Komputer jako środek dydaktyczny wspomagający nauczanie w klasach I-III

Edukacja informatyczna stała się dzisiaj powszechnym i ważnym zadaniem wszystkich typów szkół. Rozwój technologiczny wywiera coraz większy wpływ na proces nauczania i wychowania. Aby należycie przygotować swych wychowanków do życia w rozwijającym się świecie, szkoła musi wspomagać proces kształcenia technicznymi środkami dydaktycznymi. Nauczanie wspomagane komputerem i Internetem pozwala nie tylko rozwijać umiejętności informatyczne, ale przede wszystkim stwarza znakomite warunki dla rozwoju myślenia twórczego uczących się dzieci i oddziaływania na ich osobowość, przyspiesza i ułatwia nabywanie różnorodnych umiejętności, stanowi bogate źródło informacji, jak również jest nieocenione w diagnozie i terapii pedagogicznej.

Prawidłowo wykorzystany komputer jest wspaniałym środkiem dydaktycznym służącym do wspomagania procesu nauczania już od najmłodszych klas. Zajęcia wspomagane komputerem winny być tak przygotowane, aby przekonać użytkownika, że nie służy on tylko do gier.

Wykorzystanie komputera w edukacji nabiera coraz większego rozmachu, a wykorzystanie komputerowych programów edukacyjnych i zasobów Internetu:
- ułatwia łączenie nauki z zabawą, co jest istotą metodyki nauczania na tym etapie kształcenia;
- zwiększa motywację do nauki, czyli wpływa na kształtowanie postaw proedukacyjnych uczniów;
- umożliwia indywidualizację kształcenia.

Wykorzystanie technik komputerowych w edukacji wczesnoszkolnej stanowi dla ucznia bardzo dużą atrakcję, dlatego na pewno wpływa na zwiększenie efektywności kształcenia.

Komputer z odpowiednim oprogramowaniem edukacyjnym, użyty do opracowania nowego materiału bądź samodzielnego wykonania zadań przez uczniów, przyczynia się do powstania pozytywnej motywacji w czasie uczenia się. Uczeń w czasie takich zajęć ma zapewniony komfort psychiczny.

Komputer w nauczaniu początkowym powinien pojawiać się w sposób naturalny, jako bardzo wygodne i nowoczesne narzędzie pracy. Wykorzystanie go oraz elementów informatyki w edukacji wczesnoszkolnej stanowi dla dzieci dużą atrakcję. Kształcenie wspomagane komputerem staje się bardziej skuteczne, ponieważ można osiągnąć zgodność wyników z właściwie określonymi celami kształcenia. Zwiększa się także efektywność nauczania.

Możliwości praktycznego wykorzystania komputera w kształceniu zintegrowanym są bardzo duże w każdej płaszczyźnie integracji.

Edukacja polonistyczna:
- ćwiczenia w czytaniu i pisaniu,
- czytanie ze zrozumieniem,
- poznanie i utrwalanie zasad ortografii,
- swobodne pisanie tekstów,
- pisanie i przesyłanie poczty elektronicznej z zastosowaniem form obowiązujących w korespondencji,
- sięganie do różnych źródeł informacji.

Edukacja matematyczna:
- wykonywanie prostych operacji matematycznych w ramach rachunku pamięciowego,
- porządkowanie i klasyfikowanie,
- algorytmy działań pisemnych,
- rozwiązywanie zadań wymagających logicznego myślenia, dokonywania wyboru i korzystania z baz danych,
- powiększanie i zmniejszanie obiektów jako przygotowanie do wprowadzenia pojęcia skali.

Edukacja plastyczno - techniczna:
- tworzenie form plastycznych w edytorze graficznym,
- projektowanie z wykorzystaniem dostępnych narzędzi graficznych,
- operowanie kolorem i teksturą,
- tworzenie graficznych form użytkowych,
- poznanie różnych urządzeń, ich działania, oraz zasad bezpiecznego użytkowania.

Edukacja muzyczna:
- poznanie różnych instrumentów muzycznych i ich brzmienia,
- graficzne przedstawianie melodii z wykorzystaniem wszystkich znaków muzycznych,
- budowanie schematów rytmicznych,
- układanie własnych kompozycji z możliwością ich odsłuchania.

Edukacja przyrodnicza:
Wykorzystanie rysunków, zdjęć, filmów i animacji komputerowych do:
- poznania różnych okazów przyrodniczych,
- ukazanie warunków ich życia, rozwoju, budowy zewnętrznej i wewnętrznej,
- obrazowego przedstawienia zależności występujących w przyrodzie,
- poznania mechanizmów zjawisk w zakresie przyrody nieożywionej,
- obrazowego przedstawienia prostych praw fizycznych i ich wykorzystania w różnych urządzeniach.

