Kształtowanie orientacji życiowej dzieci w młodszym wieku szkolnym przy wykorzystaniu literatury pięknej

We współczesnym społeczeństwie coraz większym problemem staje się potrzeba kształtowania orientacji życiowej u młodego pokolenia. Młodszy wiek szkolny jest okresem, w którym dziecko przebywa drogę rozwoju od dzieciństwa do początku dorastania. Od tego, jaki poziom psychicznego rozwoju zostanie osiągnięty w tym okresie rozwojowym, od świadomości oraz wyrobienia społecznego i moralnego zależeć będzie w dużym stopniu jego dalsze powodzenie w szkole i w życiu.

Dzieci młodsze mogą zdobywać orientację życiową między innymi poprzez literaturę piękną. Jest rzeczą powszechnie znaną, że literatura piękna spełnia wobec młodego pokolenia funkcję zastępczego doświadczenia społecznego, ponieważ pobudza wyobraźnię twórczą dziecka stanowiąc nieustanne źródło różnego rodzaju informacji. Inaczej mówiąc, jest jednym z zespołów środków wpływających na przygotowanie dziecka do życia w społeczeństwie.

Książka pojawia się w życiu dziecka wcześniej lub później, w zależności od warunków kulturowych, w jakich ono wzrasta. W literaturze dziecięcej zauważamy obrazowy sposób przedstawień, wąski zasób informacji merytorycznych i jednostkową akcję. Autorzy podejmują problem życia w rodzinie, wskazują na potrzebę współdziałania ludzi między sobą, podkreślają znaczenie wzajemnej życzliwości a także szczerych kontaktów dzieci z dorosłymi, którzy służyć im mogą radą i pomocą. Dziecko zdobywa minimum informacji o tych zawodach, wzbogaca swoje słownictwo oraz pojęcie o społecznej przydatności wykonywanych prac. Równocześnie z tym sposobem informacji przekazywane zostają dziecku pewne wartości o charakterze moralnym. Obowiązkowość, ofiarność pracowników wywołuje u dziecka uczucie wdzięczności i sympatię dla ludzi ułatwiających mu codzienny byt. Poczucie bezpieczeństwa, uświadomione dzięki informacji o pracy lekarza, policjanta czy strażaka, wywołuje uznanie i podziw. Często znajduje to odbicie w chęci zostania w przyszłości strażakiem, policjantem czy kolejarzem. Literatura zapoznaje ze znaczeniem takich cech jak: dobroć, przychylność, chęć niesienia pomocy, bezinteresowność. Dzięki literaturze dziecko uświadamia sobie, że żyje wśród ludzi i musi liczyć się z potrzebami i życzeniami innych. Przekonuje się, iż największą radość sprawia człowiekowi bycie potrzebnym innym, kształtuje u czytelnika przede wszystkim zrozumienie potrzeby humanizacji życia codziennego. Kształcenie tej właśnie cechy, zgodnie z predyspozycjami rozwojowymi dziecka, niezbędnej dla formowania jego charakteru i bardzo ważnej w życiu społecznym, jest jednym z aspektów orientacji życiowej dziecka, bez której nawet najlepsze zorientowanie się w życiu nie przyniesie wartościowych działań. Potrzeba bezinteresowności i życzliwości wobec świata przyrody stanowią ważny składnik orientacji życiowej dziecka.

Rozwijanie u dziecka orientacji życiowej przy pomocy literatury pięknej jest poważnym czynnikiem korygującym tą część orientacji, którą dziecko nie zdobywa drogą bezpośrednich kontaktów. Problemem podstawowym jest dostosowanie literatury pięknej do rozwoju umysłowego czytelnika i przybliżenie jej dziecku. Dlatego też ważną rolę odgrywa szkoła prezentując dzieciom literaturę i ważne jest, aby dziecko pragnęło ciągłego z nią kontaktu.

Literatura:
1. Program nauczania początkowego kl. I - III, Warszawa;
2. Papuzińska J.: "Inicjacje literackie", Warszawa 1981.
 

Opracowanie: mgr Anna Tylman

Wyświetleń: 584