Porady dla nauczycieli: Rola terapii pedagogicznej w klasach I - III

Wśród dzieci rozpoczynających naukę szkolną napotyka się coraz częściej na uczniów, którzy mają poważne trudności w procesie nauczania - uczenia się. Dla nich zwykłe oddziaływania dydaktyczno - wychowawcze na lekcjach są mało wystarczające i nie przynoszą oczekiwanych rezultatów.

Zasadniczym celem pracy z dziećmi o nieharmonijnym rozwoju jest:
* kształtowanie dojrzałości dziecka do rozpoczęcia nauki czytania i pisania poprzez:
- rozwijanie ogólnej sprawności ruchowej i sprawności manualnej
- usprawnianie funkcji wzrokowej i orientacji przestrzennej na podstawie konkretnego materiału (obrazkowego) i abstrakcyjnego (geometrycznego i literowego - bez czytania)
- usprawnianie funkcji słuchowej na podstawie dźwięków świata otaczającego (ćw. wrażliwości słuchowej), muzyki (ćw. rytmiczne) i dźwięków mowy (ćw. słuchu fonematycznego)
- umiejętność operowania materiałem literowym i wyrazowym.

W czasie ćwiczeń realizuje się trzy kierunki, a zarazem trzy rodzaje działań terapeutycznych:
a) usprawnianie zaburzonych procesów psychomotorycznych istotnych w
opanowaniu umiejętności czytania i pisania
b) ćwiczenie sprawności czytania i pisania
c) oddziaływanie psychoterapeutyczne ogólnie uspokajające, a równocześnie
aktywizujące dziecko do nauki

Ad. a
Wszechstronne usprawnienie zaburzonego procesu wymaga stosowania wielu różnych zajęć zapewniających ćwiczenie różnych właściwości tego procesu. Np. w zakresie spostrzegania wzrokowego konieczne jest ćwiczenie umiejętności różnicowania podobnych form, wydzielania części z całości obrazu wzrokowego, rozpoznawanie jego ukierunkowania itd.

Dla właściwego prowadzenia zajęć usprawniających zaburzone procesy psychomotoryczne nauczyciel-terapeuta musi wiedzieć, jakie zaburzenia występują u danego dziecka. Dlatego każde dziecko, u którego obserwujemy trudności w nauce czytania i pisania, powinno być przebadane u psychologa, który przekazuje wyniki badań nauczycielowi.

Ad. b
Przezwyciężanie trudności w czytaniu i pisaniu jest zasadniczym celem zajęć terapeutycznych. Ćwiczenia czytania i pisania muszą być tak prowadzone, by dziecko mogło je wykonywać mimo obniżonej sprawności funkcji psychomotorycznych. Konieczna jest więc analiza trudności dziecka w nauce czytania oraz ustalenie aktualnych umiejętności i stała obserwacja postępów. Ćwiczenia czytania i pisania muszą stanowić usystematyzowany ciąg zajęć uwzględniający specyficzne trudności dzieci.

W pracy terapeutycznej nie obowiązują żadne terminy ani rygory czasowe, jak w realizacji programu nauczania. Jedynym kryterium przejścia do następnego stopnia trudności są faktyczne osiągnięcia dzieci. Uwzględniając indywidualne tempo pracy każdego dziecka, ćwiczenia na określonym poziomie należy prowadzić tak długo, dopóki dziecko nie opanuje danej umiejętności. Dopiero wtedy można wprowadzać ćwiczenia trudniejsze, dotyczące nowego materiału dydaktycznego oraz bardziej złożone czynności.

Ad. c
Podstawowym warunkiem realizowania zadań psychoterapeutycznych jest stworzenie atmosfery sprzyjającej dobremu samopoczuciu dziecka. Prowadzący zajęcia musi być zawsze przekonany o tym, że dziecko jest w stanie przezwyciężyć swoje trudności i działać zgodnie z tym przekonaniem. W toku pracy stopniowo przekonanie to powinno stać się udziałem dziecka, które zaczyna coraz bardziej wierzyć w swoje możliwości.

Życzę powodzenia w pracy z dziećmi o nieharmonijnym rozwoju!
 

Opracowanie: Małgorzata Delmanowska

Wyświetleń: 953