Będąc wychowawcami, mamy obowiązek organizować wychowankom wycieczki. Często biura podróży oferują nam bardzo ciekawe scenariusze takich wyjazdów, ale zdarzają się sytuacje, że jesteśmy niezadowoleni, a uczniowie niewiele korzystają. Proponuję scenariusz wycieczki, gdzie możemy sprawdzić w praktyce czy dzieci potrafią wykorzystać zdobyte na lekcjach wiadomości.

Cele:

Uczeń:

• potrafi umiejętnie posługiwać się planem miasta i mapą okolicy,
• potrafi zorientować mapę i plan w terenie,
• potrafi wyznaczyć główne kierunki świata za pomocą różnych metod,
• kojarzy znaki topograficzne z planu z rzeczywistymi obiektami w terenie,
• potrafi oszacować odległości w terenie i sprawdzić ich zgodność z mapą,
• umie dostrzec i nazwać charakterystyczne obiekty na trasie wycieczki,
• zna funkcje użytkowe charakterystycznych obiektów,
• rozpoznaje pospolite gatunki roślin,
• zna różne formy ochrony przyrody w Polsce,
• rozpoznaje pospolite gatunki ptaków,
• rozpoznaje spotkane na trasie znaki drogowe,
• zna zasady bezpiecznego ruchu drogowego,
• rozpoznaje elementy krajobrazu naturalnego i przekształconego,
• obserwuje widnokrąg z różnych miejsc i obserwuje zachodzące zmiany,
• potrafi zbadać odczyn wody i gleby,
• potrafi zbadać zawartość ołowiu w glebie, potrafi wymienić zagrożenia dla środowiska przyrodniczego spowodowane rozwojem motoryzacji,
• potrafi wymienić czynniki które ukształtowały Masyw Ślęży,
• wymienia przykłady ingerencji człowieka w środowisko przyrodnicze Masywu Ślęży,

Metoda:

zajęcia w terenie: pogadanka, ćwiczenia, obserwacja, praca z planem miasta i mapą, Formy pracy: zbiorowa, grupowa, indywidualna Środki dydaktyczne: fragment planu miasta, mapa Masywu Ślęży, mapa okolic Wrocławia, ołówki, flamastry, linijki, zegarki tarczowe, torebki foliowe na próbki gleby, papierki wskaźnikowe, termometry.

SPOSÓB REALIZACJI:

