Uatrakcyjnienie procesu czytania w klasach I-III

Na uatrakcyjnienie procesu czytania mają wpływ gry i zabawy dydaktyczne. Zdaniem wielu znawców zagadnienia, zabawy i gry dydaktyczne pełnią szereg funkcji, z których najważniejszą jest zaspokojenie indywidualnych i społecznych potrzeb dziecka, a także poznania rzeczywistości i dostosowanie ich do własnych potrzeb. Do zabaw dydaktycznych zalicza się między innymi loteryjki, układanki, rebusy, krzyżówki oraz gry stosowane np.: Chińczyk, domino.

Dzieci w młodszym wieku szkolnym charakteryzują się niskim poziomem równowagi emocjonalnej, słabszą koncentracją uwagi dowolnej, a nade wszystko dużą aktywnością motoryczną. Najodpowiedniejsze będą zatem metody o charakterze zabawowym, wsparte działaniem, manipulowaniem, a więc przede wszystkim gry i zabawy o charakterze dydakty- cznym. Zaletą ich jest to, iż dostarczane do rąk dziecka stwarzają możliwość manipulowania. Różnorodne czynności sensoryczne takie jak układanie obrazków, kartoników, alfabetu ru- chomego, wodzenie po liniach, rysowanie, uzupełnianie itp., wspierają i dynamizują proces myślowy dziecka występujący w trakcie czytania. Lekceważenie tych czynności doprowa - dzić może do tego, że nauka czytania przekształci się w zwerbalizowany proces.

Rozwiązywanie zagadek umysłowych, odpowiednio wplecionych w tok początkowej nauki czytania, może pomóc w realizacji wielu celów kształcących i wychowawczych. Różnorodność form i treści rozrywek umysłowych powoduje, że praca z nimi przekształca się w przyjemne, lubiane przez dzieci ćwiczenia. Dotyczy to głównie początkowego etapu wprowadzania elementów czytania, w toku którego rozwiązywanie zagadek może doskonalić u dzieci następujące umiejętności:
- analizę i syntezę słuchowo- wzrokową wyrazów,
- kojarzenie głosek z następującymi literami,
- tworzenie i odczytywanie wyrazów ukrytych w zagadkach,
- porządkowanie napisów do odpowiednich ilustracji i odwrotnie, a więc umiejętności czytania ze zrozumieniem,
- pokonywanie napotkanych trudności poprzez budzenie pozytywnej motywacji do samodzielnego czytania.

Czytanie ze zrozumieniem, zwane inaczej czytaniem świadomym polega na rozumieniu sensu czytanego tekstu. Jego istotę stanowi kojarzenie obrazów graficznych z odpowiadają- cymi im znaczeniom, czyli treścią pozajęzykową. W świetle tego wyraźnie ukazuje się nam przydatność rozrywek umysłowych w procesie doskonalenia u dzieci umiejętności czytania ze zrozumieniem.

Zagadki, ze względu na swą atrakcyjność oraz bliską dziecku treść nawiązującą bezpo - średnio do jego przeżyć, doświadczeń i zainteresowań, stanowią wdzięczny materiał do ćwiczeń w czytaniu, a zawarte w nich proste teksty swym stopniem trudności jak najbardziej odpowiadają możliwościom najmłodszych uczniów.

Praktyka wykazuje, że im przyjemniejsze doznania towarzyszą dziecku w pokonaniu trudności związanych z czytaniem tekstu i wydobywaniem z niego odpowiednich informacji, tym łatwiej wywołać u niego pozytywną motywację do podejmowania wysiłku, tym silniejsze jest u niego dążenie do osiągnięcia sukcesu. Występujące u dziecka pragnienie, jakim jest od- czytywanie zaszyfrowanego w zagadce hasła, mobilizuje je do dokładnego, uważnego czyta- nia. Nauczyciele klas I-III chętnie wykorzystują gry zabawy dydaktyczne, bowiem zdają sobie sprawę z tego, iż wprowadzenie na lekcji formy zabawowej przyniesie zamierzone rezultaty i wpłynie na zwiększenie aktywności u dzieci, a także uatrakcyjni proces czytania.

Wg. Grażyny Kapicy "... zabawy i gry dydaktyczne są przydatne w organizowaniu wielo - stronnej działalności poznawczej uczniów".

Motto:
"Im bardziej nauka straci charakter nawyku
i stanie się przeżyciem, tym bardziej twórczą
będzie praca i radosną szkoła."
J. Kiken

LITERATURA:
W. Hemerling: "Zabawy w nauczaniu początkowym", Warszawa 1984, WSiP.
G. Kapica: "Rozrywki umysłowe w nauczaniu początkowym", Warszawa 1980, WSiP.

Opracowanie: Maria Wardęga

Wyświetleń: 1252