Opis programu

3.1. Czego dotyczy program.
Rozwój indywidualnego człowieka jest integralną częścią rozwoju całego społeczeństwa i całej ludzkości. Tylko dzięki intensywnemu rozwojowi każdej jednostki możliwy jest postęp techniczny, ekonomiczny, naukowy. Szczególnie ważna jest nauka języków obcych, dająca perspektywę studiowania i pracy poza granicami kraju. W dzisiejszych czasach Polak, będący także Europejczykiem, często odwiedza inne kraje, tam rozwija swoją karierę i osiedla się. Również w Polsce wiele firm współpracuje z zagranicznymi przedsiębiorstwami. Na ulicach kraju słychać wiele języków obcych, a społeczeństwo zyskało już miano wielokulturowego. Znajomość języków obcych, szczególnie języka Europy – angielskiego, umożliwia zatem osiągnięcie sukcesu w różnych dziedzinach życia w Polsce i za granicą. Nie jest już dodatkową umiejętnością garstki wykształconych globtroterów, lecz umiejętnością wymaganą od każdego obywatela, szczególnie młodzieży.
Nauka języków obcych nie może odbywać się bez poznawania kultury, geografii i historii kraju, w którym dany język jest narodowym, ani bez poznania mentalności użytkowników języka. Wyżej wymienione elementy tworzą integralną całość niezbędną do rozumowania i komunikacji w obcym języku, poprzez nie możliwe jest zrozumienie zależności gramatycznych i związków leksykalnych, nauka osadzona jest w pewnym kontekście i staje się rzeczywista i użyteczna. Proces dydaktyczny jest zatem nie tylko skuteczny ale i przyjemny, gdyż wzbudza ciekawość, inspiruje i zmusza do wysiłku poznawczego. Młodzież dostrzega też profity płynące z posługiwania się językiem obcym, a wiedza przestaje być oderwaną od realiów wiedzą encyklopedyczną.
Tradycyjna, gramatyczna metoda nauki języka obcego króluje w dzisiejszych polskich szkołach i sieje spustoszenie w sferze sprawności uczniów, szczególnie skutecznie hamuje umiejętność komunikacji. Opanowawszy zaawansowane parafrazowanie zdań warunkowych uczeń liceum obawia się zakomunikować potrzebę skorzystania z telefonu i woli pozostać głodnym niż dopytać o cenę posiłku w restauracji. Z tego powodu przestaje wierzyć w swoje umiejętności, ogarnia go niechęć zarówno do języka obcego, jak i do nauki w ogóle. Owa porażka rzutuje na inne aspekty życia. Należy więc partnersko i podmiotowo traktować uczniów stwarzając im optymalne warunki do rozwoju umiejętności, szczególnie komunikacji i wyposażając w odpowiednie narzędzia do osiągnięcia sukcesu w tej dziedzinie.



Program „YORKER AND NEW YORKER” dotyczy przede wszystkim zapoznania się uczniów z elementami kultury, geografii i historii Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej oraz mentalnością rodzimych użytkowników języka angielskiego, zaciekawienia uczniów danymi obszarami językowymi i samym językiem angielskim oraz wzrostu motywacji do nauki i przyrostu umiejętności językowych.
Zajęcia prowadzone będą w języku angielskim.

Cele programu:

WIODĄCY:
Głównym celem programu jest ułatwienie młodzieży ZSO im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie nauki języka angielskiego poprzez:
- zapoznanie ich z wiedzą dotyczącą kultury, geografii i historii Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej,
-przedstawienie mentalności rodzimych użytkowników języka angielskiego,
- aktywizację uczniów,
-stworzenie optymalnych warunków do rozwoju sprawności językowych, szczególnie komunikacji.


SZCZEGÓŁOWE :
-uczeń odpowiednio zachowuje się w domu brytyjskim i amerykańskim, udziela rad na ten temat;
- uczeń wypowiada się na temat stereotypowego wizerunku Brytyjczyka
i Amerykanina;



- uczeń określa położenie i podział administracyjny USA i Wielkiej Brytanii, opisuje krajobraz, nazywa rzeki, góry i otaczające kraje oceany; opisuje charakterystyczne miejsca, zabytki, klimat, charakteryzuje miejsca najbardziej go interesujące, radzi, co warto zwiedzić;
-uczeń lokalizuje główne lotniska w USA i Wielkiej Brytanii, planuje podróż do tych krajów;
- uczeń definiuje określenie „melting pot” – tygiel narodów, odnosi zjawisko do społeczeństwa brytyjskiego i amerykańskiego;
-uczeń omawia podziały klasowe w społeczeństwie brytyjskim i amerykańskim, określa i ocenia mentalność obu społeczeństw, określa siebie funkcjonującego w danym społeczeństwie;
- uczeń prezentuje sylwetki słynnych Brytyjczyków i Amerykanów, dywaguje na temat ich sukcesu;
- uczeń omawia brytyjskie i amerykańskie preferencje kulinarne, domy, modę i styl życia;
-uczeń pisze pisma okolicznościowe i formalne;
- uczeń omawia fakty z historii obu krajów i ocenia je;
- przedstawia osoby zasłużone dla obu krajów;
- uczeń opowiada mity i legendy dotyczące USA i Wielkiej Brytanii, ustosunkowuje się do nich;
- uczeń definiuje ustrój polityczny obu krajów, wskazuje na ich dobre i słabe strony, omawia symbole narodowe;
- omawia procedury wyboru głowy państwa, uzyskania obywatelstwa, tematy „politycznie niewygodne” i bulwersujące;
- charakteryzuje osoby ważne na arenie politycznej w USA i Wielkiej Brytanii;
- charakteryzuje i opiniuje prawodawstwo i system karny w USA i Wielkiej Brytanii oraz akty prawne regulujące prawa i obowiązki obywateli brytyjskich i amerykańskich;
- posługuje się słownictwem z zakresu sądownictwa;
- charakteryzuje i opiniuje system edukacyjny w Wielkiej Brytanii i USA;
- omawia cechy humoru brytyjskiego i amerykańskiego, narodowe tematy żartu; - wskazuje słynnych komików, komentuje taki rodzaj humoru, opowiada kultowe żarty amerykańskie i brytyjskie;
- uczeń charakteryzuje różnice w języku amerykańskim i brytyjskim, dialekty w USA i Wielkiej Brytanii;


