Szkoła Podstawowa nr 1 im. Gen. F. Kleeberga
w Ząbkach






Program edukacji ortograficznej „Ortografia, co do głowy nam trafia”
dla uczniów klas I-III






Opracowała
Anna Magdalena Dorocka




Listopad 2010
Wstęp

Umiejętności ortograficzne uczniów, a także skuteczność metod nauczania pisowni zależą od kilku czynników. Są nimi rodzaj pamięci, uwaga, koncentracja, zdolność logicznego myślenia, znajomość zasad ortograficznych, a także czytelnictwo.
Podczas nauki ortografii dużą rolę odgrywa pamięć wzrokowa. Ma ona ogromne znaczenie dla kształtowania nawyków prawidłowego pisania tych wyrazów, których zapis nie jest zgodny z wymową i nie można do nich zastosować żadnej reguły.
W procesie nabywania przez dzieci sprawności ortograficznych ważna jest także pamięć słuchowa. Trudność sprawiają wówczas wyrazy, których zapis opiera się na całkowitej zgodności z mową. Kłopot mogą mieć uczniowie z wadą wymowy lub ci, którzy posługują się językiem gwarowym.
Warunkiem pomyślnej pracy w trakcie nauczania poprawnej pisowni jest kształtowanie uwagi. Jeśli dziecko nie potrafi się skupić, to jego spostrzeganie staje się niedokładne, co natomiast sprzyja powstawaniu błędów.
W ścisłym związku z umiejętnościami ortograficznymi pozostaje również myślenie, które jest najważniejszym procesem poznawczym. Uwzględnienie go w procesie kształcenia kompetencji ortograficznych zapobiega mechanicznemu uczeniu się, które z kolei przeciwne jest aktywnej naturze umysłu ludzkiego. U dzieci w wieku 8-10 lat następuje bardzo intensywny rozwój zarówno myślenia, jak i mowy.
Aby nauczanie ortografii w szkole podstawowej przyniosło spodziewane efekty należy postępować w dwojaki sposób. Po pierwsze uczeń musi przyswoić sobie zbiór zasad ortograficznych. Po drugie konieczne jest wyrobienie przez niego nawyku pisania ortograficznego, czyli trwałego i automatycznego „zapisania" w pamięci wzoru poprawnej pisowni wyrazów. Operowanie regułami ortograficznymi wymaga nie tylko zdolności logicznego myślenia, ale także analizowania faktów językowych.
Sprawność ortograficzną u uczniów podnoszą zarówno ćwiczenia ortograficzne, jak i czytanie interesujących książek. Czytając lektury dzieci nie tylko wzbogacają swój zasób słownikowy i rozwijają się intelektualnie, ale także poszerzają własne kompetencje ortograficzne.
Chcąc uwrażliwić dzieci na piękno ojczystego języka, a jednocześnie zapoznać je z „zagadkami” ortografii polskiej, postanowiłam napisać i wdrożyć program do nauczania ortografii w klasach I-III. Jego głównym celem jest wyrobienie u uczniów umiejętności bezbłędnego pisania.
Przyswojenie sztuki poprawnego pisania nie jest trudne. Warunkiem jest rozpoczęcie nauki już w najmłodszych klasach, a także systematyczna i wytrwała praca. Tylko dzięki ciągłym ćwiczeniom i powtórkom jesteśmy w stanie dojść do doskonałości.


Cele edukacyjne:
1. Zdobycie umiejętności samodzielnego, poprawnego i świadomego posługiwania się językiem pisanym;
2. Kształtowanie zdolności dostrzegania różnego rodzaju związków i zależności w piśmie;
3. Rozwijanie świadomości życiowej i użyteczności zdobywanej wiedzy;
4. Wzmacnianie poczucia własnej wartości i tolerancja dla innych.

Treści nauczania:
1. Pisownia wyrazów z „ó” i „u”;
2. Pisownia wyrazów z „ż” i „rz”;
3. Pisownia wyrazów z „h” i „ch”;
4. Pisownia wielką i małą literą;
5. Pisownia „–nie” z czasownikami, rzeczownikami i przymiotnikami;
6. Pisownia wyrazów z zakończeniem „-ów’, „-ówka”;
7. Ciekawostki ortograficzne.

Procedury osiągania celów:
Zastosowane metody:
• podająca – pogadanka z elementami dyskusji, rozmowa kierowana, inspirowana tekstem;
• praktycznego działania;
• aktywność twórcza;
• obserwacja;
• „burza mózgów”;
• praca z tekstem;
• dyskusja;
• konkursy, gry, zabawy dydaktyczne np. puzzle obrazkowe, rozsypanki wyrazowe, układanie podpisów pod obrazkami, gry planszowe, zabawy klockami LOGO.

Osiągnięcia uczniów:
Uczeń:
• potrafi stosować, na co dzień poznane wyrazy z: u, ó, ż, rz, h, ch i z końcówkami „-ów”, „-ówka”;
• zna zasady i reguły ortograficzne, i stosuje je w praktyce;
• umie uzasadnić pisownię wyrazów z „ó”, „rz” wymiennym i niewymiennym;
• zna omawiane wyrazy z „h” i „ch”;
• wie, po których spółgłoskach piszemy „rz”;
• umie kojarzyć tematycznie słowa z opracowaną trudnością ortograficzną;
• zna ciekawostki ortograficzne;
• rozumie, po co uczy się pisać bezbłędnie;
• wie, że znajomość ortografii jest tylko częścią umiejętności wykształconego Polaka;
• rozumie, że ma prawo mieć pewne kłopoty, bo nikt nie jest doskonały;
• akceptuje innych kolegów, tych, co już potrafią lepiej pisać i tych, co nie umieją, nie wyśmiewa się ze słabszych;
• wie, że każdy człowiek ma w życiu dobre i złe chwile, swoje lepsze i gorsze strony.

Metody oceniania:
Praca uczniów nie będzie podlegać ocenie w rozumieniu Oceniania Szkolnego.
Oceniane będą:
• aktywność i zaangażowanie podczas zajęć;
• znajomość zakresu pojęciowego;
• udział w dyskusji;
• inicjatywa własna;
• udział w zajęciach praktycznych: konkursach, grach i zabawach dydaktycznych.

Ewaluacja programu:
• atrakcyjność programu dla ucznia;
• praktyczność i użyteczność;
• ankieta.




Opracowała
Anna Magdalena Dorocka

Wyświetleń: 1983