Trudne sytuacje wokół nas - przemoc i agresja

"Nikt nie może mnie poniżać, krzywdzić, bić wyzywać
i każdego mogę na ratunek wzywać"
/Art. 19,28,34,36,37 Konwencji o prawach Dziecka/

KONSPEKT LEKCJI WYCHOWAWCZEJ DLA KLAS 4 - 6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Czas trwania 2 - 3 godziny lekcyjne

Cel lekcji:

Lepsze poznanie przez wychowawcę uczniów oraz problemu agresji wśród nich, kształcenie postaw pożądanych społecznie, wypracowywanie metod przeciwdziałania agresji, integracja zespołu klasowego.

Oczekiwane osiągnięcia ucznia:
- definiuje przemoc i agresję
- rozróżnia różne rodzaje przemocy (fizyczną i psychiczną)
- zna przyczyny zachowań agresywnych
- wychwytuje błędy w zachowaniu swoim i innych
- rozumie, że każda przemoc, bez względu na formę jest zła
- doskonali umiejętność swobodnego wypowiadania się
- doskonali umiejętność pracy w grupie

Potrzebne materiały:

Arkusze szarego papieru, flamastry, samoprzylepne karteczki, Słownik języka polskiego, Słownik wyrazów obcych, kartki czystego papieru (po 2 dla każdego ucznia), ankiety-pytania (po dwie dla każdego dziecka).

Formy pracy:

Praca indywidualna, zespołowa i w grupach.

Działania poprzedzające lekcję:

Na lekcji poprzedzającej nauczyciel poleca uczniom odszukać w różnych źródłach informacji znaczenie słowa "agresja" i "przemoc". Należy przypomnieć uczniom, aby zapisali źródło informacji, z którego korzystali.

Przebieg lekcji:

Lekcja 1:
- Uczniowie odczytują przygotowane definicje agresji i przemocy.
- Uczniowie z pomocą nauczyciela, słowników wyrazów obcych i języka polskiego "upraszczają" i wyjaśniają znaczenie tych terminów.
- Zapisanie "uproszczonych" definicji na szarym papierze i umieszczenie ich
w widocznym miejscu, np. na tablicy.
Proponowane uproszczenia definicji:

Agresja - zachowanie polegające na wyładowaniu niezadowolenia lub gniewu na osobach, sobie samym lub rzeczach. Połączona jest z wyrządzaniem krzywdy.

Przemoc - zachowanie polegające na użyciu przeważającej siły fizycznej lub psychicznej. Celem przemocy jest zaszkodzenie ofierze, wywołanie bólu, zadanie cierpienia, poniżenie. Sprawca zdaje sobie sprawę ze skutków swoich działań. Jego intencją jest by ofiara odczuła na własnej skórze działanie przemocy i w rezultacie stała się posłuszna jego rozkazom.

- Nauczyciel informuje uczniów, że przemoc kojarzona i utożsamiana jest zwykle z agresją, często te dwa pojęcia stosuje się w tym samym znaczeniu. W potocznym rozumieniu znaczą to samo. Przemoc jest formą agresji, jest zachowaniem agresywnym zawierającym intencje destrukcyjne w stosunku do innej lub innych osób.
- Uczniowie anonimowo odpowiadają na pytania (zał.1), wychowawca zbiera odpowiedzi, nie analizuje ich podczas lekcji.
- Nauczyciel zadaje klasie pytania: "Czy uczniowie w naszej klasie zachowują się agresywnie?" i "Czy w naszej klasie istnieje przemoc?"
- Szukanie odpowiedzi na pytanie: "Dlaczego uczniowie zachowują się agresywnie?"
Uczniowie pracują najpierw w grupach 4-osobowych, wyniki swojej pracy zapisują na kartkach (na jednej kartce wpisują tylko jedną przyczynę). Następnie łączą się w grupy 8-osobowe i wybierają kartki z niepowtarzającymi się odpowiedziami. Grupy 8-osobowe wybierają lidera, który prezentuje wyniki klasie.
- Nauczyciel uzupełnia wypowiedzi uczniów.
- Uczniowie starają się, z pomocą wychowawcy pogrupować przyczyny agresji.