- omawia formy rozrywki i sposób spędzania wolnego czasu przez Brytyjczyków i Amerykanów, komentuje wybory danego narodu, porównuje do kraju ojczystego;
- uczeń omawia wyznawane w USA i Wielkiej Brytanii religie;
-definiuje pojęcie sekta, omawia główne sekty w USA i Wielkiej Brytanii, ustosunkowuje się do ich wyznań i zasad;
- uczeń charakteryzuje poszczególne święta brytyjskie i amerykańskie świeckie i kościelne ( m.in. Boże Narodzenie i Nowy Rok, Święto Dziękczynienia, Wielkanoc, Guy Fawkes’Night, Hallowe’en, Dzień Niepodległości, Mardi Grass, święta patronów), porównuje je do tradycji polskich, opiniuje;
- charakteryzuje literaturę brytyjską i amerykańską, określa najważniejsze gatunki literackie, przedstawia sylwetki pisarzy; ocenia ich dzieła;
-uczeń mówi w języku angielskim bez lęku pokonując bariery;
- rozwinął zintegrowane sprawności językowe;
- sięga do odpowiednich źródeł szukając informacji;
- rozumie zależności i schematy gramatyczne i leksykalne istniejące w języku angielskim;
- posługuje się odpowiednim do zagadnienia słownictwem;
- przejawia wysoką motywację do nauki języka angielskiego, chętnie podejmuje naukę;

3.2. Zamierzony sposób realizacji programu.

W myśl zasady Marii Montessori „ (…) Pedagoga ma ubywać, żeby dziecko wzrastało.” tradycyjny, zdominowany przez osobę pedagoga styl kierowania pracą zostanie zmodyfikowany. Program zakłada indywidualizację nauczania i podejście skupione na uczniu. Działalność nauczyciela w klasie będzie zmierzała do maksymalnego dostosowania technik i form pracy do możliwości grupy oraz potrzeb poszczególnych uczniów. Wiąże się to z aktywizacją uczniów podczas zajęć i włączaniem ich w decydowanie o kształcie zajęć. Otwartość na sugestie uczniów przyczyni się do rozwoju odpowiedzialności za własny rozwój, niezbędny w drodze do autonomii. Pozwoli im także uświadomić sobie własne potrzeby edukacyjne, określić preferencje oraz wyćwiczy w podejmowaniu decyzji i negocjacjach.
Ze względu na swe założenia program częściowo będzie realizowany metodą CLL – Community Language Learning ( nauka języka poprzez komunikację) zakładającą nauczanie treści zgodnych z zainteresowaniami ucznia, który inicjuje dyskusje i w ten sposób tworzy program nauczania. Ważnym elementem jest zapewnienie bezpiecznego otoczenia i sprzyjającej refleksji atmosfery.
Na zajęciach nauczyciel kreować będzie sytuacje pobudzające uczniów do aktywnego używania języka, a wybrane materiały, formy pracy i pomoce dydaktyczne zredukują poziom lęku do minimum, stworzą przyjazną i inspirującą atmosferę. Współpraca opierać się będzie na partnerstwie, np. w ćwiczeniach komunikacyjnych. Nauczyciel skupi się na motywowaniu uczniów poprzez dostarczanie im pozytywnej informacji zwrotnej oraz na swej afektywnej roli jako osoby dbającej o dobre stosunki między uczniami. Jego rola instruktora przekazującego wiedzę będzie ograniczona na rzecz funkcji doradcy kierującego treningiem. Udział uczniów w procesie korygowania pomyłek zostanie zmaksymalizowany. Nauczyciel przyjmie też rolę instruktora interkulturowego, którego zadaniem będzie pomoc uczniom w doborze materiałów, samodzielnej nauce, kwestionowaniu stereotypów, kształtowaniu obiektywnej oceny.
By osiągnąć zamierzone efekty nauczyciel musi wystąpić w roli eksperta o wysokim poziomie wiedzy i umiejętności, dlatego zajęcia będą starannie przygotowywane, materiały będą w przeważającej mierze autentyczne i adekwatne do wieku i zainteresowań uczniów. We wszystkich sferach działalności wyraźny nacisk położony będzie na aktywność ucznia, dlatego dominującymi technikami pracy będą : metoda projektów, prezentacje, ćwiczenia produkcyjne, odrywanie ról, autentyczna komunikacja, prace autorskie, np. portfolio, debaty, autokorekta. Wykorzystywane będą środki audiowizualne, teksty literackie i dziennikarskie oraz multimedia. Przeważającymi formami pracy będą twórcza i badawcza praca grupowa i indywidualna.
Podejście eklektyczne do technik i form pracy zapewni indywidualizację nauczania. Mając wybór stylu przyswajania wiedzy każdy uczeń wybierze najbardziej skuteczny i przyjemny dla siebie. Szczególnie trenując komunikację należy pamiętać o lateralizacji, gdyż przewaga lewej( werbalnej) lub prawej ( niewerbalnej) półkuli mózgowej ma ogromny wpływ na naukę języków obcych. Przytaczając naukę Komorowskiej uczniowie z dominującą lewą półkulą są zazwyczaj wzrokowcami, rozumują i analizują logicznie i starannie, lepiej czytają i piszą, szybciej opanowują słownictwo i gramatykę. Uczniowie z dominującą prawą półkulą są wrażliwi na emocje, kolory dźwięki i ruch co czyni ich kinestetykami i słuchowcami. Szybciej nawiązują kontakt, jednak kosztem poprawności. Chcąc więc dotrzeć zarówno do jednych, jak i drugich należy pozwolić uczniom decydować , np. o wyborze miejsca w sali( ze względu na potrzebę ruchu) , rodzaju zadania do wykonania, np. ćwiczenia gramatycznego lub krótkiego dialogu, otwarciu lub zamknięciu książki podczas słuchania tekstu itp. Należy też nie zapomnieć o uświadomieniu uczniom korzyści płynących z możliwości dokonania wyboru, by nie stało się to wyłącznie dystraktorem wprowadzającym zamęt na zajęciach.
Program zakłada realizację treści dotyczących kultury, historii, geografii , polityki, literatury i mentalności społeczeństwa dwóch krajów anglojęzycznych: USA i Wielkiej Brytanii. Przeznaczony jest dla młodzieży III klasy gimnazjum lub I klasy liceum. Tematyka realizowana będzie w cyklu 42 lub 50 zajęć 45 minutowych jako uzupełnienie treści programowych na lekcjach. Szczegółowy harmonogram realizacji programu dodany będzie jako załącznik nr1 do programu po 15 września 2008. Po rozpoczęciu działań, tj. po 1 października 2008 dodany będzie załącznik nr 2 wprowadzający uzupełniającą tematykę i formę zajęć preferowaną przez grupę.

