Program profilaktyczno – zdrowotny


„Na zdrowie”




„Na wiele potrzebnych nam rzeczy możemy poczekać.
Dziecko nie może. Właśnie teraz formują się jego kości, tworzy krew, rozwija umysł. Nie możemy mu powiedzieć: jutro!!! …
Jego imię brzmi: Dzisiaj!”

Gabryiela Mistral







Autorki:
Iwona Góźdz
Magdalena Madejczyk
Anna Mertin


Spis treści


1.Wstęp........................................................................................ 1
2. Podstawy prawne programu................................................ 3
3. Cele programu ….................................................................... 3 - 4
4. treści programowe................................................................ 4 - 9
5. Formy i metody działania ….................................................. 10
6. Warunki realizacji programu …........................................... 10
7. Ewaluacja.................................................................................... 11
8. Literatura …..............................................................................11
9. Załączniki …...............................................................................12











WSTĘP




Zdrowie to stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie brak choroby albo niepełnosprawności. Edukacja zdrowotna ma wskazywać kierunek wszelkich działań wychowawczych w dążeniu do osiągnięcia przez dziecko dobrego samopoczucia, dlatego też obejmuje ona swoim zakresem profilaktykę wraz z edukacją prozdrowotną oraz kształtowanie czynnych postaw wobec zdrowia, higieny i sprawności ruchowej.
Istotnym warunkiem prawidłowego przebiegu edukacji zdrowotnej dzieci w okresie wczesnego dzieciństwa jest współdziałanie rodziców i nauczycieli, które sprowadza się do wzajemnego respektowania działań mających w konsekwencji przekazać dziecku odpowiednią wiedzę oraz kształtować przyzwyczajenia i nawyki zdrowotne. Ich bliski kontakt emocjonalny z dziećmi, wzmacniany pozytywnie poprzez aktywne uczestnictwo w podejmowanych wspólnie działaniach, będzie sprzyjać utrwaleniu właściwej postawy prozdrowotnej.
Podstawową formą aktywności dzieci w wieku przedszkolnym jest zabawa, dlatego treści edukacji zdrowotnej powinny być wprowadzane w zabawie i poprzez zabawę, która porusza wyobraźnię, budzi uczucia, pokazuje co dobre, zachęca do działania. Opracowany program proponuje dużą swobodę działania, nie ogranicza inwencji dzieci, a wręcz zachęca do wykorzystywania okazji edukacyjnych, które w sposób naturalny kształtować będą u nich właściwe umiejętności, przyzwyczajenia oraz nawyki prozdrowotne, zwłaszcza higieniczne.
Nauczyciel powinien mieć świadomość i pamiętać o tym, że dzieci najchętniej robią to co lubią . Pozwólmy im polubić dbanie o własne zdrowie, tak by sprawiało im to przyjemność i radość a nie było tylko obowiązkiem. W swoich poczynaniach nauczyciel powinien uwzględnić potrzeby dzieci, ich zainteresowania, możliwości intelektualne oraz rozwój emocjonalny, a także ma obowiązek uwzględniać potrzeby i możliwości dzieci niepełnosprawnych, lub słabszych fizycznie od rówieśników.
W przedszkolu promującym zdrowie bardzo ważna jest dbałość o estetykę i funkcjonalność otoczenia- wyposażenie przedszkola i jego stan techniczny, warunki sanitarnohigieniczne, prawidłowe oświetlenie, wentylacja, pomoce dydaktyczne, zieleń w salach i w ogrodzie przedszkolnym. Ważne znaczenie mają również wzorce osobowe prezentowane przez kadrę pedagogiczną i personel przedszkola, przyjazna atmosfera, kultura osobista, sprzyja pozytywnym relacją z dziećmi i dorosłymi.




Podstawy prawne programu:

- Rozporządzenie MEN z dnia 23.12.2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w podstawowych typach szkół
- Ustawa o systemie oświaty z dnia 7.09. 1991 r. wraz z późniejszymi zmianami

Cele główne programu:

- troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną, zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych
- kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek
- kształtowanie u dzieci zachowań prozdrowotnych

Cele szczegółowe:
- kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych
- uświadomienie potrzeby dbania o sprawność ruchową, tężyznę fizyczną i narządy zmysłów
- wspomaganie harmonijnego rozwoju psychofizycznego dziecka
- rozbudzenie zainteresowań dzieci zdrowiem własnym i innych ludzi
- kształtowanie optymistycznego nastawienia do życia oraz umiejętności przezwyciężania trudności

Cele operacyjne (dziecko):
- dba o swoje zdrowie, zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia
- jest sprawne fizyczne lub sprawne na miarę swoich możliwości, jeżeli jest dzieckiem mniej sprawnym
- uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, na sali gimnastycznej
- dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem
- umie poprawnie umyć się oraz umyć zęby
- właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta po sobie
- samodzielnie korzysta z toalety
- samodzielnie ubiera się i rozbiera, dba o rzeczy osobiste i nie naraża ich na zgubienie lub kradzież
- utrzymuje porządek w swoim otoczeniu
- ubiera się stosowanie do warunków pogodowych
- potrafi udzielić pierwszej pomocy w nagłych wypadkach


