Żyli życiem innym niż większość - synteza wiadomości o bohaterach romantycznych - scenariusz lekcji

Cele edukacyjne:
ogólny:
synteza wiedzy o bohaterach romantycznych, ocena ich postaw;
operacyjne:
doskonalenie umiejętności swobodnego wypowiadania się, wyrażania przez uczniów własnych sądów, formułowania wniosków, doskonalenie umiejętności współdziałania w zespole.

Metody i formy pracy:
metoda grup eksperckich

Tok lekcji:
1. Czynności porządkowe.
2. Podanie tematu lekcji.
3. Określenie celów lekcji.
4. Podział uczniów na grupy eksperckie: A, B, C, D, E (każda grupa składa się z 6 uczniów).
5. Wylosowanie przez grupy bohaterów, których postawy będą omawiane, są to: Werter, Giaur, Konrad Wallenrod, Konrad z III części "Dziadów", Kordian.
6. Wylosowanie przez uczniów w poszczególnych grupach karteczek, przygotowanych przez nauczyciela, z numerami i poleceniami (zadaniami) do opracowania:

Grupy A, B, C, D, E

zadania: A1, B1, C1, D1, E1 - Krótka prezentacja bohatera.
A2, B2, C2, D2, E2 - Jakie wartości są dla bohatera najważniejsze?
A3, B3, C3, D3, E3 - Przeciw komu (czemu) bohater się buntuje, w jaki sposób?
A4, B4, C4, D4, E4 - Jaki bohater ma stosunek do ludzi, Boga, świata?
A5, B5, C5, D5, E5 - Co wyróżnia bohatera?
A6, B6, C6, D6, E6 - Co bohaterowi można zarzucić?

Polecenia (zadania) dla wszystkich grup są jednakowe, ale dotyczą różnych bohaterów.

7. Określenie czasu pracy: 10 minut.
8. Praca w grupach.
9. Prezentacja przez grupy bohaterów i ocena ich postaw.
Bohaterów prezentują uczniowie z numerami: A1, B1, C1, D1, E1.
Oceny bohaterów dokonują wytypowani przez grupy uczniowie, spośród tych, którzy opracowywali zagadnienia od nr 2 do 6.

Przewidywane wypowiedzi uczniów:

Grupa A:
Prezentacja bohatera powieści epistolarnej J.W. Goethego "Cierpienia młodego Wertera"
Krótka historia miłości Wertera do Lotty. Wskazanie różnych faz tej miłości i różnych stanów emocjonalnych bohatera, od zachwytu, radości, szczęścia, do zazdrości, cierpienia i rozpaczy, które ostatecznie doprowadzają go do samobójczej śmierci.

Ocena:
Jedyną wartością decydującą o sensie życia jest dla Wertera miłość.
Bohater buntuje się przeciwko światu, nie umie znieść cierpienia, nie chce żyć, bo wie, że Lotta nigdy nie będzie jego. Przeżywa bardzo mocno ból istnienia, ale nie wini Boga za swój los.
Wertera wyróżniają: wrażliwość, uczuciowość, marzycielstwo.
Zarzucić można mu: egotyzm, brak zainteresowania dla problemów innych ludzi.

Grupa B:
Prezentacja
Giaura, tytułowego bohatera powieści poetyckiej G. Byrona.
Krótka historia miłości bohatera do Leili, żony tureckiego władcy Hassana, którą zdradzony mąż kazał utopić, co skłoniło Giaura do zemsty - zabójstwa sprawcy swego nieszczęścia, a następnie do zamknięcia się w klasztorze, gdzie do śmierci rozpamiętywał miłość i przeżywał rozpacz.

Ocena:
Jedyną wartością dla Giaura jest miłość. Po stracie Leili buntuje się przeciwko sprawcy swego nieszczęścia, zabija Hassana, ale dokonanie zemsty nie przynosi mu ukojenia. Życie traci dla niego sens, ucieczki od świata i ludzi szuka w klasztorze, ale nie po to, aby się modlić, czy pokutować za swój grzech. Jak sam mówi niczego nie żałuje, a Bóg w gruncie rzeczy jest mu obojętny, chce tylko w samotności rozpamiętywać swój ból.
Bohater wyróżnia się uczuciowością, indywidualizmem, zdolnością do przeżywania jedynej w życiu miłości.
Zarzucić można mu: egotyzm, obojętność dla świata i ludzi.

Grupa C:
Prezentacja
Konrada Wallenroda, tytułowego bohatera powieści poetyckiej A. Mickiewicza.
Określenie czasu akcji - okres wojen krzyżacko-litewskich. Krótka historia losów bohatera. Podkreślenie dramatyzmu wyboru, jakiego dokonuje, decydując się na nieetyczną, niehonorową, podstępną walkę z wrogiem, której nie akceptuje, ale do której zmusza go sytuacja zagrożonej utratą niepodległości ojczyzny.

