Program dla klasy teatralno-filmowej dla klas I - III gimnazjum pt. "Na podbój filmu i teatru"

CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Współczesna pedagogika wiele miejsca poświęca zagadnieniom wychowania dziecka przez sztukę. Kontakt ucznia ze sztuką może mieć charakter kreatywny (twórczość artystyczna dzieci) oraz recepcyjny (odbiór dzieł sztuki). Jedną z form procesu wychowania przez sztukę jest aktywność twórcza dzieci. Ujawnia się ona w różnej postaci - słownej, muzycznej, malarskiej, filmowej, teatralnej. Dzieci mają wrodzony zmysł teatralizacji, ich inscenizatorskie pomysły godne są uwagi nie tylko rodziców i pedagogów, ale również wytrawnych reżyserów. Warto więc wykorzystać te zdolności na lekcjach języka polskiego. Wzbogacenie procesu dydaktyczno- wychowawczego o elementy teatru i filmu ma za zadanie doprowadzić do podniesienia jakości i atrakcyjności nauczania.

Adresatami programu są uczniowie Gimnazjum nr 1 w Tychach i Gimnazjum nr 8 w Chorzowie. Jest on przeznaczony dla tych młodych ludzi, którzy interesują się teatrem, filmem i chcą świadomie uczestniczyć w kulturze współczesnej.

Wiodącym zadaniem programu będzie wspieranie ucznia w dążeniu do sukcesu. Osiągnięcie sukcesu będzie możliwe wtedy, gdy wyposażymy ucznia w zespół odpowiednich umiejętności pozwalających wnikliwie przyglądać się otaczającej go rzeczywistości. Śledzenie wydarzeń kulturalnych, analiza dzieł przynależnych do różnych dziedzin sztuki, czytanie
i ocena tekstów kultury to czynności, które pomogą uczniowi w wielostronnym rozwoju.

Ekspresja wykonawcza i twórcza ma dostarczyć uczniom radości i satysfakcji
w odkrywaniu własnych możliwości.

CELE OGÓLNE
Celem programu klasy teatralno-filmowej jest rozbudzanie w uczniach zainteresowania tymi dziedzinami sztuki i kultury, uczenie odbioru przekazywanych przez dramat i film treści, wyposażenie w wiedzę dotyczącą budowy gatunków teatralnych i filmowych oraz uczenie rozumienia swoistego metajęzyka, który je opisuje. Wyposażenie uczniów w wiedzę
i umiejętności niezbędne do rozumienia i interpretowania współczesnej rzeczywistości oraz sprawności komunikowania się to kolejne niezmiernie istotne zadania programu. Wychodząc naprzeciw współczesnym tendencjom rozwoju kultury należy między innymi ukształtować widza aktywnego, rozumiejącego, wymagającego, który potrafi analizować a przy tym interpretować dzieło filmowe i teatralne, posiada i wykorzystuje podstawową wiedzę o tych dziedzinach sztuki. Dzięki aktywnej formie zajęć uczeń pozna ich tworzywo oraz budowę. Program, zgodny z podstawą programową dla gimnazjum, został opracowany pod kątem realizacji treści ścieżek: medialnej, filozoficznej, prozdrowotnej, europejskiej.

Zasady współpracy
- Uczestniczenie w warsztatach teatralnych, spektaklach i projekcjach filmowych.
- Gościnne prezentacje klas w szkołach realizujących niniejszy program.
- Ocena programu realizowanego w zaprzyjaźnionych szkołach.

SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA
CELE WYCHOWAWCZE
1. Rozpoznanie zespołu klasowego, integracja grupy.
2. Rozwijanie umiejętności pracy w zespole.
3. Pobudzanie uczniów do aktywnego uczestniczenia w życiu klasy i szkoły.
4. Rozwijanie pozytywnych cech charakteru, takich jak tolerancja, otwartość, szacunek dla pracy innych, życzliwość, uczciwość, odpowiedzialność, rzetelność.
5. Nabywanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, występowania publicznie, kształtowanie wiary we własne siły i możliwości.
6. Pobudzanie samodzielnego myślenia, działania, aktywności i otwartości.
7. Wdrażanie do łatwiejszego nawiązywania kontaktów międzyludzkich, odnajdywania swojego miejsca w grupie, poszanowania innych, rozwiązywania problemów, przygotowanie do pracy w nowym środowisku, w nowej szkole ponadgimnazjalnej.
8. Kształtowanie postaw zaciekawienia sobą, drugim człowiekiem, uczuciowego związku
z polskością, tradycją narodową, historią, poczucia odpowiedzialności za siebie i innych, działania na rzecz drugiego człowieka, poszanowania prawa, solidarności z innymi mieszkańcami Ziemi, współdziałanie w grupie jako całościowe przygotowanie do pełnienia różnych ról społecznych w przyszłym życiu zawodowym i rodzinnym.

CELE KSZTAŁCĄCE
1. Wyposażenie uczniów w umiejętność analizy i interpretacji tekstu literackiego.
2. Wyposażanie uczniów w umiejętności, które umożliwiają im amatorską działalność teatralną: właściwa dykcja, modulacja głosu, mówienie z różnymi intencjami, wyrażanie uczuć i stanów emocjonalnych, poprzez mimikę, gest i ruch.
3. Ćwiczenie interpretacji głosowej tekstu (recytacja).
4. Rozwijanie zainteresowania teatrem i filmem, wyzwalanie w uczniach możliwości kreatywnych poprzez zabawy ogólnorozwojowe, gry dramowe, inscenizacje, ćwiczenie zmysłów.
5. Praca nad rozwijaniem wyobraźni i fantazji.
6. Kształcenie elokwencji, plastyki ciała.
7. Rozwijanie umiejętności aktorskich, reżyserskich, scenograficznych.
8. Zdobycie ogólnej wiedzy teoretycznej dotyczącej teatru i filmu niezbędnej do realizacji własnych przedstawień i głębszego odbioru spektakli profesjonalnych teatrów i filmów.
9. Zdobycie wiedzy na temat historii teatru i filmu, etapów ich rozwoju, warsztatu pracy aktora, reżysera, technik teatralnych.
10. Uwrażliwienie na sztukę, pobudzanie uczniów do działań artystycznych (rozwijanie zdolności aktorskich, recytatorskich, plastycznych, tanecznych).
11. Poznanie specyfiki swego środowiska (szkoły, dzielnicy, miasta, regionu), jego tradycji, kultury, spraw życia codziennego. Współuczestniczenie w działalności kulturalnej wspólnoty lokalnej.
12. Rozbudzanie motywacji do korzystania z różnych źródeł, tekstów kultury, wprowadzenie
w tradycję kultury narodowej i europejskiej. zachęcanie do samokształcenia, stałego rozwoju własnej osobowości.

