![]() |
![]() |
Katalog Beata Klary Język polski, Różne Ocena pedagogiczna komunikatu medialnego pt. "Literatura i przyroda. Antologia ekologiczna"
1. Informacja o komunikacie Tytuł: "Literatura i przyroda. Antologia ekologiczna". Autor: Jacek Kolbuszewski Wydawca: Wydawnictwo "Książnica" Miejsce wydania: Kraków Rok wydania: 2000 1 2. Treści komunikatu Antologia ta jest cennym źródłem wiedzy, zarówno dla licealistów, jak i dla ich nauczycieli. Jest bowiem, jak pisze sam autor: "zbiorem w przeważającej większości literackich, obok nich jednak także nieliterackich, naukowych i użytkowych utworów i tekstów o dość szeroko pojmowanej tematyce przyrodniczej"2. Pozycja ta składa się z czterech rozdziałów. W rozdziale pierwszym: "Postawy wobec przyrody", możemy prześledzić rozwój zainteresowania przyrodą na łamach literatury, mamy tu bowiem fragmenty tekstów takich autorów jak: Mikołaj Rej, Jan Kochanowski, Szymon Szymonowic, Jan Andrzej Morsztyn, Elżbieta Drużbacka, Franciszek Karpiński, Stanisław Staszic, Adam Mickiewicz, Adam Asnyk, Jan Kasprowicz, Julian Tuwim. W rozdziale drugim "Księga natury", mamy do czynienie z wyborem tekstów tych autorów, którzy "traktowali przyrodę jako pewnego rodzaju tekst, bądź księgę"3, z której należy czytać i jej prawidła stosować w życiu. Rozdział trzeci: "Przyroda polska" wyraźnie akcentuje wymowę patriotyczną tekstów poświęconych przyrodzie, o czym świadczą zawarte w tym rozdziale teksty np. Kazimierza Brodzińskiego "Pobyt na Górach Karpackich", Konstantego Gałczyńskiego "Tęsknota za krajem", Aleksandra Fredry "Ojczyzna nasza", Mieczysława Jastruna "Bajka o ziemi naszej". W ostatnim rozdziale: "Ochrona przyrody" umieszczone wypisy to pomoc na zajęciach z ekologii, poświęconych dbaniu o otaczające dobra natury. Istotną pomoc dla ucznia i nauczyciela stanowią krótkie interpretacje przytoczonych utworów oraz co bardzo ważne dla tych, którzy chcą pogłębić wiedzę na dany temat - obszerne przypisy i wskazówki bibliograficzne. Jedynym zauważalnym niedostatkiem tej pozycji książkowej jest brak indeksu nazwisk autorów, których teksy zostały w antologii zawarte. Rekompensatę może jednak stanowić bardzo szczegółowy spis treści umieszczony na końcu pozycji. 3. Ocena wartości pedagogicznych komunikatu a) wartość pedagogiczna Antologia ta, będąc komunikatem medialnym4 przeznaczona jest dla uczniów szkół średnich. Dzięki swej przejrzystej budowie, stanowi dla ucznia w tym wieku łatwą do użytku pomoc dydaktyczną. Co również warte podkreślenia, zwłaszcza teksty starsze, opatrzone są wyjaśnieniami trudnych i nieużywanych dziś wyrazów, tak aby ich właściwe odczytanie nie sprawiało kłopotu nauczycielom, a zwłaszcza młodym uczniom. Wartość szczególną stanowią cytaty z tekstów pochodzących spoza kanonu lektur szkolnych, poszerzające spojrzenie ucznia na owy temat poza ramy podręcznika. b) ocena pedagogiczna Wiedza
Antologia, jako komunikat medialny6 poszerza wiedzę ucznia na temat rzeczywistości, tej mu najbliższej, tej która go otacza, a mianowicie środowiska naturalnego. Teksty zawarte w antologii pokazują jak owy temat realizowany był przez twórców od początku polskojęzycznej twórczości, aż po czasy współczesne. Owe wypisy zdecydowanie kształtują postawę wrażliwości na piękno natury i konieczność jego zachowania. Sygnalizują dzisiejsze problemy ekologiczne, dając możliwość poszukiwania przez ucznia ich rozwiązania. Nie są to teksty naukowe, a natury artystycznej, co dzięki wykwintnemu językowi i zabiegom typowym dla poezji i prozy, stanowi pole do rozwijania toku myślowego i interpretacyjnego ucznia. Pozycja ta będąc dobrze wykonaną pod względem pedagogicznym, technicznym i zarazem artystycznym, może wywoływać szereg przeżyć emocjonalnych u jej odbiorców. 4. Ocena komunikatu w aspekcie artystyczno - technicznym
Jak więc widać z powyższej oceny pedagogicznej antologia ta, z tak wieloma przytoczonymi tekstami, może nie wyczerpuje tematu, ale na pewno bardzo go przybliża, co wraz z objaśnieniami, tropami interpretacyjnymi i wskazówkami bibliograficznymi, stanowi wspaniały materiał do przemyśleń oraz realizacji różnorodnych zajęć dydaktycznych. Szczerze pozycję tę polecam, zarówno nauczycielom, jak i przyszłym maturzystom, którzy dzięki tej książce mogą ugruntować swoją wiedzę na temat motywów przyrodniczych w literaturze, jak i pogłębić wiedzę o wrażliwości twórców na problemy ochrony środowiska. Nurt ten (owego przejęcia się ekologią), tak rozkwitły od czasów Młodej Polski, stanowił odpowiedź pisarzy i poetów na panujące hasło trzech M - miasto, masa, maszyna, które doprowadziło do wielu szkód w środowisku naturalnym naszego państwa. Bystry nauczyciel wykorzysta wiele cytowanych wypowiedzi, jako argumentację na rzecz propagowania idei ochrony środowiska. Owe teksty bowiem budują postawę przejęcia się zagadnieniami ekologii, o których to pisano już ponad sto lat temu. Wskazówki bibliograficzne
Przypisy: 1 Wydawnictwo "Książnica" sp. z o.o. ul. Powstańców 30/401, 40-039 Katowice, tel. (o prefiks 32) 757-22-16, http:// www.ksiaznica.com.pl, e-mail: ksiazki@ksiaznica.com.pl 2 J. Kolbuszewski, Literatura i przyroda, Katowice 2000, s. 34 3 Ibidem, s. 168 4 Etymologia słowa media - wskazuje na łacińskie pochodzenie terminu od słowa "pomiędzy" i definiowana jest jako pośrednik w akcie komunikowania się np. książka, czasopismo, tablica, foliogram, fotografia, film, nagrania audialne, telewizja, komputer. Podaję za: www. Ptm.edu.pl 5 Porównaj W. Strykowski, Audiowizualne materiały dydaktyczne, Warszawa 1984, 6 Warto podkreślić w tym miejscu, że w Polsce po raz pierwszy pojęcie pedagogiki medialnej do literatury pedagogicznej wprowadził Ludwik Bandura zamieszczając na łamach "Ruchu Pedagogicznego" nr 2 z roku 1983, artykuł pod tym właśnie tytułem ("Pedagogika medialna"). Opracowanie: mgr Beata Klary Wyświetleń: 2470
Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione. |