Program terapii grupowej "Garbusek 3" dla dzieci i młodzieży zagrożonej przejawami przemocy i problemami
alkoholowymi w najbliższym środowisku szkoły i domu.
Artykuł
Program terapii grupowej "Garbusek 3" dla dzieci i młodzieży zagrożonej przejawami przemocy i problemami alkoholowymi w najbliższym środowisku szkoły i domu.
Program przygotowany do realizacji w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Sanoku.
I. Główne założenia i cele programu
- Doskonalenie i kształcenie umiejętności rozwiązywania problemów oraz radzenia sobie z przejawami przemocy - eliminowanie zachowań agresywnych.
- Wzmocnienie więzi pomiędzy wychowankami w grupie wychowawczej oraz działań nad poprawą ich samopoczucia - integracja społeczności szkolnej.
- Wypracowanie akceptowanych przez środowisko norm zachowania w miejscach publicznych oraz w środowisku rodzinnym.
- Rozwijanie umiejętności interpersonalnych, kształcenie umiejętności zachowywania się w różnych sytuacjach, doskonalenie technik asertywnych - umiejętność powiedzenia NIE.
- Wyrabianie poczucia tożsamości i własnej wartości oraz wiary w siebie i przyjaciół.
- Stwarzanie warunków oraz klimatu do różnorodnej aktywności uczniów.
- Uświadomienie dzieciom, że alkohol i narkotyki, a co za tym idzie życie na pograniczu prawa towarzyszy tylko tym, w tym również dzieciom, którzy nie widzą przed sobą żadnej przyszłości i nie mają o sobie dobrego zdania.
- Przeciwdziałanie nudzie, która bywa najczęstszą przyczyną przejawów niewłaściwego zachowania i sięgania po alkohol.
II. Sposób realizacji programu
Realizacja programu odbywać się będzie w ramach:
- codziennych zajęć dydaktyczno-wychowawczych oraz opiekuńczych prowadzonych w internacie ośrodka przez wszystkich wychowawców odpowiedzialnych za przekazywanie wiedzy oraz wychowanie swoich podopiecznych;
- specjalnych zajęć interpersonalnych mających na celu wyrabianie postaw asertywnych u wychowanków czyli umiejętności otwartego wyrażania swoich myśli, uczuć i przekonań w ramach gier i zabaw edukacyjno - poznawczych;
- spotkań psychoterapeutycznych mających na celu podniesienie poczucia własnej wartości oraz doskonaleniu umiejętności powiedzenia NIE w sytuacjach nacisku ze strony kolegów i środowiska w sprawie picia alkoholu;
- poświęcania szczególnej uwagi wychowawcy na wzmocnienie poczucia własnej wartości wychowanka poprzez:
- okazanie zainteresowania każdemu wychowankowi;
- badanie środowiska domowego oraz indywidualne rozmowy z rodzicami lub opiekunami;
- udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów osobistych poruszanych przez wychowanków;
- bycie dla uczniów modelem i wzorem ról życiowych;
- wspólne opracowywanie metod postępowania w sytuacjach konfliktowych;
- zwracanie się do dzieci po imieniu, nie używanie przezwisk;
- dzielenie się z rodzicami pozytywnymi uwagami o dziecku.
III. Metody i pomoce dydaktyczne pomagające w realizacji programu
- aktywne metody dydaktyczne wyzwalające u wychowanków własną inicjatywę: burza mózgów, dyskusja punktowana;
- gry symulacyjne i ćwiczenia edukacyjno-poznawcze: "Znajdż właściwą dłoń", "Zgadnij co to jest", "Krzesła", "Ślepe samochody", "Moje zalety i wady", "Herb", "Zwierzęta", "Wyobraż sobie", "Wyobrażona historia", "Baloniki";
- zajęcia plastyczne, sportowo-rekreacyjne, kulturalno-rozrywkowe i turystyczno-krajoznawcze;
- dostępne filmy video dotyczące omawianej problematyki, materiały papiernicze i graficzne (papier, farby, pisaki, kreda, klej itp.);
- konkursy: plastyczny, muzyczny propagujący tematykę "antyprzemocową" i "antyalkoholową".
IV. Imprezy towarzyszące realizacji programu
- Zajęcia plastyczne z zastosowaniem różnych technik i form plastycznych: doskonalenie umiejętności manualnych oraz nawiązywanie ścisłej współpracy podczas wykonywania prac grupowych. Zajęcia zakończone wystawą prac oraz przydzieleniem nagród i wyróżnień.
Tytuł zajęć:
- "JA po skończeniu szkoły"
- "Moje przyszłe wakacje"
Termin realizacji: marzec - czerwiec 2000
- Zajęcia sportowo-rekreacyjne: zapoznanie z zasadami gier zespołowych, wzmacnianie zdrowej rywalizacji w grupie, rozwijanie zdolności, sprawności oraz zainteresowań sportowych.
Tytuł zajęć:
- "Sportowiec bez nałogów"
- "Wzorowy kibic"
Termin realizacji: cały rok 2001
- Zajęcia kulturalno-rozrywkowe, rozwój funkcji poznawczych, stwarzanie warunków do lepszej integracji grupy.
Tytuł zajęć: "Trzymajmy się razem"
Termin realizacji: marzec-maj-wrzesień-listopad 2001
- Zajęcia turystyczno-krajoznawcze, stwarzanie możliwości pełnego wypoczynku fizycznego i psychicznego.
Tytuł zajęć: "Witaj wiosno"
Termin realizacji: maj 2001
Program "Garbusek 3" jest kontynuacją wcześniejszego programu "Garbusek 2" realizowanego w roku 2000. Cieszył się on dużym zainteresowaniem ze strony dzieci i młodzieży objętej tą formą terapii. Masowy udział w imprezach sportowych, plastycznych oraz turystycznych spowodował, że chcielibyśmy nadal kontynuować zapoczątkowany przez nas program pracy z dziećmi ze środowisk zagrożonych przemocą i alkoholizmem.
Odpowiedzialni za realizację programu: Kierownik oraz wychowawcy Internatu SOSW w Sanoku.
Opracowanie: mgr Grzegorz Dudziński