Wychowawca świetlicy organizatorem sytuacji wychowawczych i przeżyć dzieci

Planowanie pracy w świetlicy szkolnej uczy dostrzegania problemów pedagogicznych wymagających rozwiązania, rozwija inwencje w zakresie tworzenia sytuacji wychowawczych i twórczą pomysłowość dotyczącą wprowadzanych form pracy. Równocześnie przyzwyczaja do uważnej analizy własnych działań, pobudza do krytycznej refleksji na ich temat, dopinguje do zdobywania wiedzy, szukania pomocy w książkach i czasopismach.

Na podstawie wieloletniej pracy w świetlicy mogę stwierdzić, że prowadzona planowo praca z dziećmi jest zarazem najlepszą drogą praktycznego samokształcenia wychowawcy i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w obranej specjalności.

Uważam, że nauczyciele świetlicy powinni mieć jednocześnie świadomość, jakie cechy osobowościowe mogą sprzyjać powodzeniu w pracy z dziećmi.

Wychowawca w świetlicy przede wszystkim musi dzieci lubić:
- interesować się ich rozwojem i przeżyciami,
- akceptować je takimi, jakie są,
- znajdować osobistą satysfakcję w okazywaniu im pomocy i dostarczaniu radości,
- chętnie i z łatwością angażować się w zabawy dzieci na różnym poziomie,
- dzielić z dziećmi rozwijane u nich zainteresowania,
- częściej chwalić niż ganić, chętniej nagradzać niż karać,

Jako inicjator sytuacji wychowawczych wychowawca świetlicy odznaczać się powinien:
- zdolnością obserwacji zachowań dzieci i wykrywania na tej podstawie problemów (zadań) wychowawczych,
- pomysłowością w zakresie form pracy z zespołem,
- skłonnością do refleksji pedagogicznej i samooceny zawodowej.

Nauczyciel świetlicy - jako organizator własnej działalności i działalności uczniów - łatwiej osiąga powodzenie, jeżeli:
- przejawia zamiłowanie do tworzenia sobie własnymi siłami pomocniczego warsztatu pracy, gromadząc poradniki metodyczne i techniczne, wzory do prac z dziećmi, teksty itp., zbiory wierszy i piosenek, gier i zabaw oraz materiały i narzędzia do zajęć,
- potrafi zainteresować innych swoją pracą z dziećmi i zjednać sobie sojuszników,
- potrafi dotrzeć do dobrych doświadczeń współkolegów i wykorzystać je w swojej pracy wychowawczo- dydaktyczno- opiekuńczej,
- gromadzi i przechowuje materiały z własnej pracy (plany, scenariusze zajęć świetlicowych, ciekawsze prace dzieci, notatki).

Wyodrębniony tu przeze mnie na podstawie praktyki zestaw cech i umiejętności wychowawcy świetlicy może być pomocny przy samodzielnej samoocenie pracownika świetlicy, jak również przy programowaniu osobistego doskonalenia zawodowego.

Szerszą teoretyczną podstawę dla zagadnienia planowania oddziaływań wychowawczych oraz przykłady tworzenia różnorodnych sytuacji wychowawczych znaleźć można w pracy pod red. A.Guryckiej pt. "Godziny do dyspozycji wychowawcy klasowego".

Pomoc w rozwijaniu własnej pomysłowości w zakresie form pracy z dziećmi mogą znaleźć zainteresowani w poradnikach metodycznych i zbiorach materiałów wydawanych przez harcerstwo (dawniej "Wydawnictwo Horyzonty", obecnie "Młodzieżowa Agencja Wydawnicza").

W świetlicy szczególnie przydatne mogą być zestawy gier, ćwiczeń i zabaw sprzyjających wyrabianiu określonych sprawności, jak np. spostrzegawczość, pamięć wzrokowa, itp., umiejętności praktycznych, jak np. znajomość różnych znaków, orientacja w terenie itp. oraz cech postawy, jak: panowanie nad sobą, pokonywanie przeszkód, odporność na porażki, zaradność, przedsiębiorczość, dzielność itp.

Literatura:

1. Borowiecki A., Klimowa M.: Gry i zabawy na koloniach i zimowiskach. Warszawa 1976.
2. Chrostek I., Łabcy H.: Gry rekreacyjne- sport dla wszystkich. Warszawa 1982.
3. Dąbrowski Z.: Czas wolny dzieci i młodzieży. Warszawa 1966.
4. Brochociński M.: Przygotowanie dzieci do racjonalnego wykorzystywania czasu wolnego. Warszawa 1979.
5. Gurycka A.: Godziny do dyspozycji wychowawcy klasowego. Warszawa 1983 /części metodyczne/.
6. Gurycka A.: Przeciw nudzie. Warszawa 1977.
7. Gurycka A.: Rozwój i kształtowanie zainteresowań uczniów. Warszawa 1978.
8. Kamińska J.: Konkursy rozrywkowe. Warszawa 1973.
9. Mineyko B.: Improwizacje w kl. I - IV. Warszawa 1982.
10. Podlaski J.: Formy i metody pracy w świetlicy. Warszawa 1972.
11. Praca wychowawcza w świetlicy szkolnej. Warszawa 1978 /praca zbiorowa/.
12. Słysz S.: Domowe zabawy teatralne. Warszawa 1982.
13. Słysz S.: Zabawy i gry. Warszawa 1976.
14. Szczegodzińska L.: Gry i zabawy towarzyskie. Warszawa 1971.
15. Trześniowski R.: Gry i zabawy ruchowe. Warszawa 1972.

 

Opracowanie: Janina Ołów

Wyświetleń: 3536