3.3 Tematyka zajęć i treści programowe.
Każdy moduł zaplanowany jest na 2 lub 3 jednostki 45 minutowe w zależności od tempa pracy i zainteresowań grupy.

1. How British / American are you?
- quiz dotyczący ogólnej wiedzy o USA i Wielkiej Brytanii;
- dyskusja - stereotyp Brytyjczyka / Amerykanina w oczach Polaków ( na podstawie tekstu „The British image abroad” i magazynów anglojęzycznych);
- praca z tekstem „ What to do with a shoe” –przewodnik dla polskiego gościa w brytyjskim domu;
- praca z wykorzystaniem multimediów- stworzenie przewodnika dla polskiego gościa w amerykańskim domu;
- podsumowanie treści i wnioski do dalszej pracy;

2. Yorker and New Yorker – which one was first?
- praca w grupach – prezentacja geografii USA i Wielkiej Brytanii, podział administracyjny, ukształtowanie terenu, cechy charakterystyczne ( praca projektowa);
- zabytki w obu krajach;
a. praca z tekstem –„The Charming Past”, ćwiczenia przedmiotowe ( Upstream B2, Express Publishing);
b.praca projektowa na podstawie filmu” Around the Globe with Michael Palin”; z wykorzystaniem pomocy wizualnych i dydaktycznych;
- klimat USA i Wielkiej Brytanii ćwiczenia interaktywne z serii „Speak Up on Climate”, British Council ;
- nie tylko Heathrow - słynne lotniska praca z tekstem „ Exploring the UK and the USA”;
- paszport czy wiza – praca z tekstem;
- praca z tekstem –„Spectacular Nature”, ćwiczenia przedmiotowe ( Upstream B2, Express Publishing);
- atrakcje turystyczne – planujemy wycieczkę do USA, Wielkiej Brytanii;
- podsumowanie treści i wnioski do dalszej pracy;

3.Multi – ethnic Britain, American melting pot;
- tygiel narodów- próba definicji, dyskusja;
- charakterystyka społeczeństwa obu krajów, cenione wartości, podziały klasowe i rasowe – praca z materiałem dydaktycznym;
- mentalność obywateli brytyjskich i amerykańskich – na podstawie fragmentów filmów „Bridget Jones’ Diary” „Friends”;
- klany w Szkocji, tytuły szlacheckie w Anglii, amerykańska równość;
- Ja w USA, Wielkiej Brytanii – ginę czy rosnę w siłę?
- słynni Brytyjczycy, słynni Amerykanie – praca z wykorzystaniem multimediów;
- podsumowanie treści i wnioski do dalszej pracy;

4. Fish and chips or Popcorn?
- brytyjskie i amerykańskie książki kucharskie, preferencje kulinarne, styl zamieszkania – prezentacje uczniów;
- moda w USA i Wielkiej Brytanii – prezentacje uczniów;
- analiza stylu życia Brytyjczyków i Amerykanów na podstawie tekstu „From Rags to Riches”( Enterprise 2, Express Publishing) i i tekstów z „Repetytorium tematyczno- leksykalnego” Małgorzaty Cieślak;
- mania wielkości i pruderia – co dominuje w społeczeństwach brytyjskim i amerykańskim - debata;
-wzory pism okolicznościowych i formalnych ( na podstawie publikacji „Wzory listów angielskich w korespondencji prywatnej” Iwony Kienzler);
-ćwiczenia produkcyjne – piszemy listy;