TREŚCI NAUCZANIA
Formy wypowiedzi
1. Sprawozdanie z elementami recenzji, recenzja przedstawienia teatralnego i filmu.
2. Próby dyskusji, wyrażanie własnych opinii, umiejętność ich uargumentowania.
3. Próby redagowania własnego scenariusza.
Kultura, sztuka, tradycja
4. Twórcy dzieła teatralnego i filmowego, wiedza teoretyczna o tworzywie teatru i filmu.
5. Historia teatru i teoria dramatu: antyczny teatr grecki, teatr średniowiecza w Europie, teatr renesansu, komedia dell'arte, teatr elżbietański, dramat szekspirowski, molierowski, komedia oświeceniowa.
6. Współczesne nurty dramaturgii polskiej i światowej.
7. Współczesne kino polskie i światowe.
8. Specyfika teatru telewizji i słuchowiska radiowego.
9. Teatr poezji.
10. Historia kina, wielkie dzieła i ich twórcy, gwiazdy ekranu.
11. Różne formy teatralne i gatunki filmowe.
12. Słowniczek teatralny i filmowy (segregatory).
Działania twórcze uczniów
1. Komponowanie etiud dramatycznych.
2. Inscenizacje.
3. Ekspresja plastyczna: portret, rzeźba, maska.
4. Spektakle teatralne (dłuższe przedstawienie jako "praca dyplomowa").
5. Próby reżyserskie.
6. Redagowanie tematycznej gazetki ściennej.
7. Redagowanie fragmentu gazetki szkolnej nt. filmu i teatru.
8. Prowadzenie kroniki klasowej (segregatory).
9. Próby tworzenia własnych etiud filmowych kamerą VHS.
10. Działania plastyczno-techniczno-muzyczne: afisze, plakaty, prace plastyczne, podkłady muzyczne, projekty scenografii, kostiumów, próby charakteryzacji, programy teatralne itp.
Działania wspomagające realizację programu
1. Współpraca z teatrami, kinami, domami kultury.
2. Śledzenie ciekawych imprez kulturalnych w regionie.
3. Udział w zajęciach Akademii Filmowej.
4. Udział w warsztatach teatralnych.

SPOSOBY OSIĄGANIA CELÓW - METODY I FORMY PRACY

Uczniowie będą rozwijać umiejętności przewidziane w podstawie programowej poprzez wypowiadanie się w formach ustnych i pisemnych, poprzez aktywność artystyczną, pracę dziennikarską, uczestnictwo w konkursach, działalność na rzecz środowiska szkolnego i pozaszkolnego.

Sprawdzanie osiągnięć uczniów odbywać się będzie zgodnie z wewnątrzszkolnym systemem oceniania.

Kontroli i ocenie podlegać będą: pisemne i ustne wypowiedzi uczniów, recytacja, prezentacja pracy grup, aktywność, realizacja projektów.

Realizując program, nauczyciel będzie kierował się zasadą stopniowania trudności i indywidualnego podejścia do ucznia.

Osiąganie oczekiwanych wyników nauczania w dużej mierze zależy od stosowania różnorodnych metod: słownych, oglądowych czy zajęć praktycznych. Aby zapewnić wszechstronny rozwój ucznia, wykorzystywane będą przede wszystkim metody i techniki aktywizujące, między innymi: przekladu intersemiotycznego, dramy, projektu, mapy mentalnej, metaplanu, dyskusji, burzy mózgów, grup eksperckich. Zastosowane zostaną więc te metody, które pozwolą jednocześnie uczyć i wychowywać oraz korelować operacje intelektualne z działaniami praktycznymi uczniów, doznaniami estetycznymi i przeżyciami.
Aby uczniowie mogli w twórczy sposób uczestniczyć w zajęciach i aktywnie się uczyć, przewidziano organizowanie na lekcjach pracy zarówno indywidualnej, jak i grupowej.

SPOSOBY REALIZACJI PROGRAMU

1. Wizyty w teatrach i kinach.
2. Prezentacja przeżyć przez konkretyzacje plastyczne; redagowanie sprawozdań, recenzji, wywiadów z aktorami, dyskusji po spektaklach i projekcjach.
3. Lekcje i warsztaty teatralne prowadzone przez aktorów i instruktorów.
4. Przygotowanie własnych spektakli, inscenizacji, etiud:
1. przygotowanie lalek, kostiumów, scenografii, rekwizytów, podkładu muzycznego
2. próby reżyserii
3. prezentacja przedstawień i etiud filmowych dla szkoły, rodziców i środowiska
4. konfrontowanie swoich umiejętności poprzez udział w przeglądach teatralnych
i konkursach
5. Wykorzystanie dramy w procesie dydaktyczno-wychowawczym. Kultura żywego słowa.
6. Przygotowanie Szkolnego Festiwalu Teatralnego (specjalny numer gazetki szkolnej, konkurs o tytuł Znawcy Teatru)
7. Wycieczki dydaktyczne do teatru, kina.
8. Lekcje biblioteczne, muzealne, teatralne.
9. Udział w zajęciach Akademii Filmowej.
10. Inne wycieczki mające na celu integrację zespołu klasowego.
11. Przygotowanie materiałów promujących klasowe spektakle.
12. Prowadzenie dwóch segregatorów teatralnego i filmowego, dokumentowanie w nich działań klasy.
13. Współpraca z klasą realizującą tenże program w innej szkole; wymiana doświadczeń, wspólne przedsięwzięcia.
14. Zabawy, turnieje klasowe, konkursy, projekty.

PLANOWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW W ZAKRESIE

POSTAW
Uczeń:
1. Odkrywa w literaturze i sztuce wartości uniwersalne, świadomie uczestniczy w kulturze współczesnej.
2. Twórczo uczestniczy w życiu szkolny, społecznym i kulturalnym.
3. Prezentuje własne poglądy, stanowisko, opinie i efekty pracy.
4. Tworzyć swój warsztat pracy umysłowej i doskonalić techniki samokształcenia.
WIEDZY
Uczeń zna:
1. Pochodzenie sztuki teatralnej i filmowej.
2. Elementy strukturalne teatru (widz, aktor, autor, reżyser, inscenizator, scenograf, kompozytor, choreograf, technik).
3. Formę, czyli środki wyrazu sztuki teatralnej (słowo i dźwięk, ruch, przestrzeń, kształt, barwa).Techniki funkcjonowania teatru (praca nad rolą, praca nad tekstem, praca nad spektaklem).
4. Współczesne nurty dramaturgii polskiej i światowej.
5. Różne formy teatralne i gatunki filmowe.
UMIEJĘTNOŚCI
Uczeń potrafi:
1. Radzić sobie w różnych sytuacjach komunikacyjnych, dostosować swoją wypowiedź ustną i pisemną do odbiorcy i intencji.
2. Swobodnie, logicznie i spójnie wypowiadać się na temat dzieła teatralnego i filmowego, własnych przeżyć, zainteresowań, zdarzeń z życia publicznego.
3. Wygłaszać w sposób twórczy różnorodne teksty z pamięci z zachowaniem sztuki mówienia i recytacji.
4. Czytać teksty literackie i inne teksty kultury, zwracając uwagą na różnorodność form przekazu, wielość środków wyrazu, język symboli, odmienność stylów.
5. Pisać poprawnie językowo i stylistycznie dłuższe formy wypowiedzi. pisma użytkowe, różnorodne gatunki wypowiedzi: stosować różne techniki notowania.

EWALUACJA

1. Aktywność ucznia ma wpływ na ocenę jego zachowania.
2. Oceny cząstkowe w semestrze jako pomiar osiągnięć za: wypowiedź pisemną (sprawozdanie z elementami recenzji, recenzja, felietony i inne artykuły publicystyczne), recytację, projekt, pracę na lekcji.
3. Wewnątrzklasowa rywalizacja grup zadaniowych - projekt.
4. Ankieta przeprowadzana wśród uczniów i rodziców oceniająca jakość pracy.
5. Udział w przeglądach, konkursach.
6. Udział w obchodach Dni Teatru, przygotowanie szkolnego festiwalu teatralnego.
7. Kronika klasy.
8. Dokumentacja nauczyciela: dziennik, dziennik zajęć pozalekcyjnych, sprawozdania, opinie o współpracy, notatki pohospitacyjne.
9. Monitorowanie i porównywanie efektów pracy z tymże programem w dwóch różnych szkołach i zespołach klasowych.

Recenzentki:
mgr Małgorzata Grabiańska - Kosior
mgr Bożena Kośmider
 

Opracowanie: mgr Joanna Piećko-Szopińska
mgr Katarzyna Poloczek

Wyświetleń: 2020