Czynności nauczyciela	Czynności ucznia
WROCŁAW-KUŻNIKI - ul. Sarbinowska Czynności wstępne: nauczyciel przypomina zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas wycieczki autokarowej i zajęć terenowych, zasady poruszania się w mieście i na terenie niezabudowanym. nauczyciel przedstawia cele zajęć: przypomnienie umiejętności posługiwania się mapą i planem miasta jako źródłem informacji, obserwacja charakterystycznych obiektów występujących na trasie, poznanie flory i fauny okolic Ślęży, wyznaczanie kierunków głównych i pośrednich, zwrócenie uwagi na zagrożenie środowiska przyrodniczego, zwrócenie uwagi na zmiany zachodzące na trasie wycieczki, badanie odczynu wody i pobranie próbek gleby do badania obecności ołowiu. nauczyciel przedstawia trasę wycieczki: Kuźniki - Centrum Handlowe Bielany - Przełęcz Tąpadła - Ślęża - Sobótka Zachodnia - Sobótka Muzeum - Wrocław
Tok Zajęć: 1) Parking przy ulicy Sarbinowskiej. Uczniowie otrzymują ksero fragmentu planu miasta (grupy dwuosobowe). Wskaż na planie miasta i zaznacz miejsce z którego wyruszamy na wycieczkę (ul. Sarbinowska) Autokar będzie jechał w stronę Centrum Handlowego Bielany. Zaznacz na planie miasta flamastrami trasę. Zaznacz na planie obiekty które mijaliśmy (zakłady pracy, kościoły, szpitale, budynki radia i telewizji, salony samochodowe).	Uczniowie odnajdują na planie ulicę Sarbinowską i zaznaczają ją. Uczniowie flamastrami zaznaczają trasę wycieczki. Zaznaczają poszczególne obiekty.
2) Zatrzymujemy się przy pawilonie handlowym "Castorama". Przypomnij co to jest widnokrąg? Czy możemy go tu zaobserwować? Czy jest widoczny z tego miejsca? Wymień jakie obiekty są widoczne? Jakie zakłady znajdują się w pobliżu i co one produkują? Jakie znasz metody określania kierunku? Przygotuj zegarek tarczowy. Tarczę zegarka ustaw w pozycji poziomej. Małą wskazówkę skieruj na słońce. Wyobraź sobie łuk zawarty między małą wskazówką a godziną 12. Łuk podziel na pół. Linia podziału wskazuje w przybliżeniu kierunek południowy. Wskaż kierunek północny, wschodni, zachodni oraz kierunki pośrednie: północno-wschodni, północno-zachodni, południowo-wschodni, południowo-zachodni.. Zorientuj mapę okolic Wrocławia w terenie. Odszukaj i wskaż drogę prowadzącą do Sobótki. Wymień miejscowości znajdujące się na trasie do Sobótki. O czym informują nas znaki drogowe znajdujące się przy wyjeździe z parkingu koło "Castoramy"? W jaki sposób można zbadać odczyn gleby i wykryć obecność ołowiu ? Pobierz próbki gleby z parkingu do zbadania odczynu i zawartości ołowiu. Jaki wpływ ma rozwój motoryzacji na środowisko przyrodnicze? Jakie schorzenia są przyczyną zanieczyszczenia środowiska? Dlaczego nie należy zakładać ogródków przy parkingach i trasach szybkiego ruchu?	Uczniowie przypominają wiadomości z lekcji. Odpowiadają. Odpowiadają i wskazują różne obiekty. Uczniowie wymieniają metody określania kierunków. Określają kierunki główne i pośrednie za pomocą zegarka. Uczniowie otrzymują mapy i orientują w terenie. Odszukują drogę do Sobótki i wymieniają miejscowości. Odszukują znaki drogowe i odpowiadają. Odpowiadają i pobierają próbki gleby do foliowych woreczków. Odpowiadają i wymieniają skutki spowodowane szybkim rozwojem motoryzacji.
3) Przełęcz Tąpadła: Nauczyciel dzieli klasę na grupy sześcioosobowe. Zorientuj mapę topograficzną. Ustal położenie parkingu na mapie topograficznej. Oblicz różnicę wysokości między przełęczą a szczytem Ślęży. Odszukaj na mapie żółty szlak i oblicz czas przejścia na szczyt doliczając 15 minut na każde 100m podejścia. Jedna z grup mierzy odczyn gleby, druga pobiera próbkę do badania zawartości ołowiu, trzecia mierzy temperaturę powietrza.	Orientują mapę i odszukują Przełęcz Tąpadła. Grupy otrzymują karty pracy i wykonują zadania. Obliczają. Odszukują i obliczają czas przejścia.
4) Trasa na Ślężę żółtym szlakiem: Jakie rośliny występują na trasie? Jakie drzewa rozpoznałeś? Jakie ptaki zaobserwowałeś? Policz ile kapliczek znajduje się na trasie i czemu one służą? Zmierz temperaturę i odczyn wody w źródle Jakuba. Jakie skały tworzą rumowisko skalne? Wymień czynniki, które ukształtowały Masyw Ślęży.	Rozpoznają i wypisują. Liczą i odpowiadają. Mierzą i zapisują. Oglądają i opisują. Wymieniają.
5) Szczyt Ślęży: Jakie obiekty znajdują się na szczycie Ślęży? Odszukaj znaki kultowe na rzeźbach. Oszacuj odległość między kościołem a schroniskiem. Zmierz temperaturę powietrza i porównaj ją z poprzednim pomiarem. W jakim stylu i kiedy zbudowano kościół na szczycie? Do czego służy maszt znajdujący się obok schroniska?.	Wypisują. Odszukują i wskazują. Szacują i zapisują. Mierzą i porównują. Odszukują tablicę informacyjną i zapisują.
6) Wieża widokowa. Zorientuj mapę Odszukaj jakie miejscowości są widoczne z wieży widokowej. Odszukaj i wskaż szczyty Radunia i Wieżyca. W jakim kierunku znajdują się kamieniołomy w Strzelbowie? Wskaż drogę którą przyjechaliśmy do Sobótki. Czy widoczny jest widnokrąg? W którym kierunku znajduje się Wrocław i Świdnica? Jak umieszczone są domy w pobliskich miejscowościach? Czy wszystkie widoczne wioski są tzw. ulicówkami? Sporządź szkic widnokręgowy z miejsca obserwacji. Zaznacz na szkicu kierunek N. Każda grupa sporządza szkic w innym kierunku.	Orientują mapę. Odszukują i wskazują obiekty. Odszukują i wskazują. Wskazują. Odpowiadają. Wskazują. Sporządzają szkic i zaznaczają kierunek N.
7) Kamieniołom granitu - Sobótka Zachodnia. Zorientuj mapę topograficzną. Ustal położenie kamieniołomu na mapie. Zbierz próbki granitu i dokonaj makroskopowej charakterystyki. Na podstawie informacji uzyskanych od pracownika kamieniołomu omów wykorzystanie granitu strzelbowskiego. Jaki wpływ ma eksploatacja granitu na środowisko przyrodnicze? Jak można zagospodarować wyrobisko po kamieniołomach? Podaj propozycje.	Orientują mapę. Ustalają położenie. Zbierają próbki i opisują je. Omawiają. Odpowiadają. Podają propozycje zagospodarowania.
8) Sobótka - Muzeum Ślężańskie. Wypisz zwierzęta żyjące w Ślężańskim Parku Krajobrazowym. Wymień drzewa występujące w Masywie Ślęży. Wypisz rośliny rosnące na Łące Sulistrowickiej. Wypisz pięć gatunków ptaków żyjących w Parku Ślężańskim. Jakie owady występują na terenie Parku Ślężańskiego? Wypisz dziesięć. Jaki najstrarszy okaz znajduje się w muzeum? Z jakich skał zbudowana jest Ślęża?	Uczniowie poszukują w muzeum odpowiedzi na zadane pytania.