5.Myths, legends, strange events, and true stories from British and American history.
- praca z tekstem “Myths, legends, strange events, and true stories from British history.”;
- od Wikingów do Nowego Amsterdamu- ważne fakty historyczne- na podstawie tekstów źródłowych, np. „The History of Britain” M.J. Harper, ’’Impartial History of Britain”, John O’Farrell, “American History For Dummies” Terry Jones, Monty Python, encyklopedii i magazynów anglojęzycznych;
-ocena wybranych wydarzeń historycznych:
-kto stworzył państwo brytyjskie- Anglo – Saxons, Normans, Vikings and Celts;
-Wojna Róż, rządy Tudorów- Anglia;
-Bitwa o Anglię;
-Reformacja w Anglii;
-Wielki Pożar w Londynie;
-pierwsi osadnicy w USA- pod żaglami Mayflower;
-Wojna Północ – Południe;
- poprawki do Konstytucji USA;
-Bostońskie Picie Herbaty;
-krach na giełdzie i prohibicja;
-terrorystyczne ataki w USAi Wielkiej Brytanii;
-słynni wielcy – przedstawienie zasłużonych dla krajów osób ( praca w grupach, prezentacja);
-mity i legendy;

6. God save the Queen.
- system polityczny w USA i Wielkiej Brytanii, akty prawne;
- „My Darling Clementina – a Polish Queen of England” – praca z tekstem, dyskusja dotycząca polityki obu krajów;
- procedury dotyczące wyboru głowy państwa, prezydenci USA, królowie i rodziny królewskie w Wielkiej Brytanii, ranking Pierwszych Dam na podstawie literatury „Kto i jak naprawdę rządził i rządzi Ameryką” John B. Roberts II, „ Dom prezydentów Ameryki” Margaret Truman – kontrast polityki obu krajów, polityk / król(owa) wszechczasów- ocena rządów poszczególnych głów państw;
- „I had a dream…”-słynne cytaty, słynni przywódcy – prezentacje uczniów;
-symbole narodowe, waluta, procedura uzyskania obywatelstwa;
- praca z tekstem o historii brytyjskiego systemu monetarnego
„In For a Penny In For a Pound” ( Upstream B2, Express Publishing), ćwiczenia przedmiotowe;
- tematy tabu – Speaker’s Corner – przemówienia uczniów ( inscenizacje);

7.Guilty or not guilty.
- prezentacja fragmentu filmu „ Prawo Bronxu”;
-analiza fragmentów „ Prawa Amerykańskiego” Romana Tokarczyka;
- prawodawstwo i system karny w USA i Wielkiej Brytanii;
- akty prawne regulujące prawa i obowiązki obywateli brytyjskich i amerykańskich;
- co wolno żonie, a co łosiowi- absurdalne akty prawne;
- W sądzie – inscenizacja;

8. „We don’t need no education”.
– edukacja w USA i Wielkiej Brytanii;
- zadanie ze słuchu – interpretacja piosenki Pink Floyd„We don’t need no education”;
- „Grading U.S. Education” –praca z tekstem;
- system edukacyjny w Wielkiej Brytanii i USA;
-próba definicji człowieka wykształconego – na podstawie artykułu „ The Essence of the Educated Person” z magazynu American Studies Journal, Winter 1998;

9. LOL- laughted out loud.
- humor brytyjski, humor amerykański na podstawie fragmentów wybranych komedii, np. „Faulty Towels, „Monty Python”, „Mr. Bean”, „Naked Gun”;
- „Why do we need education” – próba odpowiedzi na pytanie o granice przyzwoitego humoru na podstawie opublikowanego w internecie przemówienia George’a Busha;
- Brytyjczycy wychodzą po francusku – narodowe tematy żartu;
- inscenizacja wybranego fragmentu komedii greckiej z publikacji J. Michael’a Waltona „Six Greek Comedies”- praca w grupach;

10. You may loike it.
- praca z tekstem „As you loike it – regional flavours”( o dialektach) ;
- różnice w języku amerykańskim i brytyjskim;
- wpływ języka francuskiego na język Brytyjczyków i języka angielskiego na język Ameryki na podstawie tekstu „ Parlez- Vous ‘Franglais? ’;
- dialekty w USA i Wielkiej Brytanii- na podstawie tekstów źródłowych, encyklopedii i magazynów anglojęzycznych;
- prezentacja formy teatralnej „The Terry Bull School Of English” i „Hoo’s yersel” – praca w grupach;


11. Cinema goer or couch potato?
- jak Brytyjczycy i Amerykanie spędzają wolny czas – dyskusja na podstawie fragmentu filmu „ Wakacje w Las Vegas” oraz fragmentu powieści L.M. Alcott „Jack and Jill”
( Upstream B2, Express Publishing);
- film i teatr, sport i muzyka w USA i Wielkiej Brytanii – praca grupowa z wykorzystaniem multimediów i materiałów anglojęzycznych;
- prezentacja fragmentu publikacji „Tłumaczenie filmów” Arkadiusza Belczyka, praca w grupach – tłumaczenie dialogów z fragmentu wyświetlonego filmu;
- podsumowanie treści i wnioski do dalszej pracy;

