Referat na zebranie z rodzicami autorytet rodziców

1. ZMIANY W STOSUNKACH RODZICE - DZIECI

W okresie dorastania rodzina zaspakaja nadal podstawowe potrzeby dziecka: materialne, uczuciowe i społeczne- oraz stanowi dla niego źródło nieustannych doświadczeń i wiedzy o życiu. Środowisko rodzinne w znacznej mierze kreuje osobowość dorastających, ich zainteresowania, upodobania, nawyki, przyzwyczajenia, postawy społeczne i moralne oraz przekonania i światopogląd.

Wpływ rodziny, początkowo olbrzymi, w miarę rozszerzania się kontaktów dziecka z szerszym światem stopniowo maleje. Proces ten staje się wyraźnie dostrzegalny w okresie dorastania. Stosunek młodocianych do rodziny ulega stopniowym przeobrażeniom. Zachodzące zmiany dadzą się sprowadzić głównie do trzech momentów:
- kryzys autorytetu rodziców,
- konflikty z rodzicami,
- osłabienie więzi emocjonalnej.

2. KRYZYS AUTORYTETU RODZICÓW

Pojawia się głównie jako rezultat wzrostu krytycyzmu na tle sprawności umysłowych w tym okresie. Wnikliwa obserwacja rodziców pozwala dostrzec u nich cechy, których dotąd dzieci nie zauważyły: wzrastająca zdolność myślenia abstrakcyjnego, umożliwia analizę ich postępowania, rozumienia motywów, jakimi się kierują, ocenę rezultatów. Bardzo często występuje porównywanie rodziców z innymi ludźmi. Często do gorzkich rozczarowań prowadzi porównywanie rodziców do wzorów z literatury. Wówczas spadają oni z piedestału doskonałości i staja się w oczach dorastających dzieci zwykłymi ludźmi, pełnymi błędów i uchybień. Na skutek tego młodociani tracą nieraz zaufanie do rodziców, przestają zwierzać się ze swoich przeżyć i problemów, szukając powierników wśród rówieśników lub nieco starszych kolegów. Przed rodzicami młodzież zaczyna mieć swoje tajemnice i domaga się, by rodzice je szanowali. Ingerencję dorosłych w osobiste sprawy przyjmuje niechętnie, a nawet z objawami protestu i buntu.

Psychologowie zwracają uwagę, że kryzys zaufania do rodziców przechodzi ewolucję. Pojawia się około 12 roku życia, a dochodzi do szczytu w wieku 15-16 lat, po czym stopniowo słabnie. Po okresie 17-18 roku życia następuje powrót na łono rodziny- jednakże przy całkowitej zmianie stosunku do rodziców. Dorastający przestają widzieć w rodzinie- jak to było w dzieciństwie- najwyższy autorytet i wzór postępowania, a zaczynają raczej traktować ich jak przyjaciół, wybaczając im ich błędy i uchybienia.

3. KONFLIKTY Z RODZICAMI

Badania nad młodzieżą polską prowadzone przez J. Skorubską- Sobańską w warszawskich liceach wykazały, iż w grupie 300 osobowej tylko 19,7% młodzieży stwierdziło, że jej stosunki z rodzicami układają się pozytywnie. 80,3% młodzieży twierdzi, że stosunki te mają charakter konfliktowy. Zdaniem psychologów nasilenie konfliktów przypada na okres między 14-16 rokiem życia u dziewcząt i 15-16 u chłopców.

Częstą nieumiejętnością rodziców jest brak elastyczności w dostosowaniu się do zmian zachodzących w dzieciach. Nie dostrzegają oni i nie rozumieją budzących się w dzieciach nowych potrzeb. Przyzwyczajeni do bezwzględnego posłuchu w latach dziecięcych, nadal trzymają się ustalonych metod postępowania, które nie tylko nie dają pożądanych rezultatów, lecz odnoszą wręcz przeciwne, opłakane skutki. Próbują podtrzymać swój autorytet: zakazami, nakazami, karami, groźbami, co przyczynia się do naderwania więzi uczuciowych i wytworzenia dystansu, który potem bardzo trudno usunąć. W wielu wypadkach brak podstawowych wiadomości o procesach rozwojowych dzieci i młodzieży, brak taktu pedagogicznego i umiejętności podtrzymania słabnących kontaktów, stanowią główną przyczynę niepożądanych stosunków między rodzicami i dorastającymi dziećmi.