W edukacji wczesnoszkolnej do przeprowadzenia zajęć dydaktyczno -wychowawczych komputer i Internet wykorzystujemy w różny sposób:
- wykorzystywanie gotowego oprogramowania edukacyjnego
- wykorzystywanie edytorów tekstowych i graficznych
- korzystanie z Internetu
- tworzenie przez nauczyciela własnych prezentacji multimedialnych i programów edukacyjnych

Gotowe oprogramowanie edukacyjne

Współczesny rynek oprogramowania edukacyjnego przeznaczonego do zastosowania w klasach I-III jest dość bogaty i nadal zwiększa swą ofertę. Od kilku lat dostępne są programy multimedialne nagrane na krążkach CD, tym bardziej cenne, gdy zgodnie z założeniami nauczania zintegrowanego łączą w sobie treści z różnych edukacji. Pełny sukces zapewni jedynie program komputerowy starannie dobrany do celów i treści nauczania realizowanych podczas zajęć.

Proponowane nauczycielom programy edukacyjne pomagają w sposób łatwy i przyjemny usprawnić proces nauczania. Rozbudzają zainteresowanie nauką czytania i pisania. Ułatwiają poznawanie literek, zasad ortografii. Umożliwiają przeprowadzanie dyktand i dokonywanie ich korekty przez samych uczniów. Doskonalą technikę rachunkową. W ramach edukacji muzycznej rozwijają pamięć muzyczną, słuch i poczucie rytmu. Na ekranie monitora tworzą najprostszy zapis nutowy melodii wymyślonych i zagranych przez dzieci.

Programy multimedialne wykorzystywane w nauczaniu w klasach I-III
- MATEMATYKA w klasach I-III
- KLIK UCZY ORTOGRAFII
- KLIK UCZY CZYTAĆ
- KLIK UCZY LICZYĆ W ZIELONEJ SZKOLE
- ENCYKLOPEDIA DLA DZIECI
- MULTIMEDIALNY SŁOWNIK ORTOGRAFICZNY DLA DZIECI
- MULTIMEDIALNY PROGRAM DO NAUKI ORTOGRAFII
- KLIK UCZY ZASAD RUCHU DROGOWEGO
- KLIK UCZY ŚPIEWAĆ
- KOLORY I KSZTAŁTY

Niektóre programy są niezwykle skuteczne w terapii pedagogicznej, której celem jest wyrównywanie opóźnień i dysharmonii rozwoju oraz zapobieganie powstawaniu zaburzeń rozwojowych i emocjonalnych. Możliwe jest doskonalenie spostrzegawczości, koncentracji uwagi, pamięci, analizy i syntezy wzrokowej oraz słuchowej.

Często w terapii pedagogicznej wykorzystuje się program "Dyslektyk" przy pracy z dziećmi dyslektycznymi. Powstał po to, by ułatwić pracę z nimi. Składa się on z szerokiego zestawu ćwiczeń rozwijających analizatory słuchowy i wzrokowy a także pamięć wzrokową i słuchową. Specjalnie dobrane ćwiczenia wspomagają koncentrację uwagi oraz pamięć krótkotrwałą. Ponadto, w programie znajdują się cztery ćwiczenia sprawdzające znajomość ortografii.

Edytory tekstowe i graficzne

Praca uczniów z komputerem oznacza nie tylko korzystanie z gotowych programów komputerowych. Dzieci mogą również tworzyć własne prace i dokumenty, które następnie drukowane i powielane mogą być wykorzystane w dalszych etapach procesu dydaktyczno-wychowawczego, a nawet użyteczne w życiu codziennym. Ponadto możliwość samodzielnego zredagowania pracy na komputerze, łatwego poprawienia błędów i wprowadzenia zmian w tekście, nadawania mu ciekawej postaci poprzez dobór czcionek, krojów pisma, wprowadzenie rysunków, a następnie możliwość wydrukowania własnej pracy, sprawia, że praca z edytorami niezwykle angażuje uczniów będąc dla nich równocześnie źródłem radości i dumy z samodzielnie wykonanej pracy. Zredagowane przez dzieci teksty są zwykle poprawiane przez nie same (samokontrola lub kontrola wzajemna) i często wykorzystywane jako teksty do pisania z pamięci i ze słuchu. W mojej praktyce pedagogicznej wykorzystuję różne edytory tekstu, zwłaszcza WORDPAD i WORD.

