Edukacja regionalna w PSP w Jacie

Edukacja regionalna wprowadzona do szkół w 1999 r. ma niezwykle ważne znaczenie dla poznania przez uczniów własnej tożsamości. Potrzebę taką zauważył też Jan Paweł II, który 5 czerwca 1999 r. w Sopocie powiedział: "Pragnę was jeszcze zachęcić, abyście nadal strzegli swojej tożsamości, pielęgnując więzi rodzinne, pogłębiając znajomość swojego języka i starając się przekazywać swą bogatą tradycję młodemu pokoleniu".

Dzieci poznając najbliższy region rozwijają z nim więzi uczuciowe, poczucie odpowiedzialności, miłości do Ojczyzny oraz poszanowanie dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu na wartości kultury europejskiej. Kształtują się wśród nich postawy tolerancji, otwartości, nastawione na pluralizm, na rozumienie i akceptację różnych kultur.

Aby dziecko poznało miejsce zamieszkania i pokochało swoją "małą ojczyznę", konieczna jest właściwa realizacja zagadnień edukacji regionalnej we współpracy ze środowiskiem lokalnym. W naszej szkole od bieżącego roku szkolnego wprowadzony został w klasach piątych dodatkowy przedmiot - edukacja regionalna. Jest on realizowany w wymiarze jednej godziny w tygodniu na podstawie autorskiego programu. Oto niektóre zadania, które zostały podjęte w tym roku szkolnym:
- zorganizowanie stałej wystawy poświęconej historii kultury regionu,
- zebranie w specjalne zbiorki miejscowych przysłów i przyśpiewek,
- przygotowanie cyklicznych prezentacji efektów pracy uczniów dla rodziców,
- zapoznanie się z pracą miejscowych artystów ludowych,
- przygotowanie widowiska folklorystycznego pod tytułem "Wesele lasowiackie".

W celu wzbudzenia zainteresowania kulturą regionu, a w przyszłości ułatwienia dzieciom pracy, zorganizowane zostały wycieczki szkolne. Pierwsza odbyła się do Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli, gdzie obejrzeliśmy wystawę "Z dziejów regionu nadsańskiego". Celem następnej było Muzeum Etnograficzne w Rzeszowie. Tutaj zapoznaliśmy się z kulturą materialną Lasowiaków i Rzeszowiaków. Dokładniejsze informacje na temat obu grup etnograficznych mieliśmy okazję poznać podczas wyjazdu do skansenu w Kolbuszowej.

Zachęceni przez nauczyciela uczniowie rozpoczęli poszukiwania starych sprzętów w swoich domach. Jak owocna była to praca okazało się po zorganizowaniu stałej ekspozycji w czytelni poświęconej kulturze materialnej najbliższego regionu. Zgromadzone zostały stare narzędzia gospodarcze (m.in. cepy, sierpy, radło, kołowrotek, stępa, niecki, żarna), elementy strojów ludowych, rzeczy stanowiące wyposażenie chat (maśniczka, dzieże, naczynia gliniane, lampy naftowe, żelazka na węgiel drzewny), fragmenty zabudowy (płot z drenek, ule). Wszystkie eksponaty zostały opatrzone kartami informacyjnymi, na których znalazły się: nazwa, pochodzenie oraz przeznaczenie.

W poszukiwaniu informacji o dziejach naszych miejscowości (Jata, Zalesie, Sójkowa) wykorzystaliśmy głównie metodę wywiadu. Uczniowie przeprowadzili rozmowy z członkami swoich rodzin i najstarszymi mieszkańcami poszczególnych miejscowości. Na ich podstawie udało się nam sporządzić zbiorki przysłów i przyśpiewek ludowych. Mogą z nich skorzystać wszyscy uczniowie, gdyż znalazły się w bibliotece szkolnej.

Efekty pracy uczniów podczas zajęć edukacji regionalnej były przedstawiane rodzicom w postaci cyklicznych prezentacji:
a) Najciekawsze miejsca w okolicy - wystawa plakatów.
b) Zagrody lasowiackie - wystawa makiet.
c) Wigilia lasowiacka - przygotowanie potraw i ich degustacja.
d) Znaleziska archeologiczne w regionie - mapa terenu wraz z rycinami.
e) Zwyczaje wielkanocne - wystaw palm i pisanek.
f) Konkurs miejscowej gwary - prezentacja najlepszych wypowiedzi.
g) Kościoły gminy Jeżowe - mapa, rysunki, album.

Ponadto uczniowie zapoznali się z pracą miejscowego rzeźbiarza p. Stanisława Barana oraz kowala p. Jana Barana. Zaznajomili się też z zabytkami, parkami narodowymi i krajobrazowymi, rezerwatami przyrody oraz szlakami turystycznymi województwa podkarpackiego.

Podsumowaniem całorocznej pracy była inscenizacja wesela lasowiackiego. Została ona zaprezentowana uczniom, rodzicom i innym mieszkańcom okolicznych miejscowości podczas święta szkoły. Przygotowanie widowiska wymagało wiele pracy ze strony uczniów oraz nauczycieli. Trzeba było przygotować dekoracje (makieta chaty, ławy, stoły, płot), wypożyczyć lub uszyć stroje. Ponadto zdecydowana większość widowiska była śpiewana, stąd konieczność współpracy z muzykiem p. Henryką Beck i częste próby po lekcjach.

Wysiłek włożony w przygotowanie widowiska opłacił się. Młodzi artyści spotkali się z entuzjastycznym przyjęciem, szczególnie ze strony starszych osób, które pamiętają takie obrzędy weselne. Większość zebranych zrozumiała, że należy warto wspólnie pielęgnować przeszłość rodziny i najbliższej okolicy. W przyszłości liczymy na jeszcze lepszą współpracę ze środowiskiem lokalnym.

 

Opracowanie: Anna Partyka - PSP w Jacie, woj. podkarpackie

Wyświetleń: 1644