Referat - pedagogizacja rodziców pt. "Jak radzić sobie w sytuacjach konfliktowych?"

Konflikt - definicja słowa - Wszelkie zetknięcia się sprzecznych dążeń, niezgodność interesów, poglądów, antagonizm, kolizja, spór, zatarg.

Definicja sytuacji - Kiedy istnieją dwie jasno wyodrębnione i zależne od siebie strony, które nie pomagają sobie w osiągnięciu celów.

W relacjach z dziećmi rodzice stosują najczęściej przymus jako rozwiązanie konfliktu. Czy jest on skuteczny? Na pierwszy rzut oka wydaje się, że tak. Dziecko chociaż nie przekonane, to jednak pod presją wykonuje polecenia rodzica , ale gdy sytuacja taka jest stała, z biegiem dorastania dziecka presja przestaje być rozwiązaniem. Rodzice często się skarżą, że dziecko robi coś wbrew ich nakazom, szukają winnych takiej sytuacji - najczęściej zostają nimi koledzy / koleżanki. Okazuje się również, że dziecko ich zawsze było posłuszne , ale teraz stało się podatne na wpływy z zewnątrz. Zauważają też, że konflikt rozszerza się na całe ich życie rodzinne i dotyczy wielu aspektów życia (szkoła ,dom, wspólny wypoczynek, wzajemne świętowanie).

Dzieci natomiast argumentują swoją postawę na nie wobec rodziców: różnicą pokoleń, innymi czasami, obłudą dorosłych, dlatego niemożliwa jest sensowna rozmowa, a rodzice zawsze są "na nie".

W każdym konflikcie gromadzi się sporo emocji i argumentów.

Ludzie różnie radzą sobie z konfliktami: jedni próbują uciec, inni chętnie angażują się w nie. W teorii opracowanej przez Henrego L. Tosi wyróżnia się pięć podstawowych stylów reakcji na sytuację konfliktową: unikanie, łagodzenie , konkurencję, kompromis i kooperacje.

Unikanie - to styl charakterystyczny dla ludzi, których samo napięcie emocjonalne i frustracja spowodowana konfliktem są na tyle silne, że wolą wycofać się z konfliktu, niż w sposób konstruktywny rozwiązać go. Takie podejście może świadczyć, że osoba nim dotknięta została już kiedyś zraniona lub uważa, że sam konflikt jest złem, jest zbędny i poniżający.

Łagodzenie - to próba postępowania zgodnego z interesem strony przeciwnej . Najczęściej postępują tak osoby nastawione na utrzymanie dobrych stosunków z innymi, bez uwzględnienia własnych interesów i celów.

Konkurencja - jest to sposób patrzenia na konflikt jak na grę, którą należy wygrać, a dzięki temu osiągnąć sukces. Porażka oznacza słabość i utratę prestiżu. Osoba taka nie zawsze będzie zachowywać się uczciwie.

Kompromis - oparty jest na przekonaniu, że nie zawsze możemy robić tego co chcemy, czasami należy znaleźć wspólną płaszczyznę porozumienia, która umożliwia koegzystencję. System bardzo użyteczny szczególnie gdy brakuje czasu na rozwiązanie sporu.

Kooperacja - wiąże się zawsze z wolą zaakceptowania celów drugiej strony konfliktu, lecz rezygnacji z własnych. Wynika to z przekonania, że zawsze można znaleźć rozwiązanie sprawy, które usatysfakcjonuje obie strony.

W zależności na jakim tle występuje konflikt, zastosujemy inny styl. Niestety w relacji rodzic - dziecko często wybieramy konkurencję.

Jak można oswoić się z konfliktem?

W publikacji Stanisława Chełpa i Tomasza Witkowskiego pt. "Psychologia konfliktów" wymieniają oni cztery etapy, które pomagają nam rozwiązywać spory. Unikamy dzięki temu lęku przed kłótnią, możemy analizować własne zachowanie, sytuacje konfliktowe traktujemy jako coś swojskiego, nieuniknionego, ale dającego się rozwiązać, a dzięki temu możemy zacieśniać nasze związki z innymi ludźmi i w sposób pełny uczestniczyć w życiu społecznym nie tracąc nic ze swoich praw i ze swej godności.