Równie przydatne, a zarazem interesujące dla uczniów jest korzystanie z programów malarskich (graficznych) - PAINT, które podczas zajęć plastyczno-technicznych z powodzeniem mogą zastąpić kartkę papieru, kredki i farby, aby posłużyć do wykonania prac plastycznych, kolorowanek, wizytówek, ozdobników graficznych do laurek, zaproszeń itp.
Z pomocą nauczyciela uczniowie mogą łączyć wykonane w edytorze graficznym ilustracjez napisanymi w edytorze tekstowym własnymi tekstami. Edytory graficzne mogą także stanowić żródło ciekawych ćwiczeń usprawniających percepcję wzrokową, orientację przestrzenną i sprawność manualną. Dzieci uwielbiają wykonywać samodzielnie czarną kreską rysunki, które po wydruku i ewentualnej wymianie z kolegami należy jak najstaranniej pokolorować.

Internet

Dzięki ogólnopolskiej akcji Internet w każdej gminie część polskich szkół zyskała dostęp do Internetu.

Dostęp do Internetu stwarza nieograniczone bogactwo wiedzy i kompetencji Daje możliwość przeprowadzenia interesujących zajęć. To dostęp do nowych gier, programów, źródła zainteresowań oraz możliwości zawierania nowych znajomości, miejsce na zaprezentowanie siebie i wymianę doświadczeń
W zależności od połączenia w trakcie zajęć możemy korzystać z Internetu "na żywo" lub wcześniej wyszukać i zapisać strony internetowe potrzebne do zajęć.

W oparciu o Internet można przeprowadzić w klasach początkowych wiele zajęć poświęconych sławnym ludziom i wydarzeniom oraz zagadnieniom z zakresu ekologii i regionalizmu czy historii.

Prezentacje multimedialne i programy komputerowe tworzone przez nauczyciela

Prezentacja to ciekawa i atrakcyjna forma przekazu informacji, mająca za zadanie pomóc w wyjaśnieniu, nauczaniu lub przedstawianiu odbiorcom jakiegoś zagadnienia.

Prezentacja nie jest przekazem ciągłym (jak np. film), lecz składa się z serii obrazów (slajdów), które mogą być oglądane na monitorze komputera, rzutniku przeźroczy (folie nakładane na rzutnik pisma) lub na dużym ekranie (gdy jest możliwość wykorzystania projektora multimedialnego).

Podstawowym walorem prezentacji powinna być prostota, zwięzłość, komunikatywność. Przygotowując prezentację należy unikać obszernych opisów, zawiłych wyjaśnień, efektów wizualnych odwracających uwagę od głównego tematu. Dobra prezentacja powinna zaciekawiać, skupiać uwagę odbiorcy na omawianym temacie. Warunkiem powodzenia prezentacji jest jej odpowiednie przedstawienie.

Niektórzy nauczyciele posiadający odpowiednie przygotowanie sami tworzą proste programy komputerowe wykorzystując do tego takie języki programowania jak:
- Turbo Pascal
- Delphi
- Visual Basic

Proces edukacyjny w szkole wspierany komputerami sprawia, iż dziecko nabywa poczucia panowania nad fragmentem najnowocześniejszej i najpotężniejszej techniki oraz poznaje tajniki nauk przyrodniczych i wielu innych.

Zaletami zastosowania komputerów jako pomocy dydaktycznych jest to, iż lekcje stają się bardziej atrakcyjne, zwłaszcza dla młodszych dzieci. Prace z komputerem cechuje większa interaktywność i są ciekawsze niż pogadanka, pokaz czy dyskusja. Komputer pozwala też często na przedstawienie tego samego zagadnienia w znacznie bogatszej formie. Wszystko to wpływa na poprawę stopnia przyswojenia i zrozumienia materiału. Komputer to narzędzie ułatwiające i wspomagające naszą pracę, jednak nie uczyni nauki samą przyjemności, nie zastąpi nauczyciela, nie poprawi jakości nauczania, jeśli jest złe, to może ją nawet pogorszyć.

BIBLIOGRAFIA

- S. Juszczyk, P. Gruba "Komputer w edukacji wczesnoszkolnej" Życie Szkoły nr 2/1996
- Anna Hassa, "Komputer jako środek dydaktyczny w edukacji wczesnoszkolnej" Komputer w szkole nr 1/1998
- Anna Hassa "Komputer w edukacji wczesnoszkolnej. Możliwości i ograniczenia" Życie szkoły nr 9/2000r.
- Siemieniecki B. "Komputer w edukacji", Toruń 1997.
- Bernatek M. "O programach klik uczy" Życie szkoły. Edukacja wczesnoszkolna, 8/2003
- Marciszewska A. "Nauczanie zintegrowane z udziałem komputera" Życie szkoły. Edukacja wczesnoszkolna, 8/2001,
- Gruba J. "Wykorzystanie komputera w nauce czytania" Życie szkoły. Edukacja wczesnoszkolna, 5/2002

 

Opracowanie: mgr Iwona Duś

Wyświetleń: 5534