AUTORYTET - to pojęcie wieloznaczne i często przez każdego z nas rozumiane inaczej. Proponuję zatem uściślić je poprzez podanie definicji różnych autorytetów.

1. AUTORYTET OPARTY NA DOŚWIADCZENIU. Ten rodzaj autorytetu wywodzi się z doświadczenia, wiedzy, wykształcenia, umiejętności. Często mówimy: "On jest autorytetem w dziedzinie finansów" lub "Ona zna się najlepiej na planowaniu wydatków" itp. Korzystając z tego autorytetu radzimy się w różnych sprawach, nasze decyzje opieramy o ich sądy.

2. AUTORYTET OPARTY NA FUNKCJI. Jest to rodzaj autorytetu opartego na pełnionej funkcji, wynika z roli jaką ta osoba spełnia w grupie lub pracy, którą wykonuje. Tego rodzaju autorytet ma lekarz wobec pacjenta i pielęgniarek. Przewodniczący zgromadzenia jest upoważniony do otwarcia i zamknięcia zebrania, policjant do wypisania mandatu, nauczyciel może zadać zadanie domowe, a dyrektor ma prawo do wydawania poleceń służbowych. Należy zwrócić uwagę na zasadę "wzajemnej zgody", jako warunek przyznania komuś tego rodzaju autorytetu. Osoby, które mu podlegają muszą uznać- sankcjonować prawo osoby "mającej autorytet" do kierowania pewnymi ich zachowaniami.

3. AUTORYTET OPARTY NA NIEFORMALNYCH UMOWACH. Trzeci rodzaj autorytetu wywodzi się z umów i kompromisów, jakie ludzie czynią we wzajemnych kontaktach, codziennym współżyciu. Jeśli wiemy, że wrócimy później do domu, dzwonimy i powiadamiamy o tym najbliższych, pukamy, jeśli wchodzimy do cudzego pokoju itp.

4. AUTORYTET OPARTY NA SILE (PRZEWADZE). Ostatni rodzaj opisywanego tu autorytetu polega na tym, że jedna osoba ma przewagę nad drugą i występuje z pozycji siły, która daje możliwość kontroli, dominacji, zmuszania kogoś do posłuszeństwa, do tego, by robił coś, czego nie chce. Ten właśnie rodzaj autorytetu mają najczęściej na myśli ludzie, gdy mówią o potrzebie autorytetu w domu i w szkole, kiedy chcą, by dzieci "szanowały" autorytet dorosłych.

PODSTAWY DOBREGO KONTAKTU I POROZUMIEWANIA SIĘ
- Nie oceniaj.
- Nie uogólniaj.
- Nie interpretuj.
- Nie dawaj "dobrych rad".
- Daj się poznać.
- Poznawaj partnera.
- Przekazuj informacje zwrotne.

NADAWCO:
- oddzielaj sprawy ważne od mniej istotnych,
- mów do partnera, a nie o nim,
- wyrażaj potrzeby, obawy i uczucia.

ODBIORCO:
- nie przeszkadzaj,
- daj czas i poświęć uwagę,
- sprawdzaj czy dobrze rozumiesz.

Komunikat "ja" jest to reakcja zwrotna w kontaktach interpersonalnych polegająca na zastosowaniu następującej procedury: Gdy.......(tu przedstawiamy opis sytuacji lub zachowania danej osoby) to ja czułam się....... (tu przedstawiamy jakie uczucia to w nas wzbudziło) i pomyślałam sobie lub miałam ochotę zrobić.
Przykład:
Gdy wszedłem do domu i zobaczyłem wszystko tak dokładnie wysprzątane to poczułem wielką radość i miałem ochotę cię uściskać.

Literatura:
1. Gordon Th., Wychowanie bez porażek, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1991
2. Mellibruda L., Autorytet - druga strona medalu, w: Remedium - Profilaktyka i promocja zdrowego stylu życia, miesięcznik - maj 1998
3. Prajsner M., Oblicza autorytetu - mistrzowie, guru, przewodnicy., w: Remedium - Profilaktyka i promocja zdrowego stylu życia - miesięcznik - maj 1998

 

Opracowanie: mgr Jarosław Bosiacki

Wyświetleń: 2455