* Przyczyny tkwiące w rodzinie np. przyzwolenie na stosowanie agresji, brak zainteresowania sprawami dziecka ze strony najbliższych, brak ciepła, agresja w rodzinie
* Przyczyny istniejące w szkole np. hałas, ocenianie, narzucony porządek, brak doceniania wysiłków, zbyt duże wymagania
* Wpływ grupy rówieśniczej np. naśladowanie złych przykładów, chęć zaimponowania, zdobycia popularności, brak odpowiedzialności
* Wpływ mediów np. filmy, uczenie zachowań agresywnych,

- Narysowanie na szarym papierze Tabeli 1, przyklejenie odpowiedzi uczniów we właściwe miejsca.
- Szukanie odpowiedzi na pytanie: Jakie formy przemocy można spotkać?
Wykorzystujemy metodę zastosowaną przy pytaniu: "Dlaczego uczniowie zachowują się agresywnie?"
- Pogrupowanie form przemocy i wklejenie kartek.

Tabela 1
Przemoc fizyczna Przemoc psychiczna (emocjonalna)
- Bicie
- Popychanie
- Podstawianie nogi
- Zamykanie w toalecie
- Niszczenie własności
- Kopanie
- Plucie
- Chowanie plecaków
- Wymuszanie pieniędzy
- Szarpanie
- Brudzenie


- Przezywanie
- Wyśmiewanie
- Grożenie
- Ośmieszanie
- Plotkowanie
- Namawianie się
- Wrogie gesty
- Miny
- Izolowanie
- Manipulowanie
- Używanie wulgaryzmów
- Upokarzanie
- Zakrzykiwanie


- Zadanie domowe:

Zastanowić się: Jakie formy przemocy można spotkać w naszej klasie?

Lekcja 2:

- Rozwieszenie materiałów z poprzedniej lekcji.
- Przypomnienie:
* znaczenia terminów: agresja i przemoc,
* wskazanie różnic między nimi,
* przyczyn przemocy i form jej występowania.

- Jakie formy przemocy można spotkać w naszej klasie?

Na to pytanie uczniowie odpowiadają anonimowo na kartkach. Nauczyciel zbiera kartki i głośno odczytuje.
Formy przemocy zapisywane są równocześnie na szarym papierze, przymocowanym do tablicy.

- Jaka przemoc w naszej klasie jest charakterystyczna dla dziewczynek, a jaka dla chłopców?

Podział klasy na 4 zespoły, które wybierają liderów.

Drogą losowania wybierane są dwie grupy, które wypisują na kartkach samoprzylepnych formy przemocy, jakie dominują wśród dziewczynek oraz dwie zajmujące się przemocą ze strony chłopców.

Liderzy zespołów przyklejają wyniki pracy na szarym papierze.
Nauczyciel głośno odczytuje wyniki pracy zespołów.
- Czy należy przeciwdziałać agresji?
Dyskusja klasowa.
- Jak aktywnie przeciwdziałać agresji w naszej klasie?
Forma pracy, jak przy pytaniu: "Dlaczego uczniowie zachowują się agresywnie?"
- Naniesienie "sposobów" przeciwdziałania agresji na szary papier i głośne ich odczytanie przez nauczyciela.
Np.:
- Pomagamy sobie w nauce
- Nie wyśmiewamy się z siebie
- Informujemy nauczyciela...itd.
Wychowawca zwraca uwagę na to, że:

INFORMOWANIE O ZAOBSERWOWANIU AGRESJI NIE JEST DONOSICIELSTWEM LECZ OBOWIĄZKIEM KAŻDEGO Z NAS.

- Wybranie sposobów przeciwdziałania agresji w klasie (np. poprzez jawne głosowanie), zawarcie klasowego kontraktu zobowiązującego uczniów do przestrzegania wybranych metod. Podpisanie kontraktu przez wszystkich.

- EWALUACJA:

Uczniowie ponownie odpowiadają anonimowo na pytania (zał 1).
Nauczyciel porównuje wyniki odpowiedzi udzielone podczas 1 i 2 lekcji.
Posłużą one wraz z wszystkimi wypracowanymi przez uczniów materiałami do dalszej analizy problemu przemocy w szkole.

Zał.1
Dokończ następujące zdania, o ile uważasz, że są one słuszne:
a. Przemoc jest dobra i potrzebna, ponieważ
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................

b. Przemoc jest zła, ponieważ
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................

c. Należy mówić o przemocy ponieważ
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................

d. Nie należy mówić o przemocy, ponieważ
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................

 

Opracowanie: Małgorzata Worońko

Wyświetleń: 17717