usłyszane słowa, odtworzone są nieprawidłowo w piśmie. Dziecko zniekształca wyrazy nie tylko w zakresie zamiany liter (odpowiadającym zbliżonym artykulacyjnie dźwiękom), ale także przestawia, dodaje, opuszcza litery, a nawet całkowicie zniekształca wyraz.

Dysgrafia i dysortografia to tylko pozornie dwa różne zaburzenia. Dysgrafia ma ujemny wpływ na wyniki ortografii. Brzydkie, niekształtne pismo, utrudnia zapamiętywanie obrazu graficznego obrazu.

Obydwa zaburzenia występują niezależnie od poziomu inteligencji dziecka, zdarzają się nawet u uczniów mających większą inteligencję od przeciętnej.

Przyczyny tych zaburzeń nie są jeszcze w pełni zbadane. Dostępna wiedza pozwala jednak na podejmowanie działań w celu przezwyciężania tego typu trudności. Dlatego zachęcam Państwa do zgłaszania się w Poradni Pedagogiczno - Psychologicznej z dziećmi, które popełniają wcześniej omówione błędy, w celu zdiagnozowania trudności i podjęcia działań zmierzających do ich przezwyciężania. (należy podać adres poradni).
 

Opracowanie: Mgr Halina Łosińska

Wyświetleń: 1328