Katalog

Wiesław Oratowski, 2010-06-29
Bobowa

Wychowanie fizyczne, Referaty

Rola układu nerwowego (układ piramidowy, pozapiramidowy, móżdżek, rdzeń kręgowy) w kontroli ruchów dowolnych i mimowolnych.

- n +

Rola układu nerwowego w aparacie ruchu polega na pobudzaniu, koordynacji i sterowaniu czynnością motoryczną mięśni szkieletowych.
Część układu nerwowego kontrolująca ruchy dowolne i postawę ciała nazywamy układem piramidowym. Składa się ona z dwóch neuronów: ośrodkowego i obwodowego. Układ piramidowy unerwia ruchowo wszystkie mięśnie poprzecznie prążkowane w całym ciele człowieka. Posiada dwie drogi unerwiające ruchowo mięśnie. Jedna z nich to droga korowo - jądrowa, natomiast druga to droga korowo – rdzeniowa. Dzięki drodze korowo – jądrowej mamy unerwione mięśnie twarzoczaszki, szyi oraz część mięśnia czworobocznego grzbietu. Droga korowo – rdzeniowa odpowiada za unerwienie reszty mięśni. Droga ta krzyżuje się na poziomie rdzenia przedłużonego tworząc drogę korowo – rdzeniową boczną. Dlatego osoby praworęczne mają lepiej rozwiniętą lewą półkulę mózgu a leworęczne – prawą. Uszkodzenia drogi piramidowej powoduje porażenie po lewej lub po prawej stronie ciała Zależy to od miejsca uszkodzenia układu piramidowego. Jeżeli uszkodzeniu ulegnie neuron obwodowy, to nastąpi całkowity brak wszelkich odruchów -także obronnych. Mięśnie będą stawały się wiotkie, gdyż zniesione zostanie napięcie spoczynkowe, a następnie szybko będą zanikać. W przypadku uszkodzenia neuronu ośrodkowego znikną tylko odruchy, które są zależne od naszej woli. Pozostanie odruch obronny, może być on nawet mocniejszy, gdyż mięsień nie będzie sterowany przez korę ruchową.
Odpowiedzialność za ruchy mimowolne przejmuje układ pozapiramidowy zwany także korowym. Do układu tego należą: korowe pola pozapiramidowe, istota czarna, jądro czerwone, twór siatkowaty pnia
mózgu i jądro przedsionka. Układ ten przejmuje i automatyzuje te czynności, które były wcześniej kontrolowane przez układ piramidowy. Pełni on rolę wspomagającą oraz odciążającą człowieka od konieczności skupiania się nad wykonywaniem powtarzalnych, codziennych czynności. Dzięki temu możemy te czynności wykonywać prawie automatycznie. Przykładem takich czynności mogą być naprzemienne ruchy kończyn górnych i dolnych podczas chodzenia czy przyjęcie odpowiedniej postawy przy rzucie piłki do kosza. Do podstawowych funkcji układu pozapiramidowego należy: współdziałanie w regulacji ruchów dowolnych, kontrola współruchów, regulowanie napięcia mięśniowego potrzebnego do przyjmowania określonej postawy ( ruchy związane z agresją, obroną i ucieczką, mimiką i artykulacją, pokazywanie chwilowych stanów emocjonalnych). Uszkodzenie tego układu powoduje np. chorobę Parkinsona oraz zespoły pląsawiczne.
Z układem pozapiramidowym ściśle związana jest czynność móżdżku. Znajduje się w dole tylnym i przykryty jest od góry półkulami mózgowymi. Otrzymuje informacje z narządów ruchu ( mięśni, stawów i wiązadeł), narządów wzroku, słuchu, ze skóry oraz ośrodków ruchowych rdzenia kręgowego. Móżdżek odpowiedzialny jest za koordynację ruchów i utrzymywanie równowagi ciała, uczenie się zachowań motorycznych. Decyduje on o płynności i precyzji ruchów dowolnych współdziałając z okolicą ruchową kory mózgowej. Móżdżek otrzymując informacje z wielu ośrodków szybko je analizuje i tak moduluje, aby wykonywane ruchy były płynne i dokładne. Decyduje o tym, które mięśnie maja się kurczyć i z jaką siłą. Kontroluje poszczególne fazy wykonywania ruchu i wprowadza do niego ewentualne, konieczne poprawki. Skutkiem uszkodzenia móżdżku są zaburzenia równowagi ( astazja), zniesienie napięcia mięśniowego (atomia) oraz osłabienie i zwiększenie męczliwości mięśni (astenia).
Każdy ruch może być pobudzony w licznych receptorach lub polach motorycznych korowych. Niezależnie jednak od charakteru i miejsca zainicjowania ruchu wszystkie impulsy nerwowe docierają do mięśni poprzez rdzeń kręgowy. Dokładnie mówiąc, wszystkie odrębne szlaki przewodzące impulsy zbiegają się w neuronach motorycznych rdzenia kręgowego. Rdzeń kręgowy to część ośrodkowego układu nerwowego, przewodząca bodźce pomiędzy mózgowiem a układem obwodowym. Ma kształt grubego sznura, nieco spłaszczonego w kierunku strzałkowym. Umieszczony jest w biegnącym w kręgosłupie kanale kręgowym.

Opracował: Wiesław Oratowski
Szkoła Podstawowa w Wilczyskach
Wyświetleń: 21549


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.