Katalog

Danuta Dyc
Zajęcia pozaszkolne, Artykuły

Zajęcia pozalekcyjne w kształceniu specjalnym

- n +

Zajęcia pozalekcyjne w kształceniu specjalnym

Zadaniem wychowania pozalekcyjnego rozumianego jako nieodłączna część procesu wychowawczego kierowanego przez szkołę w pracy z dzieckiem upośledzonym umysłowo jest usprawnianie niezaburzonych funkcji psychicznych i fizycznych, korygowanie nieprawidłowości rozwojowych, kompensowanie braków w rozwoju.

Zajęcia pozalekcyjne prowadzone w szkole mają wielki wpływ na rozwój dzieci i młodzieży.

Ze względu na swój specyficzny charakter są w stanie zapewnić takie efekty, które wspierają nie tylko proces nauczania a także umożliwiają poszerzenie wiadomości uzyskanych w szkole.

Punktem wyjścia w doborze treści zajęć pozalekcyjnych w kształceniu specjalnym są: potrzeby fizyczne i psychiczne wychowanków. Planując pracę pozalekcyjną należy widzieć potrzeby każdego wychowanka, jego osiągnięcia i braki, znajdować zadania odpowiednie do jego potrzeb, możliwości i uzdolnień. Następnie trzeba ustalić metody pracy za pomocą których będą te treści utrwalane czy poszerzane. W pracach organizacyjnych na zajęciach pozalekcyjnych należy kierować się przede wszystkim zasadą dobrowolności i samodzielności. Przestrzeganie ich bardzo zachęca młodzież do pracy i czyni ją przyjemniejszą.

Dziecko przekonane, że samo decyduje o wyborze pracy, którą chce wykonać, chętnie podejmuje ten trud i wytrwalej walczy z trudnościami, które napotyka podczas tej pracy.

Metody pracy, które należy stosować na zajęciach pozalekcyjnych trzeba tak dobierać, by stwarzały one atmosferę sprzyjającą usamodzielnianiu, aktywizacji i współdziałaniu dzieci w zespole. Odpowiednie formy pracy stosowane na przemian przyczyniają się do odprężenia i rozbudzania zainteresowań.

Działalność wychowawcza obejmuje wszechstronny rozwój wychowanków: moralno-społeczny, umysłowy, estetyczny, politechniczny, fizyczny.

Do zadań w zakresie wychowania moralno-społecznego należy: uczenie współżycia i współdziałania z kolegami, wyrabianie nawyków kulturalnego zachowania, kształtowanie poczucia obowiązku i odpowiedzialności, przestrzeganie dyscypliny, wdrażanie do systematycznej i sumiennej pracy, poszanowanie wytworów własnej pracy i pracy innych, kształtowanie uczuć sympatii i życzliwości w stosunku do otoczenia.

Do zadań w zakresie wychowania umysłowego zaliczamy: usprawnianie funkcji poznawczych, myślenia i mowy, doskonalenie percepcji.

W zakresie wychowania estetycznego praca pozalekcyjna powinna: kształtować wrażliwość na piękno w otoczeniu, w przyrodzie, w plastyce, w muzyce, wdrażać do dbałości o estetyczny wygląd własny, stwarzać warunki do kształtowania pozytywnych uczuć.

W zakresie kształcenia politechnicznego zadania mogą być różnorodne, np.: kształtowanie sprawności manualnej, umiejętności posługiwania się narzędziami; poznawanie materiałów, wykonywanie różnych prac użytecznych.

Do zadań w zakresie wychowania fizycznego i zdrowotnego należy: wykazywanie troski o prawidłowy rozwój fizyczny dzieci i młodzieży, rozwijanie odpowiednich sprawności, hartowanie organizmu, utrwalanie nawyków higieniczno-zdrowotnych, wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa. Dla dzieci z wadami postawy i zaburzeniami ruchowymi-organizowanie dodatkowych ćwiczeń korekcyjnych i usprawniających.

W zajęciach pozalekcyjnych stosowane są metody zajęć praktycznych, metody oglądowe, metody słowne.

Metody zajęć praktycznych mają szczególne znaczenie w pracy kółek zainteresowań, np.: w zajęciach plastycznych różnego typu, podczas urządzania wystaw, itp.

Metody oglądowe w pracy z dzieckiem upośledzonym umysłowo to nie tylko wizualne przedstawienie okazów naturalnych, modeli, obrazów, filmów, tablic, wykresów, ale poznawanie za pomocą wszystkich zmysłów przez konkretne działanie.

Ważną rolę odgrywają tu wycieczki, dające okazję do poznania wielu rzeczy i zjawisk w ich naturalnym środowisku.

Metody słowne znajdują szerokie zastosowanie w pracy pozalekcyjnej. Wiele zajęć rozpoczynamy np. pogadanką wstępną (wprowadzenie do gier, zabaw, różnych prac). Pogadanką posłuży się wychowawca przed wycieczką i po powrocie z niej, przy omawianiu różnych imprez zarówno w trakcie ich przygotowania, jak i po zakończeniu. Inną formą słowną są opowiadania, baśnie, bajki, gawędy. Szerokie zastosowanie znajdują metody słowne w kółku teatralnym. Podczas zajęć pozalekcyjnych przygotowuje się występy z okazji różnych wydarzeń, rocznic i wówczas dzieci uczą się recytacji indywidualnej bądź zespołowej, niekiedy przystępnych montaży słowno-muzycznych.

W pracy z dzieckiem upośledzonym umysłowo metody słowne powinny być zawsze uzupełnione metodami oglądowymi i praktycznymi.

Na zajęciach pozalekcyjnych, występuje zdobywanie nowych doświadczeń, umiejętności i sprawności oraz kulturalnych nawyków dobrej rozrywki i zabawy.

Praca pozalekcyjna stwarza wiele okazji do dokładnego poznania i właściwego rozumienia otaczającego świata. Sytuacje przynoszące nowe doświadczenia, jak gra terenowa, praca w zastępstwie harcerskim, itp. podczas zajęć praktycznych sprzyjają wytwarzaniu aktywnej postawy dziecka.

Jednym z ważniejszych zadań zajęć pozalekcyjnych jest wdrażanie dzieci upośledzonych umysłowo do zdobywania umiejętności racjonalnego i kulturalnego spędzania czasu wolnego od nauki i organizowania sobie wypoczynku. Dlatego podczas zajęć pozalekcyjnych staramy się budzić i rozwijać zainteresowania, uzdolnienia w różnych dziedzinach, np. sportu i turystyki, zajęć technicznych, artystycznych.

Przy układaniu planu zajęć pozalekcyjnych należy dobierać takie zadanie, aby z jednej strony dały dziecku odpoczynek i wytchnienie po pracy w szkole. Jeżeli w zorganizowaniu zajęć będziemy kierować się tymi wskazówkami to osiągniemy na tych zajęciach atmosferę radości i zabawy. Jest ona niezmiernie ważnym czynnikiem wyzwalającym i zapewniającym u dzieci swobodę działania i zapewniającym pożyteczny odpoczynek.

 

Opracowanie: mgr Danuta Dyc

Wyświetleń: 2075


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.