Etap pierwszy to przygotowanie do sporu. Niezależnie czy sami wywołaliśmy spór, czy zostaliśmy do niego wciągnięci, należy wygasić emocje "upuścić parę" (można rozładować się będąc samemu przez głośny krzyk), aby z czystym umysłem przystąpić do sporu.
Następnie należy przeanalizować konflikt, co jest jego podmiotem, czy obydwom stronom chodzi o to samo, czy może o zachowanie twarzy lub o utrudnienie realizacji celów strony przeciwnej.

Etap drugi to wybór momentu próby rozwiązania konfliktu. W jakim czasie, przy kim. Należy powiadomić stronę przeciwną o chęci rozmowy, ustalić warunki i termin.

Etap trzeci. Nie należy rozpoczynać rozwiązywania konfliktu, ulegać emocjom np. złościć się, należy natomiast mówić, że jesteśmy np. wściekli, zawiedzeni - przesuwamy w ten sposób punkt konfrontacji z partnera na problem. Należy mówić- analizować to co jest konfliktowe, łatwiej bowiem można dojść do ugody.

Etap czwarty. To przyjęcie uzgodnionego opracowania realizacji postanowień, aby w dalszym stopniu nie wchodzić w konflikty.

Przytoczę tutaj dosyć typową sytuację konfliktu rodzic - dziecko.
Pozwalamy naszej nastoletniej córce na wyjście na dyskotekę, jednocześnie określając godzinę powrotu na 21.00, a tymczasem mija godzina 23.00 córki nie ma w domu. Gdy córka się pojawia, krzyczymy, wytykamy niedojrzałość, brak odpowiedzialności, przekazujemy ustaloną przez nas karę np. zakaz wychodzenia na dyskoteki aż "dorośnie", czyli do bliżej nie określonego terminu. Reakcją z drugiej strony - dziecka będzie bunt, może przykre słowa i świadomość niemożności wytłumaczenia. Gdy zastosujemy się do w/w czterech etapów, rozmowa może przyjąć zupełnie inny finał.

Jest już po czasie, w którym miała przyjść nasza córka z dyskoteki, złościmy się, krzyczymy, natomiast gdy się pojawia prosimy ją o rozmowę. Informujemy, że swoim zachowaniem podważyła zaufanie jakim ją darzyliśmy, baliśmy się czy nie stało się jej coś złego, mówimy co czujemy.. Jeżeli dziecko opóźniło powrót do domu z błahych powodów, zrozumie, że rodzic ma rację, że nie chodzi mu o zbytnie kontrolowanie posunięć dziecka, a jedynie obawa o bezpieczeństwo.

Następnie należy wspólnie uzgodnić konsekwencje czynu oraz przyjąć zasady obowiązujące na przyszłość np. telefon do domu, ze zabawa jest świetna i wróci z koleżanką, której ojciec przywiezie ją do domu o godz.23.00

Dziecko, które szczególnie w okresie dojrzewania chce być niezależne, odbiera rady, nakazy i zakazy bardzo emocjonalnie, jak zamach na własną wolność.

Rodzic, który będzie rozmawiał z dzieckiem jak z partnerem zyska autorytet, mniej też konfliktów spowoduje dobre wzajemne relacje.

Literatura:
Babiuch M. "Jak współpracować z rodzicami" trudnych uczniów "?",
Chełpa S., Witkowski T., "Psychologia konfliktów",
Gajewska G. "Teoretyczno-metodyczne aspekty wychowania młodzieży a warsztat pedagoga",
Klimontowicz G. "Dylematy ucznia".

 

Opracowanie: mgr Sylwia Witkowska

Wyświetleń: 1708