Ocena:
Najważniejsze dla Konrada Wallenroda wartości to: ojczyzna, miłość, honor, ale dla ratowania ojczyzny potrafi wyrzec się miłości, szczęścia osobistego, a nawet splamić honor rycerski, chociaż z tego powodu bardzo cierpi.
Buntuje się przeciw wrogom ojczyzny, walcząc o szczęście i wolność swego narodu.
Wyróżnia go patriotyzm skłaniający do największych poświęceń dla ojczyzny.
Zarzucić można mu działanie podstępne, osiągnięcie zamierzonego celu przez zdradę.

Grupa D:
Prezentacja
Konrada, bohatera III części "Dziadów" A. Mickiewicza.
Przypomnienie czasu akcji dramatu - rok 1823 (proces filomatów).
Konrad - poeta, filomata, więzień, bojownik o wolność narodu, w noc wigilijną, w celi więzienia wileńskiego, podejmuje prometejską walkę z Bogiem o szczęście - wyzwolenie z niewoli, narodu polskiego.

Ocena:
Najważniejsze wartości dla Konrada to ojczyzna i jej wolność.
Buntuje się przeciwko niewoli narodowej, a bunt ten skłania go do walki z Bogiem, od którego żąda władzy po to, aby wyzwolić Polskę. Bogu zarzuca złe urządzenie świata, brak miłości do ludzi, przypisuje mu tylko mądrość, ale sam gardzi światem i ludźmi, którzy go jako poety nie rozumieją.
Bohatera wyróżniają: patriotyzm, indywidualizm, romantyczna wrażliwość.
Zarzucić mu można: pychę, przekonanie o swoich nieograniczonych możliwościach twórczych, pozwalające na porównywanie się z Bogiem.

Grupa E:
Prezentacja
Kordiana, tytułowego bohatera dramatu J. Słowackiego.
Przypomnienie, na podstawie aktu I, wewnętrznych rozterek, marzeń o sławie, poszukiwań celu i sensu życia, oraz nieszczęśliwej miłości, piętnastoletniego chłopca, doprowadzających go do próby samobójstwa. Podkreślenie wagi podróży po Europie, dorosłego już Kordiana (akt III) dla znalezienia celu w życiu, którym będzie walka o wolność Polski. Determinacja Kordiana w akcie III-cim, kiedy po rezygnacji spiskowców z planowanego zamachu na cara Mikołaja I, postanawia zabić go sam. Nieudana próba zamachu.

Ocena:
Najważniejsze wartości dla Kordiana to ojczyzna i jej wolność.
Bohater buntuje się przeciwko niewoli narodowej. Światem gardzi, bo liczą się w nim tylko pieniądze, na ludziach się zawiódł. We wczesnej młodości ufał Bogu, prosił go o pomoc w znalezieniu celu życia, potem kiedy przekonał się, że papież nie popiera walki narodowowyzwoleńczej Polaków, rozczarowany stwierdził "wiara dziecinna padła na papieskich progach".
Wyróżniają Kordiana: patriotyzm, wrażliwość, indywidualizm, gotowość dla poświęcenia życia dla ojczyzny.
Zarzucić mu można: rozpoetyzowanie i wybujałą wyobraźnię, które uniemożliwiają osiągnięcie celu, jak również pewną niedojrzałość polityczną, bowiem jego samotna walka nie mogła doprowadzić do wyzwolenia Polski.

10. Sformułowanie przez uczniów ogólnego wniosku dotyczącego bohaterów romantycznych i zapisanie go w zeszytach.

Najważniejsze dla bohaterów romantycznych wartości to: miłość, ojczyzna, wolność. Bohaterowie romantyczni buntują się przeciwko: niesprawiedliwemu światu, przeciwnościom losu, niewoli narodowej, cierpieniu, niekiedy przeciwko Bogu. Wyróżniają się: wrażliwością, uczuciowością, patriotyzmem, indywidualizmem, ale są samotnikami, często egotystami, gardzą przeciętnymi ludźmi.

11. Wystawienie ocen.

Uwaga: wybór bohaterów literackich może być nieco inny, można uwzględnić, np. Gustawa z IV części "Dziadów" A. Mickiewicza, Jacka Soplicę z "Pana Tadeusza" A. Mickiewicza, hrabiego Henryka z "Nie-Boskiej komedii"
Z. Krasińskiego.
 

Opracowanie: MARIA KORYTYŃSKA - SZARZYŃSKA

Wyświetleń: 3574