12. In God I trust.
- religia w USA i Wielkiej Brytanii – prezentacje uczniów na podstawie publikacji „Impartial History of Britain”, John O’Farrell;
- sekty – na podstawie dostępnych publikacji i tekstu z „Repetytorium tematyczno- leksykalnego” Małgorzaty Cieślak;
- zadanie ze słuchu – kolędy i piosenki świąteczne – uzupełnianie luk;
- święta kościelne i świeckie w USA i Wielkiej Brytanii – praca projektowa;
- lektura fragmentu powieści Charles’a Dickensa „Opowieść Wigilijna”- dyskusja o wartościach i uczuciach;
-grupowa praca projektowa lub inscenizacja – wybrane święto;

13. TO BE OR NOT TO BE?
- klasycy amerykańscy i brytyjscy i ich dzieła ( William Shakespeare, George Byron, Charles Dickens, Charlotte, Emily, and Ann Bronte, Mark Twain, Francis Scott Fitzgerald, Sinclair Lewis, Ernest Hemingway – prezentacje uczniów na podstawie dostępnych publikacji i tekstu z „Repetytorium tematyczno- leksykalnego” Małgorzaty Cieślak; i ”A History of English Literature”, Michael Alexander;
- czym jest limeryk – ten i inne gatunki literackie, tworzymy własne limeryki;
- praca z tekstem – analiza fragmentów „ Robinson Crusoe” Daniela Defoe i „ Oliver Twist” Dickensa, ćwiczenia przedmiotowe ( Upstream B2, Express Publishing);
- forma teatralna – „ Hamlet”, inscenizacje w grupach;

14. More than British, even more than American.
- konkurs wiedzy o krajach anglojęzycznych – praca grupowa;
- British citizenship test – zostań obywatelem Wielkiej Brytanii;
- American citizenship test – zostań obywatelem USA;
- grupowe prace projektowe – temat dowolny;
- podsumowanie zajęć, próba ewaluacji programu przez uczniów;

3.3. Zamierzony efekt programu i sposób oceny jego realizacji.

Zamierzonym efektem programu będzie wyedukowanie grupy młodzieży która ma szansę poczuć się mniej bezradnie wobec przeszkód stojących na drodze do opanowania języka angielskiego. Zmotywowanie uczniów do wytężonej pracy nad umiejętnościami językowymi poprzez zainteresowanie ich obszarami anglojęzycznymi, wyposażenie ich w wiedzę niezbędną do zrozumienia samego języka i jego użytkowników, trening technik uczenia się oraz pozytywne wzmocnienie.

Ocena poziomu programu zostanie dokonana na podstawie skal szacunkowych ( stopnie z języka angielskiego), prac uczniów (prezentacje, projekty, w tym multimedialne), oceny uczniów ( ankieta). Końcowy raport ewaluacyjny stanowić będzie załącznik nr.3.




4. Dowody realizacji programu:
1.zapisy w rejestrze zajęć i dzienniku lekcyjnym;
2. prace uczniów - projekty;
3. dokumentacja fotograficzna;
4. refleksje i informacje zwrotne od uczestników programu;
5. końcowy raport ewaluacyjny, rejestr zajęć.



5.Wykaz publikacji, filmów i piosenek ,użytych przy realizacji programu.
PUBLIKACJE
,American History For Dummies, Terry Jones, Monty Python
Impartial History of Britain, John O’Farrell
A History of English Literature, Michael Alexander
Culture Vulture, Peter Whiley
British songs , Macmillan
Drama at school, Macmillan
Upstream B2, Express Publishing;
Speak Up on Climate, British Council ;
Słownik prezydentów amerykańskich, Jadwiga Kiwerska
Outline of American Literature, United States Information Agency
Matura Companion, Express Publishing
Exploring the UK and the USA, Express Publishing
British Citizenship Test, Study Guide, Red Squirrel Publishing
British Citizenship Test,Practice Questions, Red Squirrel Publishing
Enterprise 2, Express Publishing
Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki, Galicja
Tajemnice historii, Jerzy Besala, Dorota Lis, Adam Krawiec
Londyn, Thomas Benacci
This is America, United States Information Agency
Encyklopedia PWN
Repetytorium tematyczno- leksykalne,Małgorzata Cieślak;
Wzory listów angielskich w korespondencji prywatnej, Iwona Kienzler;
The History of Britain, M.J. Harper,
Kto i jak naprawdę rządził i rządzi Ameryką, John B. Roberts II,
Dom prezydentów Ameryki, Margaret Truman,
Prawo Amerykańskie, Roman Tokarczyk
American Studies Journal, Winter 1998.
Six Greek Comedies, J. Michael Walton
Hamlet, William Shakespeare
FILMY
“Around the Globe with Michael Palin”
“Bridget Jones’ Diary”
„Friends”;
„Prawo Bronxu”
„Faulty Towels”
„Monty Python”
„Mr. Bean”
„Naked Gun”
PIOSENKI
Pink Floyd„We don’t need no education”
Hymn Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii




6. PRZYKŁADOWY SCENARIUSZ ZAJĘĆ.

TEMAT: How British / American are you?

