"Jest się takim jak myślą ludzie, nie jak myślimy o sobie my" wina i kara bohatera powieści Zofii Nałkowskiej "Granica"

KONSPEKT LEKCJI
z języka polskiego

I. Czas lekcji: 2 jednostki lekcyjne

II. Cele lekcji:
1. Główny: uczeń potrafi wskazać granicę odpowiedzialności moralnej, ma świadomość, że po przekroczeniu takiej granicy nie jest się sobą, nie można jej przejść bez konsekwencji.
2. Operacyjne:
Uczeń:
- umie ocenić postępowanie Zenona Ziembiewicza;
- zna losy głównego bohatera;
- zna motywację działań Zenona Ziembiewicza;
- rozumie, że każdy człowiek powinien odpowiadać za swoje czyny;
- umie posługiwać się cytatami w celu scharakteryzowania bohatera.

III. Środki dydaktyczne:
- lektura - "Granica" Zofii Nałkowskiej.

IV. Przebieg lekcji:

A. Dzieje kariery Zenona Ziembiewicza.
1. Syn zubożałego szlachcica ziemiańskiego.
2. Zakochany w Elżbiecie, koleżance z lat szkolnych - kończy gimnazjum.
3. Wyjeżdża na studia do Paryża - studiuje nauki polityczne - rozkochuje w sobie Adelę, którą porzuca.
4. Nawiązuje romans z Justyną Bogutówną córką kucharki, podczas ostatnich wakacji przed studiami.
5. Rozpoczyna współpracę z pismem Czechlińskiego pt. "Niwa". W ten sposób zapewnia sobie środki finansowe na ukończenie studiów.
6. Spotyka Elżbietę, której wyznaje miłość.
7. Kończy studia i pracuje na stanowisku redaktora "Niwy".
8. Spotyka Justynę, z którą romansuje, w wyniku czego ta zachodzi w ciążę.
9. Bierze ślub z Elżbietą, rodzi im się syn Walerian.
10. Robi karierę polityczną - zostaje prezydentem miasta.
11. Szczęśliwe małżeństwo Elżbiety i Zenona komplikuje Justyna.
12. Jako prezydent miasta najpierw pomaga ludziom, później wyrzeka się własnych poglądów.
13. Spotyka się z Justyną, która w akcie szału oblewa go kwasem.
14. Popełnia samobójstwo strzelając sobie w głowę.

B. Próba oceny postępowania Zenona.

Przekroczył granicę moralną dwukrotnie: wykorzystał Justynę i skrzywdził ją, wydał rozkaz strzelania do robotników; wyrzekł się swoich ideałów, cenniejsza była dla niego kariera niż ludzie.

WNIOSEK:

Zenon postępował nieetycznie, skrzywdził swoim postępowaniem
drugiego człowieka (Justynę i robotników), zlekceważył granicę, której nie można przekroczyć bez konsekwencji i poniósł karę. Nie umiał wybrać między dobrem a złem.

C. Próba oceny własnego widzenia siebie, a postrzegania nas przez innych.

- Zenon o sobie samym: uczciwy w życiu osobistym i publicznym;
- Zenon w oczach społeczeństwa: karierowicz z podwójną moralnością, uwodziciel.

Próba przeanalizowania twierdzenia Nałkowskiej:
"To czym jesteśmy dla ludzi jest ważniejsze, niż to, czym jesteśmy we własnych oczach".
"Jest się takim jak myślą ludzie, nie jak myślimy o sobie my".

Prawda obiektywna jest ważniejsza od prawdy subiektywnej opartej na miłości własnej, ale ta osobista nie może być pomijana przy ocenie człowieka. Obie prawdy muszą być brane pod uwagę i konfrontowane.

D. Podsumowanie.

"Granicę" Zofii Nałkowskiej możemy rozpatrywać w różnych aspektach jako:
- granicę moralną - Zenon przekroczył granicę, której nie można przejść bez konsekwencji;
- granicę psychologiczną - próba odpowiedzi na pytanie, gdzie jest granica subiektywna i obiektywna w poznaniu człowieka;
- granicę filozoficzną - odpowiadając jak to się dzieje, że nasze własne "morale" maleje a wzrasta nasz konformizm.

E. Zadanie domowe.

Napisz wypracowanie na temat:
"Skomplikowana prawda o człowieku - gdzie jej szukać?", wykorzystaj wnioski z interpretacji powieści Zofii Nałkowskiej.
 

Opracowanie: mgr Iwona Górska
nauczyciel języka polskiego
III Liceum Ogólnokształcące im. Królowej Jadwigi
Inowrocław

Wyświetleń: 6341