Rozwój wyobraźni a możliwości plastyczne dziecka

W jednym ze stadiów wyobraźni znajdują się dzieci między 3 a 6 rokiem życia czyli okres przedszkolny. Wyobraźnię dziecka "zaludniają" wtedy postaci z bajek, opowiadań, bohaterowie filmów. Dziecko kreuje w tym okresie przede wszystkim wyobrażenia twórcze. Następny etap rozwoju wyobraźni przypada na okres intensywnego kształcenia szkolnego. Wyobraźnia w tym stadium jest "kierowana" przez nauczyciela oraz obiektywne warunki procesu kształcenia w szkole, przez sytuacje społeczne. Wyobrażenia, działania dziecka są coraz mniej spontaniczne, gdyż są podporządkowane myśleniu, ale to właśnie środowisko szkolne w znacznym stopniu poszerza możliwości działania dziecka i stwarza pole ujawniania się twórczych możliwości jego wyobraźni.

Nie można udzielić pełnej odpowiedzi na pytanie jak kierować pracą dziecka na zajęciach plastycznych, jeżeli wcześniej nie zanalizuje się faz samego rozwoju rysunkowego. Rozwój rysunku przebiega w czterech fazach:
1. okres bazgrot wieku poniemowlęcego,
2. okres przedszkolny (okres schematów uproszczonych, konturowych),
3. okres przedszkolny (okres schematów uproszczonych, konturowych),
4. młodszy wiek szkolny (okres schematu i realizmu),
5. średni i starszy wiek szkolny (okres realizmu).

Dziecko w okresie młodszoszkolnym stara się obrazować otaczający świat głównie w oparciu o doznania wzrokowe. Tendencje realistyczne ujawniają się poprzez stopniowe bogacenie schematów podstawowych form rysunkowych przedmiotów. Wytwory jednak tego okresu zachowują swój indywidualizm, oryginalność i świeżość spojrzenia. Dla dziecka 7-8 letniego bardzo ważna jest czystość barw, ich silne natężenie. Dzieci 9-10 letnie coraz częściej dodają do barw czystych- barwy dopełniające. W okresie tym dziecko przechodzi od relacji przedmiot - barwa do relacji między barwami. okres przedszkolny (okres schematów uproszczonych, konturowych),młodszy wiek szkolny (okres schematu i realizmu),średni i starszy wiek szkolny (okres realizmu).

Do powyższego artykułu dołączam scenariusze zajęć plastycznych do wykorzystania na zajęciach z dziećmi w młodszym wieku szkolnym (7-10lat).

SCENARIUSZ ZAJĘCIA PLASTYCZNEGO NR 1:

TEMAT LEKCJI: Rajski ptak - wykorzystanie różnych faktur, kolorów
materiału w celu przedstawienia postaci fantastycznej.

CELE DYDAKTYCZNE:
- uczeń powinien umieć określić różnice i podobieństwo faktur;
- uczeń powinien umieć zastosować w pracy bogatą kolorystykę i różnorodność faktur;

TEMAT PRACY PLASTYCZNEJ: Rajski ptak

METODY NAUCZANIA: problemowa, waloryzująca, praktyczna, słowna.

FORMY PRACY: indywidualna, zbiorowa.

TECHNIKA: collage.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- reprodukcje:
1. H. Stażewski "Kompozycja",
2. M. Jarosza "Pejzaż",
3. H. Rudzka-Cybisowa "Jarmark",
- bajka:
a. P. Jerszow "Konik Garbusek"

MATERIAŁY: kawałki tkanin o różnej fakturze i kolorystyce, nożyczki, klej, kolorowy papier, plastelina, tektura, brystol, szary papier, pergamin, celofan.

PRZEBIEG LEKCJI:
1. Przygotowanie materiałów,
2. Przypomnienie słowa faktura,
3. Określenie różnic i podobieństw faktur przyniesionych materiałów,
4. Nawiązanie do lekcji języka polskiego, w czasie której uczniowie prezentowali samodzielnie przeczytane książki i dokonywali wyboru najciekawszej,
5. Wysłuchanie przez uczniów fragmentu bajki "Konik Garbusek",
6. Wypowiedzi uczniów o przypuszczalnym wyglądzie ptaka,
7. Próba określenia, na której reprodukcji mógłby ukryć się ptak, aby był jak najmniej widoczny,
8. Podanie tematu pracy;
- wykonanie przez uczniów z kawałków materiałów postaci "rajskiego ptaka" w taki sposób, aby można go było schować na zaprezentowanych reprodukcjach,
9. Samodzielna praca uczniów,
10. Omówienie prac.

SCENARIUSZ ZAJĘCIA PLASTYCZNEGO NR 2:

TEMAT LEKCJI: O czym opowiadają nutki? Przedstawienie scen i sytuacji inspirowanych utworem muzycznym.

CELE DYDAKTYCZNE:
- uczeń powinien umieć wąską skalę barw;
- uczeń powinien umieć zastosować kreskę w celu uzyskania pożądanej faktury;

TEMAT PRACY PLASTYCZNEJ: O czym opowiadają nutki?

METODY NAUCZANIA: problemowa, waloryzująca, praktyczna, słowna.

FORMY PRACY: indywidualna, zbiorowa.

TECHNIKA: wydrapywanka.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- reprodukcje:
4. W. Strzemiński "Pejzaż łódzki",
5. T. Makowski "Ukwiecone okno",
6. T. Wojciechowski "Muzykant",
- utwory muzyczne:
a. M. Musorgski "Obrazki z wystawy",
b. E. Grieg "W grocie króla gór".

MATERIAŁY: tusz, farby plakatowe, świeczka, stalówka.

PRZEBIEG LEKCJI:

1.Przygotowanie materiałów.
2.Wysłuchanie utworów muzycznych:
- barwa w muzyce (określenie barwy dźwięków w prezentowanych utworach).
3.Próba dobrania reprodukcji do wysłuchanej muzyki, zwrócenie uwagi na wąską skalę barw.
4.Próba samodzielnego uzyskania za pomocą farb plakatowych wąskiej skali barwnej - ćwiczenia.
5.Zapoznanie uczniów z techniką wydrapywanki;
- przygotowanie kartek (wykorzystanie kartek z ćwiczeń).
6.Ponowne wysłuchanie utworów muzycznych.
7.Wypowiedzi uczniów na temat: O czym opowiadają nutki?
8.Omówienie sposobów uzyskania różnej faktury za pomocą kreski.
9.Podanie tematu pracy.
10.Samodzielna praca uczniów (umożliwić słuchanie utworów).
 

Opracowanie: ALEKSANDRA RYSZKA, NAUCZYCIEL SZKOŁY
PODSTAWOWEJ NR 22 RYBNIK

Wyświetleń: 1325