Katalog

Jacek Kochański
Pedagogika, Artykuły

Wykorzystanie komputera w rewalidacji dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych

- n +

Wykorzystanie komputera w rewalidacji dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych

Aby trafnie zaplanować program oddziaływań rewalidacyjnych w pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo niezbędna jest indywidualna diagnoza, uwzględniająca mocne i słabe strony dziecka oraz specyficzne deficyty, które utrudniają mu funkcjonowanie poznawcze. Wśród osób niepełnosprawnych umysłowo występuje duże zróżnicowanie w tym funkcjonowaniu. U niektórych szczególnemu obniżeniu ulegają procesy percepcyjne, u innych na przykład pamięć i koncentracja uwagi. Stąd tak ważne w edukacji osób upośledzonych umysłowo jest indywidualne podejście do każdego z nich.

Aby dziecko z niedorozwojem umysłowym mogło lepiej funkcjonować musi rozumieć pewne zależności występujące pomiędzy ludźmi, sytuacjami czy zjawiskami. Jeżeli chcemy pomóc takiemu dziecku w przystosowaniu, ulepszyć jego funkcjonowanie poznawcze, to musimy usprawniać poszczególne jego funkcje. Dlatego ważne w rewalidacji osób upośledzonych umysłowo są ćwiczenia wspierające rozwój pamięci, spostrzegania, koncentracji uwagi czy myślenia.

Wydłużanie czasu koncentracji uwagi sprzyja lepszemu przyswajaniu treści dydaktycznych. Z kolei im bardziej zajęcia są atrakcyjne dla ucznia, tym lepsza jest koncentracja jego uwagi na przerabianym materiale i skuteczniejsze przyswajanie podawanych treści. Tak więc dla osiągnięcia zamierzonego przez nauczyciela celu rewalidacyjnego, niezbędne jest oddziaływanie na sferę motywacji oraz ściśle z nią powiązaną sferę emocji ucznia.

Uczniowie o obniżonej sprawności poznawczej - w większości przypadków - cechują się naturalną niechęcią do uczenia się, podejmowania wysiłku, pokonywania własnych słabości. Stąd nauczyciele pracujący w szkole specjalnej powinni szczególną uwagę zwrócić na to, aby zajęcia mobilizowały dziecko i prowadziły do podejmowania przez nie wysiłku umysłowego. To zaangażowanie najłatwiej wywołać, gdy przeprowadzane zajęcia są dla dziecka atrakcyjne i wyzwalają jego naturalną ciekawość. Nauczyciel, który zna zainteresowania, możliwości i ograniczenia dziecka, a przy tym dysponuje atrakcyjnymi pomocami dydaktycznymi może liczyć na to, że wzbudzi dynamizm poznawczy u dziecka, rozbudzi jego wyobraźnię i wyzwoli jego twórczość.

Zastosowanie w procesie rewalidacyjnym technologii informacyjnej nabiera szczególnego znaczenia, bowiem komputer przez swoją atrakcyjność techniczną, a nawet pewną tajemniczość sam sobą wywołuje zainteresowanie.

Praktyka pokazuje, że dzieci nadpobudliwe, pracując przy komputerze potrafią znacznie wydłużyć czas koncentracji uwagi i są bardziej zmotywowane do podejmowania wysiłku. Pomyłki, nieprawidłowe rozwiązania nie kojarzą się dziecku z nieprzyjemnymi dla niego karami i stresem, lecz wyzwalają pozytywną motywację do pracy. Ta "cierpliwość" urządzenia sprzyja wielości powtórek i zachęca do podejmowania samodzielnych prób. Samodzielne zdobywanie umiejętności podnosi z kolei samoocenę i jest źródłem pozytywnych doświadczeń związanych z uczeniem się.

Użycie komputera przynosi znaczną pomoc przy utrwaleniu reguł, zasad i rozwijaniu sprawności. Ćwiczenia takie nie wymagają najczęściej działań manualnych, głównie pisania, co pozwala wykonywać je szybciej i skoncentrować się na ich podstawowej funkcji.

W procesie rewalidacyjnym opartym o technologię informacyjną znaczącą rolę pełnią edukacyjne programy komputerowe. Stanowią one znakomite narzędzie ćwiczenia umiejętności, a zawarte w nich elementy zabawowe czynią je o wiele bardziej atrakcyjnymi dla dziecka.

Obecnie na rynku znajduje się bardzo duża ilość programów, adresowanych do dzieci w różnym wieku. Warto przyjrzeć się im bliżej, a na pewno znajdziemy takie, które z powodzeniem można wykorzystać w pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

Rozwój psychofizyczny dzieci upośledzonych umysłowo przebiega bowiem według tych samych prawidłowości, jak u ich pełnosprawnych rówieśników. Jednak tempo przebiegu przez poszczególne fazy rozwojowe jest zwolnione. Obserwuje się więc około kilkuletnie opóźnienie dzieci upośledzonych umysłowo w stosunku do dzieci z normą intelektualną. Dlatego z powodzeniem można stosować w rewalidacji osób upośledzonych programy komputerowe przeznaczone dla dzieci przedszkolnych i uczniów początkowych klas masowych szkół podstawowych.

Podsumowując można powiedzieć, że dla osiągnięcia zamierzonego celu dydaktycznego czy rewalidacyjnego, niezbędne jest zaangażowanie samego dziecka w ten proces, wyzwolenie u niego pozytywnych emocji, motywacji do podejmowania wysiłku. To zaangażowanie najłatwiej wywołać, gdy przeprowadzane zajęcia są dla dziecka atrakcyjne i wyzwalają jego naturalną ciekawość. Nauczyciel, który zna zainteresowania, możliwości i ograniczenia ucznia, a przy tym dysponuje atrakcyjnymi pomocami dydaktycznymi może liczyć na to, że wzbudzi dynamizm poznawczy u dziecka, rozbudzi jego wyobraźnię i wyzwoli jego twórczość. Należy jednak pamiętać o tym, że żaden środek nie jest w stanie zastąpić nauczyciela w pracy pedagogicznej czy rewalidacyjnej. Komputer wraz z programem jest tylko urządzeniem, jednym z wielu pomocy dydaktycznych i nie jest w stanie stworzyć atmosfery ciepła, zrozumienia, czy zaspokoić potrzebę kontaktu z drugim człowiekiem.


 

Opracowanie: mgr Jacek Kochański

Wyświetleń: 1601


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.