Uwarunkowanie agresji w środowisku rodzinnym

W ramach pedagogizacji rodziców, w dniu 19 listopada 2003 r. zostałam zaproszona przez wychowawczynię klasy trzeciej na zebranie rodziców w celu przeprowadzenia pogadanki na temat agresji w wieku szkolnym.

Zagadnienie, które szczególnie interesowało rodziców, to - "Uwarunkowanie agresji w środowisku rodzinnym" .

Przemoc staje się obecnie jednym z najważniejszych zagadnień związanych z bezpieczeństwem w szkole. Narastająca fala agresji obserwowana w środowisku szkolnym budzi szczególny niepokój rodziców, którzy często wobec tej sytuacji stają się bezradni.

Na początku spotkania z rodzicami omówiłam pojęcie agresji, jej rodzaje, przyczyny, a następnie próbowaliśmy dociec jaki wpływ na powstawanie zachowań agresywnych u dzieci ma rodzina.

Agresywne zachowanie może przyjąć postać agresji fizycznej i słownej. Przejawem agresji fizycznej mogą być zachowania pojedyncze, takie jak wszczynanie bójki, szarpanie, kopnięcie podstawianie nogi lub przedrzeźnianie kogoś., to przykłady agresji bezpośredniej. Przykładem agresji pośredniej będzie np. przeszkadzanie komuś w wykonywaniu jakiejś czynności, sporządzanie obraźliwych rysunków, chowanie lub psucie przedmiotów należących do drugiej osoby.

Drugi typ zachowań agresywnych to agresja słowna, która przejawia się w inicjowaniu kłótni, plotek, pomówień, grożeniu lub straszeniu.

Szkodliwość takich form agresji bywa bardziej bolesna niż agresja fizyczna, ponieważ narusza godność osoby, będącej przedmiotem agresji. Zachowanie dziecka agresywnego cechuje brak zdyscyplinowania, naruszanie zasad regulaminu szkolnego oraz norm współżycia obowiązujących w danej społeczności.

W dzisiejszych czasach obserwujemy znaczne nasilenie się zachowań agresywnych. Często zastanawiamy się co jest tego powodem. Jednym z czynników warunkujących powstawanie zachowań agresywnych u dzieci jest rodzina.

Rodzina jest jednym ze składników środowiska wychowawczego. Atmosfera panująca w domu ma ogromny wpływ na prawidłowy rozwój społeczny dziecka. Dobry klimat panuje wówczas, gdy członków rodziny łączą pozytywne więzi emocjonalne takie jak: miłość, szacunek, wzajemne zaufanie, a stosunki między nimi oparte są na współdziałaniu i wzajemnej pomocy. Jeśli nawet w domu nie ma jawnych kłótni, to przed dzieckiem nie da się ukryć wzajemnej niechęci rodziców. Trudno im uwierzyć, że sami są często źródłem zaburzeń zachowania swego dziecka. W takiej sytuacji może zostać uruchomiony mechanizm identyfikacji, który spowoduje, że dziecko zaczyna upodabniać się do modela. Bardzo niebezpieczne są również konflikty między rodzicami a dziadkami, którzy bardzo często mają różne poglądy na wychowywanie dzieci. Taka sytuacja może również doprowadzić do zwiększenia pobudliwości i agresji.

Częstym czynnikiem mającym wpływ na proces socjalizacji dziecka są zmiany w strukturze rodziny. Rozłąka z jednym z rodziców może doprowadzić do utraty poczucia bezpieczeństwa. Rozbicie rodziny może wywołać depresji również stwarza warunki do aspołecznego zachowania się. Dziecko dąży do rozładowania napięcia, co może przybierać różne formy zachowań społecznie nieakceptowanych np. agresję, samobójstwo i inne.

Dodatkowym czynnikiem zakłócającym socjalizację dziecka może być zła sytuacja materialna i mieszkaniowa. Bieda i niedostatek zwiększa okazję do kłótni między rodzicami. Oskarżają się oni wzajemnie o nieumiejętności radzenia sobie w życiu, lub zmęczeni pogonią za pieniędzmi, nie mają czasu i sił na wychowanie swoich dzieci. Jeśli do biedy dołącza ciasnota, to dziecko w takiej sytuacji ma bardzo trudne warunki do prawidłowego rozwoju, nie ma bowiem miejsca do nauki, jest odrywane od zajęć. Dochodzą do tego jeszcze pokrzykiwania, zakazy i kary cielesne. Dziecko jest niespokojne, nadpobudliwe i zahukane. Niedomyte i źle ubrane jest często powodem krytyki w szkole.

Na koniec spotkania omówiliśmy formowanie osobowości agresywnej jako konsekwencja wpływu określonych cech osobowości matki i ojca, oraz wychowawczych postaw rodziców.

Rodzice w czasie spotkania byli bardzo aktywni i często zabierali głos w dyskusji.

Opracowanie: mgr Elżbieta Bekier

Wyświetleń: 1392