CZAS REALIZACJI: 1,5 h

CELE OPERACYJNE W KATEGORII CZYNNOŚCI UCZNIA:
- uczeń definiuje pojęcie stereotyp, określa obecny stereotyp Brytyjczyka i Amerykanina w polskim społeczeństwie,
- uczeń wypowiada się na temat stereotypowego wizerunku Brytyjczyka i Amerykanina;
- uczeń rzetelnie ocenia obywatela obu krajów, oddzielając fakty od mitów;
- uczeń jest świadomy swej wiedzy dotyczącej Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii;
-uczeń odpowiednio zachowuje się w domu brytyjskim i amerykańskim, udziela rad na ten temat;
- uczeń rozwinął sprawność komunikacji, czytania ze zrozumieniem, pisania;
- uczeń korzysta z multimediów w celu wyszukania informacji;

METODY:
-poglądowa;
- aktywizujące- burza mózgów, panel dyskusyjny;
- ćwiczenia przedmiotowe;
- z wykorzystaniem maszyny dydaktycznej – ćwiczenia produkcyjne;


FORMY PRACY:
zbiorowa – jednolita
grupy – jednolita, zróżnicowana
indywidualna- jednolita


ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
-„drzewko świadomości” narysowane na tablicy;
- zdjęcia z Wielkiej Brytanii i USA;
- tekst „The British image abroad”
- magazyny anglojęzyczne i fotografie z USA oraz Wielkiej Brytanii;
- quiz dotyczący ogólnej wiedzy o USA i Wielkiej Brytanii;
- maszyna dydaktyczna – komputery z drukarką i Internet;
- publikacje “This is America”, Encyklopedia PWN;
- tekst „ What to do with a shoe”;
- blok rysunkowy, pisaki;
- piosenka z musicalu “New York”;


PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1 Czynności organizacyjno-porządkowe;
2 Nauczyciel przedstawia temat i przewidywany przebieg zajęć wyświetlając zdjęcia z Wielkiej Brytanii i USA i odtwarzając piosenkę z musicalu “New York”, uczniowie opiniują temat, określają użyteczność i zasadność tematu, wnoszą propozycje;
3 Uczniowie określają swój zasób wiedzy dotyczący Wielkiej Brytanii i USA na „drzewku świadomości” grupowo lub indywidualnie;
4 Uczniowie w grupach 3-osobowych w dogodnym miejscu w sali rozwiązują quiz dotyczący ogólnej wiedzy o USA i Wielkiej Brytanii;
5 Uczniowie sprawdzają poprawność odpowiedzi i ponownie określają swój zasób wiedzy na „drzewku świadomości” grupowo lub indywidualnie, omawiają różnicę miejsca;
6 Uczniowie podejmują próbę interpretacji wyników płynących z „drzewka świadomości” w kontekście nauki języka angielskiego;
7 Na podstawie tekstu „The British image abroad” i magazynów anglojęzycznych uczniowie przygotowują się do dyskusji - stereotyp Brytyjczyka / Amerykanina w oczach Polaków;
8 Dyskusja - stereotyp Brytyjczyka / Amerykanina w oczach Polaków, wyciągnięcie wniosków;
9 Uczniowie pracują z tekstem „ What to do with a shoe” –przewodnik dla polskiego gościa w brytyjskim domu, wykonują ćwiczenia leksykalne i gramatyczne, podsumowują temat artykułu;
10 Uczniowie w grupach lub indywidualnie tworzą przewodnik dla polskiego gościa w amerykańskim domu, praca z wykorzystaniem Internetu i publikacji “This is America”, Encyklopedia PWN;
11. Prezentacje prac uczniów;
12.Uczniowie tworzą choreografię lub teledysk do piosenki z musicalu “New York”;
13.Podsumowanie treści i wnioski do dalszej pracy;
Zaopiniowanie przez uczniów kolejnego tematu spotkania.

* Podczas realizacji zajęć scenariusz zostanie zmodyfikowany zgadnie z preferencjami uczniów.



PODSTAWY TEORETYCZNE

Stany Zjednoczone Ameryki Północnej oraz Wielka Brytania to kraje stworzone przez ludzi różnych narodów, z ciekawą historią i silnymi tradycjami, wyraźną i odrębną kulturą, potężną gospodarką.
Nie ulega wątpliwości, że są to kraje wpływowe, liczące się w świecie i wzbudzające wiele emocji wśród innych nacji.
Zdania na temat Amerykanów i Brytyjczyków są podzielone. Społeczeństwa te są odbierane pozytywnie lub negatywnie, ale nigdy obojętnie. Opinie są jednak stereotypowe, nie kształtowane na podstawie doświadczeń czy rzetelnej wiedzy.

Pojęcie stereotypu w literaturze naukowej.

