Katalog

Barbara Szkopek
Pedagogika, Artykuły

Nauczyciel - wychowawca policealnej szkoły medycznej

- n +

Nauczyciel - wychowawca policealnej szkoły medycznej

Czas współczesny, obfitujący w znaczące zmiany polityczne, ekonomiczne, społeczne, czyni świat nieprzejrzystym, niepewnym. Rodzi to konieczność zmagania się z dotąd zupełnie nieznanymi sytuacjami, przed którymi staje obecnie młodzież. Również w Polsce w ostatnich latach nastąpiło wiele zmian np wycofanie się państwa z ponoszenia całkowitej odpowiedzialności za los obywateli, odwołanie się do ich podmiotowości i odpowiedzialności za siebie i swoich bliskich. Dla współczesnej rodziny szczególne znaczenie ma decentralizacja w zakresie świadczenia pomocy i zaspokajania potrzeb społecznych np. w dziedzinie edukacji, ochronie zdrowia, pomocy społecznej, opiece nad dzieckiem.

Wielkość i zakres zmian wywołuje wiele negatywnych zjawisk społecznych takich jak: zubożenie znacznej części społeczeństwa, bezrobocie, zachwianie bezpieczeństwa, brak jasnej wizji swojej przyszłości dla młodzieży jak również dla ludzi w średnim wieku. Powoduje to również dezorientację, poczucie zagubienia współczesnego człowieka, a wśród młodzieży narastanie dramatu poszukiwania sensu własnego życia i samego siebie, w obliczu trudności z utrzymaniem wartościowej egzystencji.

Współczesne zmiany, niosąc zarówno szanse, jak i zagrożenie dla funkcjonowania ludzi, są ujmowane jako niekorzystne dla niektórych grup społecznych.
Badania nad selekcjami społecznymi, alarmując wskazują na "znaczną rozległość i dużą siłę selekcji wykluczających, czyniąc z szkoły powszechnej i jednolitej medium do tworzenia" podklasy "osób bez szans na pracę, na wejście do kultury i do aktywności obywatelskiej". Niepokojące jest również to ze osoby te akceptują swoją sytuację, a nie posiadając zdolności reagowania na wyzwania współczesności, pozbawiają się szans na godne życie.

Rolą wychowawcy jest zainteresowanie się uczniem, który z powodu biedy, braku modnej odzieży, ustosunkowanych bogatych rodziców jest odrzucany przez grupę, czy gorzej traktowany przez innych nauczycieli.

Obraz współczesnego człowieka żyjącego w świecie ustawicznych przewartościowań, braku autorytetów moralnych, w którym na pierwszym miejscu stoi pieniądz, umiłowanie wartości materialnych, aprobata władzy, a hierarchii tej rzadko wymienia się pojęcie - człowiek, nie sprzyja działaniom wychowawczym rodziny i szkoły. Bowiem szkoła powinna pełnić drugoplanową rolę wychowawczą, wspomagać rodzinę w jej działaniach wychowawczych.

Młody człowiek, nasz uczeń musi mieć jasną i czytelną wizję swojego życia. Musi wiedzieć jak żyć jako osoba wolna, rozumna i odpowiedzialna, w zgodzie ze sobą i społeczeństwem w którym żyje.

Zintegrowaną działalnością szkoły medycznej jest wyposażenie młodzieży w wiedzę i umiejętności potrzebne do wykonywania wybranego zawodu, oraz kształtowanie postaw holistycznych, wrażliwości na potrzeby drugiego człowieka, przedsiębiorczych animatorów, a nie tylko uczestników różnych działań, których celem jest dobro człowieka.

Wszechstronny rozwój ucznia jest nadrzędnym celem na każdym etapie jego edukacji. Nauczyciel występuje wobec młodzieży w dwóch zasadniczych rolach: jako uczący określonego przedmiotu, zawodu (nauczyciel praktycznej nauki zawodu) i jako wychowawca- opiekun klasy. Rola dydaktyka jest przez wszystkich nauczycieli uznawana i ceniona.

Nie zawsze jednak nauczyciele równą wagę przywiązują do pracy wychowawczej.

Nauczyciel policealnej szkoły zawodowej powinien nieustannie doskonalić swoje kompetencje zawodowe, lubić swój zawód i umieć zainteresować nim swoich wychowanków.

Realizując funkcję dydaktyczną nauczyciel przekazuje aktualną wiedzę przy pomocy nowoczesnych metod i środków przekazu. Wiedza i umiejętności są kluczem do odnalezienia siebie we współczesnym niełatwym świecie. Funkcja nauczyciela wychowawcy, organizatora warunków do zdobywania wiedzy, umiejętności i kształtowania postaw, jest funkcją równie ważną z punktu widzenia roli jaką wychowawca powinien spełnić przygotowując ucznia do zawodu i uczestnictwa w życiu społecznym.

Rolą wychowawcy jest stworzenie takiej koncepcji wychowania, która pozwoli uczniowi odnaleźć sens życia, określić swój światopogląd, ustalić hierarchię wartości i określić właściwy kierunek dalszego rozwoju.

Sytuacja nauczyciela wychowawcy klasy w policealnej szkole medycznej nie jest łatwa:
- wychowanek jest osobą dorosłą,
- nie zawsze może liczyć na współprace z rodzicami, tylko wtedy gdy uczeń wyrazi na to zgodę
- nie ma też godzin wychowawczych
- klasa jest zróżnicowana wiekowo.

