"Chcę mówić piękną poprawną polszczyzną"
Twoje dziecko
Umiejętność pięknego, swobodnego wysławiania się jest ważnym atutem dziecka nie
tylko w życiu szkolnym, ale i na co dzień. Jak wiemy nikt się z tą umiejętnością
nie rodzi, ani od razu jej nie zdobywa, lecz trzeba rozwijać ją przez lata.
Opóźniony rozwój mowy dziecka na ogół niepokoi rodziców, lecz niektórzy problem
ten bagatelizują uważając, że rozwiąże się sam lub dziecko z tego "wyrośnie",
gdy pójdzie do przedszkola lub szkoły. Analizując etapy rozwoju mowy dziecka
rodzice sami mogą zauważyć, iż w początkowym okresie każde nowe słowo
wypowiedziane przez dziecko witane jest przez nich z wielkim entuzjazmem. Z
czasem zainteresowanie rodziców maleje i porozumiewanie się z dzieckiem
przestaje być problemem. Wówczas skupiają się oni na treści jego wypowiedzi, na
tym, co mówi, a nie zwracają uwagi jak mówi. Wada wymowy pogłębia się, utrwala,
rodzice przyzwyczajają się do takiej wymowy, ale dla dziecka, które jest nieraz
nieświadome swojej błędnej wymowy, to przyzwyczajenie okazuje się przykre w
skutkach.
W momencie rozpoczęcia nauki w przedszkolu lub w szkole rodzice nie zdają sobie
sprawy, że są sprawcami wielu kłopotów, niepowodzeń, a nawet cierpień swojego
dziecka.
Tam jest ono odrzucane przez grupę rówieśniczą, zestresowane z powodu
niezastąpionej potrzeby uznania z ich strony, a nawet samo izoluje się od nich z
powodu przeżywania swojej "inności".
Również na zajęciach nie ma możliwości sprawnego przekazania dobrze nauczonej
lekcji, a własna nieporadność tak go peszy podczas odpowiedzi, że gubi wątek i
zapomina. Cierpi więc, bo odpowiada słabiej niż mógłby odpowiadać, oraz gorzej
niż jego rówieśnicy. Bardzo dużo kompleksów rodzi się wtedy i utrwala z powodu
tych właśnie przyczyn.
Jak wiemy w pierwszych latach wzorem poprawnej mowy jest dla dziecka mowa
dorosłych - głównie rodziców. Dlatego sprawność wypowiadania się w dorosłym
życiu zależy od pierwszych kontaktów z najbliższym otoczeniem, od rodzaju,
jakości i ilości bodźców słownych. Rodzice z wielką uwagą powinni zastanowić się
jaka jest ich mowa, czy jest ona dobrym przykładem dla dziecka. Może niektóre
braki spowodowało naśladowanie przez dziecko ich niestarannego języka? Żeby
wyeliminować błędy zarówno u siebie, jak i u dziecka powinni oni umieć słuchać
własnej mowy i mieć świadomość właściwego jej brzmienia. Rozmawiając z dzieckiem
doskonalą jego rozwój umysłowy, pomagają uzewnętrznić jego uczucia, wzbogacają
jego wyobrażenia, a także realizują jego potrzeby psychiczne. Bardzo ważne dla
uczuć dziecka jest to, co i jak do niego mówią rodzice. Pod względem kulturalnym
sposób zwracania się dziecka do rodziców jest bardzo zróżnicowany. W środowisku
o niższym poziomie kulturalnym sposób słownego komunikowania się jest bardziej
bezpośredni. Żądania bywają wyrażone rzadziej słowami, wypowiedzi brzmią krótko
i są gramatycznie uproszczone. Często padają pytania i krótkie rozkazy. Dlatego
dla dziecka, które w swoim środowisku nie przyswoiło sobie bardziej
zróżnicowanego sposobu wypowiadania się, język jakim przemawia do niego
podręcznik jest "językiem obcym".
Dziecko, które wyniosło ze swojego środowiska język bogatszy, będzie dysponowało
wyższą skalą słów i osiągnie umiejętność wyrażania bardziej wyszukanych i
delikatnych znaczeń.
Pierwszymi nauczycielami mowy dziecka są rodzice.
Nie ich wykształcenie, lecz odpowiednio wyniesione z domu wzory mowy i troska o
rozwój psychiczny są gwarancją, iż dziecko będzie mówiło ładną, poprawną
polszczyzną.
Dlatego kochani rodzice mając na sercu cierpienie swojego dziecka z wadą wymowy
oraz konsekwencje wynikające z opóźnionego rozwoju jego mowy pomóżcie mu
korzystając z następujących rad:
- wypowiadajcie się przy nim zawsze poprawnie, wyraźnie, dokładnie wymawiajcie
wyrazy, przemawiajcie powoli.
- wspólnie z dzieckiem czytajcie książki, czasopisma dziecięce, słuchajcie
audycji radiowych, w których występują aktorzy, którzy pięknie i z odpowiednią
dykcją oraz intonacją odczytują fragmenty bajek i wierszy.
- kupujcie i wspólnie z dzieckiem słuchajcie płyt z nagranymi bajkami, wierszami
i analizujcie je.
- zabierajcie dziecko do teatru, gdyż tam będzie miało możliwość osłuchania się
z piękną, poprawną mową.
- zachęcajcie dziecko do śpiewania piosenek, deklamowania wierszy, do głośnego
czytania i opowiadania własnych spostrzeżeń i przeżyć.
Dla dziecka będą to ćwiczenia mowy i wymowy, a dla Was kochani rodzice
sprawdzianem, czy pod tym względem wasze dziecko rozwija się właściwie.
Twoje dziecko