Definicje terminu „stereotyp” w literaturze przedmiotu, tj. definicje słownikowe oraz encyklopedyczne (zarówno polskie, jak i anglojęzyczne) brzmią w bardzo podobny sposób.
W „Słowniku Języka Polskiego” czytamy, że stereotyp to funkcjonujący w świadomości społecznej, skrótowy, uproszczony i zabarwiony wartościująco obraz rzeczywistości odnoszący się do rzeczy, osób, grup społecznych, instytucji itp., często oparty na niepełnej lub fałszywej wiedzy o świecie, utrwalony jednak przez tradycję i nie ulegający zmianom.
„Mała Encyklopedia PWN” interpretuje stereotyp jako uproszczony, schematyczny obraz osób, grup, stosunków społecznych ukształtowany na podstawie niepełnej lub fałszywej wiedzy, utrwalony jednak przez tradycję i trudny do zmiany.
W zbliżony sposób definiują pojęcie autorzy „Słownika Pojęć Współczesnych”, stwierdzając, że stereotyp to przesadnie uproszczony obraz mentalny, dotyczący jakiejś cechy charakterystycznej osoby, instytucji lub wydarzenia. Dodają jednak, że obraz ten jest wspólny w najistotniejszych szczegółach dla większej grupy osób.
W naukowej literaturze anglojęzycznej stereotyp rozumiany jest jako sztywny i ogólny wizerunek rzeczy lub osoby; standardowy obraz czegoś.
Z analizy powyższych definicji wynika jednoznacznie, że stereotyp jest to szablonowy i nie zawsze prawdziwy obraz człowieka, żyjącego w danym społeczeństwie. Nierzetelność tego obrazu wiąże się najczęściej z braku wiedzy dotyczącej życia i kultury danej grupy społecznej.
Słowo „stereotyp” etymologicznie wywodzi się z języka greckiego, od słów: stereos- stężały; twardy; masywny, oraz typos- uderzenie; odbicie; obraz, posąg; forma; model.
Od czasu określenia przez Lippmanna terminu „stereotyp” w 1922 roku ( pictures in our Hades- obrazy w naszych głowach), zainteresowanie zagadnieniem i badaniami empirycznymi nad identyfikacją i kategoryzacją stereotypów stale rośnie, a literatura i wiedza na temat stereotypów znacznie się poszerza. Wiąże się to niewątpliwie z tym, że negatywne stereotypy stanowią poważny problem społeczny i stają się częstą przyczyną konfliktów. Ocenianie według stereotypów może prowadzić do agresji wobec innych, czasami nawet bardzo poważnej. Znany jest problem dotyczący traktowania Żydów przez Niemców podczas II wojny światowej, który dowiódł tego, że postrzeganie przez pryzmat stereotypu pewnych nacji może mieć w konsekwencji katastrofalne skutki.
Najczęściej używa się pojęcia stereotypu w odniesieniu do ludzi zaliczanych do określonej grupy społecznej. Mówiąc o stereotypach, ma się na myśli typowe i uproszczone przekonania członków jednej grupy, w odniesieniu do osób zaliczanych do innej, obcej grupy (wtedy takie stereotypy nazywamy heterostereotypami).
Stereotypizowanie nie jest tylko emocjonalne i nie musi prowadzić do zamierzonych aktów obrażania, ale często jest sposobem na uproszczenie naszego spojrzenia na świat.

Ważnym źródłem stereotypów jest tendencja do kategoryzowania i grupowania informacji w schematy, wykorzystywane następnie do interpretowania nowej lub niezwykłej informacji, do polegania na heurystykach (skrótach w procesie myślenia) i do uzależniania się od tego, co jest często wadliwym procesem pamięci. Stereotypy powstają, gdy jakieś grono osób spostrzegane jest jako pewna grupa, pewna całość. Kiedy jakiś zbiór ludzi spostrzegany jest jako grupa, prawdopodobnie odróżnia się od innych grup.
Kategoryzowanie polega na grupowaniu ludzi według płci, narodowości, przynależności etnicznej, grupowanie według podziału na grupę własną i obcą. Ważnym jest to, że nie reagujemy na każdy bodziec, z którym się zetkniemy, jak na nowy i całkowicie nie znany. Jesteśmy raczej skłonni polegać na spostrzeżeniach dotyczących podobnych bodźców w przeszłości, które pomagają nam określić, jak zareagować na ten szczególny bodziec.
Ludzie chętniej kategoryzują innych w grupy, zamiast zachowywać ich odrębność z dwóch powodów.
Powód pierwszy to skłonność do uwolnienia się od potrzeby zachowania odrębności zdarzenia bodźcowego, który może stawiać przed nimi wymagania, które przerastają możliwości ich systemów przetwarzania informacji. Dlatego często, gdy stajemy w obliczu przeciążenia bodźcowego, bardziej korzystne jest dla nas rozpoznanie podobieństw i różnic pomiędzy poszczególnymi zdarzeniami bodźcowymi, a następnie grupowanie bodźców w odrębne kategorie na podstawie rozpoznanych różnic i podobieństw. W wielu sytuacjach obiekty tej samej klasy można traktować jako funkcjonalnie równoznaczne oraz różne od bodźców należących do innych kategorii. Jeśli owymi bodźcami są ludzie, rezultatem tego procesu staje się grupowanie ludzi w kategorie społeczne.
Kategoryzacja wiąże się z „utratą informacji” w rezultacie niedostrzegania odrębności każdej z osób należących do danej kategorii, ale także wiąże się z „ zyskiem informacyjnym”- umożliwiając przypisanie charakterystycznych atrybutów grupy jej poszczególnym członkom.
Powód drugi związany jest z dążeniem do uzyskania pozytywnej samooceny, jakie przynosi różnicowanie pomiędzy grupą własną a grupami obcymi. Im wyżej oceniamy własną grupę, tym więcej uzyskujemy korzyści dla własnej samooceny.