Nie znaczy to, że w szkole policealnej mamy młodzież o ukształtowanej osobowości, właściwych postawach i nie mającą potrzeb opiekuńczo - wychowawczych.
Do szkoły policealnej trafia młodzież w różnym wieku, zdecydowana większość bezpośrednio po ukończonej szkole średniej. W o ostatnim okresie coraz częściej są to także dorośli między 30 a 50 rokiem życia, którzy nie mając pracy szukają możliwości zdobycia innego niż posiadają zawodu. Często jest to młodzież po niepowodzeniach szkolnych, nieudanych studiach, braku pracy. Trafia tu młodzież dorosła o ukształtowanych poglądach, ale niedojrzała emocjonalnie, z problemami w rodzinie, kłopotami materialnymi. Niektórzy pozostają na utrzymaniu rodziców lub współmałżonka, inni pracują dorywczo na swoje utrzymanie. Problemy, z którymi spotyka się wychowawca to również przyjmowanie przez młodzież negatywnych wzorców zachowań grupy rówieśniczej, środowiska rodzinnego lub lokalnego, kontynuowanie wcześniej nabytych złych nawyków zdrowotnych np. palenie tytoniu, nieodpowiednie żywienie itp.

Żeby osiągać założone cele wychowawcze, wychowawcy muszą pracować zgodnie z misją i głównymi kierunkami pracy szkoły na dany rok, zgodnie z obowiązującym prawem oświatowym i bieżącymi rozporządzeniami.

Obejmując pracą wychowawczą swoich uczniów, wychowawca zapoznaje ich ze Statutem szkoły i obowiązującym Regulaminem klasyfikowania i oceniania, w którym ujęte są prawa i obowiązki ucznia. Obustronna znajomość tych dokumentów i przestrzeganie ich, ułatwia wzajemne relacje nauczyciel wychowawca - uczeń.

Od pierwszych spotkań z uczniami nauczyciel swoją postawą i zachowaniem tworzy określoną płaszczyznę porozumienia, promuje pewne wartości kładąc nacisk na te niezbędne w wykonywaniu wybranego zawodu, obserwując również predyspozycje wychowanka do wykonywania wybranego zawodu. Jest to szczególnie ważne, ponieważ uczeń jest przygotowywany do pracy z drugim człowiekiem często chorym, niepełnosprawnym, starym. Stąd w swojej pracy wychowawczej musi zwrócić uwagę na kształtowanie takich postaw jak:
odpowiedzialności za pojęte lub zaniechane działanie, tolerancji, życzliwości, uczciwości, odpowiedzialności za zdrowie i życie własne i drugiego człowieka, rzetelnej pracy, porządku, kultury języka i zachowania.

Wychowawca pracuje w oparciu o przygotowany program wychowawczy i profilaktyczny szkoły, ustalony na podstawie zdiagnozowanych potrzeb i problemów uczniów.

Niezbędne jest, aby uczniowie oprócz treści programowych, znali cele i zadania planu dydaktyczno wychowawczego szkoły. Pozwala to osiągnąć większą akceptację dla celów edukacyjnych.

Umożliwienie uczniom aktywnego uczestnictwa w życiu szkolnym wzmacnia więzi ze szkołą i z zawodem. Uczniowie mają możliwość działania w samorządzie uczniowskim a także udzielać się społecznie w pracy na rzecz różnych środowisk potrzebujących pomocy. Na zaangażowanie w pracy społecznej ma duży wpływ i zaangażowanie i postawa wychowawcy. Nauczyciel, czy tego chce czy nie, zawsze wywiera wpływ na uczniów- zarówno wtedy gdy postępuje właściwie jak i wtedy gdy postępuje nagannie. W wychowaniu zależy nam żeby ten wpływ był pozytywny.

Dobry wychowawca powinien mieć program własnego doskonalenia, oraz wypracować system samooceny i autorefleksji.

Reasumując, żeby sprostać stawianym wymaganiom wychowawca musi być profesjonalistą, posiadającym kompetencje w zakresie nauczanego przedmiotu i w zakresie kontaktu wychowawczego z uczniem. Jest animatorem świadomie wpływającym na rozwój postawy uczniów. Pełni rolę rzecznika interesów klasy na terenie szkoły, jest doradcą i opiekunem swoich uczniów, pomaga w rozwiązywaniu problemów materialnych ucznia, zabiegając o pomoc socjalną dla uczniów potrzebujących np. stypendia, zapomogi losowe. Obserwuje i reaguje na problemy ucznia, starając się pomagać w ich rozwiązaniu, zapobiegając w ten sposób powstawaniu negatywnych zjawisk takich jak: alkoholizm, narkomania i inne uzależnienia i patologie społeczne.

Uczniowie cenią wychowawców, którzy mają autorytet i mogą ich darzyć zaufaniem.

Ważnym elementem w wychowaniu jest spójność wymagań wobec ucznia wszystkich nauczycieli, dlatego niezbędna jest właściwa komunikacja i przepływ informacji w szkole, a także wzajemne wspieranie się wychowawców i integrowanie działań wychowawczych, wychowawczych ramach prac zespołów wychowawczych.

Realizując główny cel jakim jest przygotowanie ucznia do profesjonalnego wykonywania zawodu, szkoła powinna przygotować go do sprostania wymaganiom rynku pracy i autonomicznego podejmowania decyzji dotyczących kierunków swojego rozwoju.

Literatura:
Mirosław Handke, Wychowanie na tle reformy edukacji, Wydawnictwo MEN, Warszawa 1999 r.
Zbigniew Kwieciński, Pedagogika i edukacja wobec wyzwania kryzysu i gwałtownej zmiany społecznej, (w:) Pedagogika pogranicza, red. Z. Kwieciński, L. Witkowski, Wyd WMK, Toruń 1990
Kazimierz Obuchowski, Psychologia dążeń ludzkich. Warszawa 1983 r.

 

Opracowanie: Barbara Szkopek

Wyświetleń: 745


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.