Co to jest ADHD?

ADHD jest chorobą przewlekłą, rozpoznawaną najczęściej w okresie szkoły podstawowej. Objawy mogą mieć różny stopień nasilenia - od łagodnych do poważnych. Jeśli są poważne dziecko ma duże kłopoty w domu, szkole i podczas zabawy.

Dotyka od 3 do 10% dzieci. Występuje dwa do trzech razy więcej u chłopców niż u dziewcząt. Mają oni kłopoty z utrzymaniem uwagi, są impulsywni, nadruchliwi i niezorganizowani. Wprawdzie podobne cech można zauważyć u wielu dzieci, jednak w wypadku ADHD objawy są bardzo nasilone i niemożliwe do opanowania. Dziecko nadpobudliwe jest nieuważne, impulsywne zawsze lub prawie zawsze.

Dzieci te nie potrafią skoncentrować się na wykonywanym zadaniu, gdyż coś odwraca ich uwagę. Nie są w stanie opanować automatycznych reakcji, czyli zatrzymać się, zanim coś zrobią. Podczas zajęć sportowych mogą wpadać na innych, popychać i bić oraz nie zwracać uwagi na zasady gry, lecz nie wynika to ze złych intencji czy wrogości.

Wczesne postawienie trafnej diagnozy jest bardzo ważne. Rozpoznanie ADHD sprawia trudności, ponieważ opiera się przede wszystkim na obserwacji dziecka. Należy przy tym wykluczyć inne choroby (np. alergię pokarmową, astmę, depresję, nadczynność tarczycy). O nadpobudliwości możemy mówić wtedy, kiedy charakterystyczne dla niej objawy występują stale od długiego czasu i dziecko gorzej niż jego rówieśnicy radzi sobie w szkole. Są z nim też kłopoty w domu, ale nie udaje się uchwycić przyczyny tych problemów.

Zachowanie tych dzieci nie wiąże się z brakiem dyscypliny, złym wychowaniem czy trudnym charakterem, choć oczywiście objawy będą bardziej nasilone, gdy dziecko takie jest nieprawidłowo wychowane. Dziecko nadpobudliwe nie ma czegoś za dużo. Ma natomiast za mało zdolności do wewnętrznej kontroli zachowania.

Objawy zespołu nadpobudliwości można podzielić na trzy grupy:
- Kłopoty z kontrolą własnej impulsywności - dziecko wtrąca się do rozmowy, często wyrywa się z odpowiedzią, zanim pytanie zostanie sformułowane w całości. Nie potrafi czekać na nagrodę, na swoją kolej, przerywa lub przeszkadza innym, niumyślnie niszczy rzeczy.
- Nadmierna aktywność ruchowa - dziecko ma często nerwowe ruchy rąk lub stóp, nie umie usiedzieć w miejscu. Ma trudności ze spokojnym bawieniem się lub odpoczywaniem. Często jest w ruchu, "biega jak nakręcone". Jest nadmiernie gadatliwe. Wszystkiego dotyka, najpierw zrobi, potem myśli, nie jest w stanie przewidzieć konsekwencji swego zachowania.
- Zaburzenia koncentracji uwagi - dziecko nie potrafi skupić się na jednej czynności. Nie pamięta tego, co zadane, do lekcji zabiera się godzinami. Nie jest w stanie skoncentrować się na szczegółach, wydaje się nie słuchać tego, co się do niego mówi. Ma trudności ze zorganizowaniem sobie pracy, unika zajęć wymagających dłuższego wysiłku umysłowego. Często gubi rzeczy (np. zabawki, przybory szkolne, książki, ubrania), łatwo rozprasza się, zapomina o różnych codziennych sprawach.

Aby pomóc takim dzieciom złagodzić objawy zaburzenia stosuje się programy edukacyjne dla rodziców, treningi umiejętności społecznych, terapię behawioralno - poznawczą, terapię rodzinną, leczenie farmakologiczne.

Niektórzy badacze uważają, że nadpobudliwości nie da się wyleczyć, natomiast można nauczyć się, jak sobie radzić z własną impulsywnością.
 

Opracowanie: Jolanta Pawlak

Wyświetleń: 2145