Katalog

Przemysław Waszak, 2010-04-26
Toruń

Sztuka, Ciekawostki

Ikonografia i elegancki styl realistyczny tzw. Studni Mojżesza w Kartuzji w Champmol w Dijon.

- n +

Bogato pokryta rzeźbami studnia datowana jest przez Willibalda Sauerländera na lata 1395 – 1406. Należy zatem do sztuki około roku 1400. Pierwotną polichromię położył Jan Malouel.
Claus Sluter zrywa z czternastowieczną tradycją manierycznej elegancji stylu międzynarodowego na rzecz realizmu brzydoty, naturalistycznej charakterystyki i portretowości twarzy. Stawia nacisk na ekspresję, wyrażającą się w przeładowaniu głębokich, skomplikowanych fałdów wspaniałych szat oraz na ukazanie ruchu przysadzistych, kanciastych figur. Mimo to jego dzieło można zaliczyć do stylu dworskiego.
Studnia to pierwotnie sześcioboczny basen z fontanną, usytuowany na środku dziedzińca klasztoru Kartuzów. Został on podzielony na kondygnacje: postaci sześciu proroków, dalej aniołowie podtrzymujący grupę Kalwarii. Zachowała się dolna część i fragmenty postaci Chrystusa.
Prorocy, ukazani w naturalnej wielkości to: Mojżesz i - zgodnie z ruchem wskazówek zegara, gdyż sześciokąt studni można wpisać w koło – Izajasz, Daniel, Zachariasz, Jeremiasz i Dawid.
Mojżesz umieszczony został dokładnie poniżej oblicza Chrystusa, Zachariasz, jako ojciec Jana Chrzciciela – prekursor - po przeciwnej stronie. Sluter w ukazanych postaciach, trzymających zwoje i księgi portretuje na przemian temperamenty: aktywny i kontemplatywny.
Sens przedstawienia stanowi typologiczne ukazanie proroków i Zbawiciela. Tłoczący wino Chrystus to zestawienie źródła rajskiego z Kalwarią, co stanowi trwały motyw od wczesnego średniowiecza.
Fons vitae natomiast oznacza źródło życia. Przeciwstawiono sobie krew i wodę: Kalwarię i proroków.
Postaci proroków są, jak zauważył Richard Hamann, rubaszne, tak, aby lepiej były odbierane przez prosty lud.
Literatura
Bochnak Adam, „Historia sztuki średniowiecznej”, Warszawa 1973, PWN.
Hamann Richard, „Dzieje sztuki od epoki starochrześcijańskiej do czasów obecnych”, Warszawa 1934, Wydaw. M. Arcta.
Lavedan Pierre, „Historia sztuki: średniowiecze i czasy nowożytne”, Wrocław 1954, Ossolineum.
Murray Peter i Linda, „Sztuka renesansu”, Toruń 1999 (1963), Via.
Sauerländer Willibald, „Rzeźba średniowieczna”, Warszawa 2001, PWN.
Internet: The Web Gallery of Art, French Art in the 15th-18th Centuries.
Wyświetleń: 1160


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.