Agresja wśród dzieci

Agresja jest to działanie zmierzające do spowodowania szkody, wyrządzenia krzywdy fizycznej lub psychicznej.

Dziecko nie jest "złe" z natury, nie rodzi się agresywne. Agresja jest skutkiem win popełnionych w procesie wychowawczym. Przyczyna agresji tkwi w domu rodzinnym, w grupie rówieśniczej, w środowisku szkolnym oraz w mediach.

Jako rodzice powinniśmy zwrócić uwagę na czynniki, które w dużym stopniu mogą wpłynąć na rozwój agresji u naszego dziecka.

Czy w domu rodzinnym występuje:
- Stosowanie agresji i przemocy
- Stosowanie surowych kar fizycznych
- Brak pozytywnych kontaktów uczuciowych z bliskimi osobami
- Brak wzorców rodzinnych

Jako rodzice powinniśmy dokładnie poznać środowisko przyjaciół naszego dziecka. Jeżeli w grupie występują czynniki typu:
- Brak indywidualnej odpowiedzialności za popełnione czyny
- Imponowanie innym i zdobywanie popularności
- Brak reakcji na zło i krzywdę wyrządzoną innym to powinniśmy jak najszybciej zareagować.

Znaczącą rolę odgrywają media. Telewizja przejęła funkcje wychowawcze i socjalizacyjne. Wobec dzieci odgrywa rolę niańki, młodzieży dostarcza wzorce postępowania, rozbudza konsumpcyjne apetyty, popularyzuje modę na bycie twardym, bezwzględnym i silnym, a niekoniecznie inteligentnym. Nastolatki zaczynają atakować rodziców, nauczycieli, wychowawców, ludzi na ulicy. Identyfikują się z filmowym wzorcem, sprawdzają siebie, porównują. Wzrastają lawinowo informacje o morderstwach, gwałtach, rozbojach, dewastacjach użyteczności publicznej dokonywanych pojedynczo i w grupach. Ludzie nauki szukają przyczyn i niestety, na całym świecie badania potwierdzają, że to telewizja wyprodukowała przemoc, zaniosła ją tam, gdzie normalnie nie byłoby jej w ogóle. Stamtąd płynie instrukcja: jak bić, aby zyskać przewagę, jak bić, by zabić, jak atakować. Konsumowanie telewizyjnej przemocy uczy, że użycie siły rozwiązuje wiele problemów, pomaga w osiąganiu egoistycznych celów, nasilania się wandalizmu, stosowania przemocy w czasie demonstracji ulicznych, wzbudzania konfliktów rasowych, politycznych i religijnych, coraz częstszych wykroczeń w ruchu ulicznym.

Jak możemy zapobiec agresywnemu zachowaniu się dzieci?

Oprócz unikania wpływu czynników wymienionych wcześniej jako rodzice nie powinniśmy zapominać o:
- Częstych rozmowach z dzieckiem
- Przyjmowaniu przeprosin
- Nie stosowaniu kar cielesnych
- Ochronie dziecka przed szkodliwym wpływem modeli agresywnego zachowania
- Zainteresowaniu dziecka formami ukazującymi pozytywne modele zachowania
- Wypełnianiu czasu wolnego fizycznymi formami aktywności, np. pływanie
- Izolowaniu od agresywnych zachowań

W zapobieganiu wywoływania u dzieci agresji jest współdziałanie domu rodzinnego, szkoły, różnych instytucji wychowawczych, w zdobywaniu umiejętności wyrażania gniewu i porozumiewania się. Tolerancja i poszanowanie drugiego człowieka są to wartości, bez których trudno będzie odnaleźć się w dzisiejszym społeczeństwie. Dobrze byłoby wyposażyć nasze dzieci w umiejętność właściwego traktowania swoich potrzeb, jak i potrzeb swoich kolegów. Nauczmy dzieci podstawowych umiejętności, które czynią ich bardziej wrażliwymi na uczucia innych, a będzie to dla nas największą nagrodą.

Literatura:
1. W. Okoń: Słownik pedagogiczny, Warszawa 1984,
2. Poradnik wychowawcy, RAABE, Warszawa 2000,
3. L. Wójcik: Dorośli a agresja dziecka, "Wychowawca" nr 11/1998,
4. P. Czerenko: Problemy przemocy w szkole, "Edukacja" nr 1/1996,
5. A. Faber i E. Mazalish: Wyzwoleni rodzice, wyzwolone dzieci, Poznań 1994,
6. E. Aronson: Człowiek - istota społeczna, Warszawa 1995.

 

Opracowanie: Andrzej Zajkowski
PSP nr 2 w Grójcu

Wyświetleń: 1622