Kategoryzacja niesie za sobą szereg ważnych konsekwencji, które tworzą fundament, na którym mogą później powstać stereotypy.
Jedną z konsekwencji kategoryzacji może być identyfikacja jednostki z grupą własną, czyli taką, której członkiem się czuje i która odróżnia się pewną cechą lub cechami od grupy obcej i pragnie budować własną samoocenę, poprzez „pokonywanie” członków grupy obcej, traktując ich niesprawiedliwie. Taki mechanizm tworzy tzw. stronniczość wobec grupy własnej- to znaczy pozytywne uczucia i wyróżniające traktowanie ludzi, których określiliśmy mianem członków własnej grupy i niesprawiedliwe traktowanie innych po prostu dlatego, że określiliśmy ich jako należących do grupy obcej.
Inną konsekwencją kategoryzacji może być spostrzeganie jednorodności grupy obcej, czyli skłonność do spostrzegania członków grupy obcej jako bardziej jednorodnych niż są oni naprawdę, jak również bardziej jednorodnych niż członkowie grupy własnej.
Ponadto kategoryzowanie może mieć silny wpływ na zachowania dyskryminacyjne.
Stereotyp nie koniecznie musi być wynikiem zjawiska kategoryzacji. Rozwija się on dopiero, gdy zgromadzimy pewną wiedzę i utworzymy zbiór przekonań na temat danej grupy, które umożliwią nam dokonanie ogólnej charakterystyki tej grupy.
Źródłem stereotypów może być również zjawisko „iluzorycznej korelacji”, polegające na tym, że dostrzegamy związek tam, gdzie naszym zdaniem powinien być, choć w rzeczywistości go nie ma, oraz że „ negatywne (wyraziste) zachowania są częściej przypisywane mniejszościowym ( a więc również wyrazistym) grupom społecznym i wywierają dysproporcjonalnie silny wpływ na sądy o tych grupach. Ma to związek z faktem, że ludzie najsilniej reagują na te bodźce, które wyróżniają się, są niezwykłe, niecodzienne w ich otoczeniu i zwracają uwagę na zdarzenia, które mają miejsce rzadko.
Iluzoryczna korelacja silnie wpływa na umocnienie naszych przekonań i stereotypów, ponieważ daje nam potwierdzenie dotyczące stereotypu, pod wpływem którego dostrzegamy jakiś związek, który z kolei zdaje się stanowić dowód, że ów pierwotny stereotyp jest prawdziwy.



Stereotypy są podtrzymywane przez wiele mechanizmów.
Jednym z nich jest wpływ oczekiwań powodujących kodowanie i przetwarzanie informacji w sposób zgodny ze stereotypem, co oznacza, że ludzie selektywnie poszukują informacji, które potwierdzą, a nie obalą stereotyp, który podzielają. Oczekiwania, ukierunkowują naszą uwagę na łatwo zapamiętywane informacje, zgodne ze stereotypem.
Innym mechanizmem utrzymującym stereotypy jest przypisywanie zachowań z nimi sprzecznych czynnikom sytuacyjnym oraz unikanie sytuacji, w których stereotypy mogłyby zostać obalone. Zważywszy na te czynniki należy pracować z młodzieżą nad kształtowaniem rzetelnych opinii nie opartych na stereotypach.






Jaki jest stereotyp Amerykanina w oczach uczniów gimnazjum i młodzieży licealnej?

Uczniowie postrzegają Amerykanina jako osobę z wieloma wadami oraz złymi nawykami. Według nich osoba ta jest pewna siebie, wyniosła i egoistyczna. Ponadto niezdrowo się odżywia oraz prowadzi niehigieniczny tryb życia. Nie toleruje także innych narodowości, szczególnie Polaków. Według nich Amerykanin to człowiek niewrażliwy, niewierny, wyniosły, arogancki i agresywny. Dodatkowo jest skłonny do nałogów, nieumiejętnie dysponuje pieniędzmi. Przede wszystkim jednak, uczniowie postrzegają Amerykanina jako osobę nieumiarkowaną w jedzeniu.
Stereotyp Amerykanina w oczach licealistów i gimnazjalistów jest ogólnie negatywny.
Przeciętny Brytyjczyk postrzegany jest jako osoba nie dbająca a wygląd zewnętrzny, często zakatarzona i powolna. Według uczniów Brytyjczycy to naród dość zamożny, wydający jednak pieniądze na piwo w pubach i tłuste jedzenie, szczególnie rybę i frytki. Polacy są przekonani, że obywatele tego kraju są nieco ekscentryczni, a ich zainteresowania są nieco dziwaczne. Szczególnie często Polacy wymieniają tu trainspotting oraz popołudniową herbatę. Dodatkowo Szkotów postrzega się jako wyjątkowych skąpców o trudnych do zaakceptowania przyzwyczajeniach, jak np. tradycji noszenia kiltów, przez Polaków nazywanych zwyczajnie spódnicami.
Kształtowanie opinii opartej o stereotypy wynika przede wszystkim z braku, ewentualnie cząstkowej i po części nie sprawdzonej wiedzy, bądź przypuszczeń o danej grupie społecznej.
Opinie dzieci i młodzieży wynikają najczęściej z wiedzy przekazywanej im przez dorosłych. Dlatego też walka ze schematycznym, uproszczonym tokiem rozumowania powinna zacząć się w domu i być kontynuowana w klasie szkolnej. Przemiana toku myślenia wymaga długiej pracy.
Przykry jest fakt, że już najmłodsi postrzegają Amerykanów i Brytyjczyków negatywnie i prawdopodobnie nie odczuwają chęci kontaktu z nimi. Dlatego praca nad obaleniem schematycznego toku myślenia jest konieczna.
Zajęcia mają na celu przekazanie uczniom rzetelnej, bezstronnej wiedzy o Wielkiej Brytanii i USA i obywatelach obu krajów.


MATERIAŁY DYDAKTYCZNE
1.zdjęcia z Wielkiej Brytanii i USA;
2. tekst „The British image abroad”
3. magazyny anglojęzyczne i fotografie z USA oraz Wielkiej Brytanii;
4. quiz dotyczący ogólnej wiedzy o USA i Wielkiej Brytanii;
5. tekst „ What to do with a shoe”;

Wyświetleń: 1102