KARTA PRACY w muzeum

Lp.	Zadanie	Odpowiedź
1	Wypisz jakie zwierzęta żyją w Ślężańskim Parku Krajobrazowym
2	Jakie drzewa rosną w Masywie Ślęży.
3	Wypisz pięć roślin rosnących na Łące Sulistrowickiej.
4	Wypisz pięć gatunków ptaków żyjących w Parku Ślężańskim
5	Wypisz dziesięć owadów żyjących w Ślężańskim Parku
6	Odszukaj najstarszy eksponat znajdujący się w muzeum i podaj jego wiek.
7	Wymień z jakich skal zbudowany jest Masyw Ślęży i jak on powstał.

KARTA PRACY

Lp.	Zadanie	Odpowiedź
1	Oblicz różnicę wysokości między Przełęczą Tąpadła a szczytem Ślęży.
2	Oblicz czas potrzebny na przejście z przełęczy na szczyt licząc na każde 100 m. po 15 min.
3	Zmierz temperaturę powietrza na przełęczy.
4	Zbadaj odczyn gleby i pobierz próbkę do badania na zawartość Pb.
5	Zbadaj temperaturę i odczyn wody w Źródle Jana.
6	Wypisz rośliny występujące na trasie.
7	Wypisz i opisz ptaki jakie napotkałeś.
8	Wypisz drzewa, które rozpoznałeś.
9	Opisz skały tworzące rumowisko skalne.
10	Wymień obiekty znajdujące się na szczycie Ślęży.
11	Oszacuj odległość między kościółkiem a schroniskiem.
12	Zmierz temperaturę powietrza na szczycie.
13	W którym roku i w jakim stylu został zbudowany kościół na szczycie Ślęży ?
14	Sporządź szkic terenu widoczny z wieży widokowej w kierunku północnym.

Opracowanie: Stanisława Dudek
Ul. Uznamska 4
54-314 Wrocław
tel.(071) 357-85-14
nauczyciel chemii w Gimnazjum Nr 9
we Wrocławiu

Wyświetleń: 2232