Treści programowe:

Tematyka szczegółowa: Procedury osiągnięcia celów: Umiejętności dzieci:
Ja i moje otoczenie:
- stwarzanie okazji do gromadzenia informacji na temat siebie samego

- poznanie własnych możliwości

- uczestnictwo w sytuacjach trudnych, problematycznych, wymagających podejmowania decyzji

- ocena swojej działalności

-odkrywanie swoich możliwości w sytuacjach nowych, dotychczas nieznanych

- poznawanie i nazywanie swoich stanów emocjonalnych oraz nabywanie umiejętności radzenia sobie w sytuacji przykrych

- wczuwanie się w stany emocjonalne innych osób

- uczestniczenie w zabawach i grach zespołowych dających możliwość obserwowania siebie na tle innych i budowanie obrazu własnego ja - gry i zabawy

- zabawy swobodne dzieci




-podejmowanie działań w zróżnicowanych sytuacjach życiowych

-wykorzystanie metod i technik pozwalających rozładować stres i napięcie w sposób akceptowany społecznie





-sytuacje edukacyjne






- wymiana poglądów


- rozmowy z nauczycielem

- rozmowy z kolegami z grupy

- słuchanie utworów literackich o wymowie moralnej


- zabawy integrujące

- konkursy

-zawody - poznaje swoją osobowość





- chętnie podejmuje różne działania


- rozwiązuje problemy






- nabywa umiejętności oceniania siebie


- nie boi się sytuacji nowych



- werbalizuje swoje stany emocjonalne








- jest empatyczne



- gromadzi informacje sobie
Jestem samodzielny
- doskonalenie umiejętności w zakresie niektórych czynności samoobsługowych - samodzielnie ubiera się i rozbiera

- samodzielnie korzysta z toalety, wycieranie nosa

- codzienne zabiegi higieniczne
( mycie rąk, zębów i buzi)

-odszukiwanie swoich półeczek w sali, szatni i łazience

- wieszanie ubrań na swoich miejscach w szatni


- nakrywanie do stołu i sprzątanie po sobie, samodzielnie spożywa posiłek

- sprzątanie i układanie zabawek po zabawie

-pełnienie dyżurów w sali

- wykazuje samodzielność w ubieraniu i rozbieraniu

- umie korzystać z toalety, wysmarkać nos

- rozumie konieczność codziennej toalety

- zna swój znaczek



- odnajduje swój wieszak i wiesza na nim ubranie, a buty umieszcza w półce

- umie nakryć do stołu i posprzątać po posiłku


- wie, gdzie jest miejsce zabawki

- jest odpowiedzialny za powierzone mu zadanie
Dbanie o zdrowie
- zwracanie uwagi na umiejętne zachowanie się przy stole oraz właściwe odżywianie się





- podkreślenie roli powietrza jako stymulatora do prawidłowego rozwoju





Profilaktyka chorobom:
- spożywa owoce i warzywa: robi surówki, zdrowe kanapki, pije soki, herbatki owocowe

- ogranicza ilość słodyczy, czipsów, słodzonych napojów gazowanych


- posługuje się sztućcami przy stole, używa serwetki

- hoduje nowalijki w kąciku przyrody

- zachęcenie do spożywania zdrowych produktów (np. mleka, jogurtów, ciemnego pieczywa)

- zwrócenie uwagi na ubieranie się w zależności od pory roku i aktualnej pogody

- kształtowanie umiejętności przeciwdziałania marznięciu ( rozcieranie rąk, tupanie, bieganie.. .) lub przegrzewaniu ( zabawy w cieniu, picie wody.... )

- hartowanie organizmu: zachęcanie do częstego przebywania na powietrzu w każdej porze roku

- organizowanie zabaw i ćwiczeń na świeżym powietrzu

- uczestniczenie w spacerach

- wietrzenie sali

-zapoznanie ze sposobami przeciwdziałania zarażeniu się chorobą ( niekorzystanie z tych samych naczyń, zasłanianie ust w czasie kaszlu czy kichania, niespotykanie się z osobą zarażoną )

- spotkania z pielęgniarką, stomatologiem, lekarzem

-rozumie potrzebę profilaktyki zdrowotnej ( badania okresowe, szczepienia ochronne, sprawdzanie czystości )

- przestrzega higienicznego rozkładu dnia

- rozumie konieczność bezpiecznej zabawy ( nie umieszczanie ciał obcych w nosie, ustach, uszach)

- umiejętnie wykorzystuje siłę swojego głosu w czasie zabaw

-zainteresowanie pracą aptekarza (wycieczka do apteki)


- rozumie potrzebę zdrowego odżywiania się


- rozumie konieczność zachowania umiaru w jedzeniu „nie zdrowych” pokarmów

- umie kulturalnie jeść


- je zdrowe, zielone rośliny


- wie co jeść, aby być zdrowym


- ubiera się adekwatnie do pogody




- wie co robić gdy jest mu za zimno lub za ciepło




- wie o potrzebie przebywania i ruchu na świeżym powietrzu





- wie jak przeciwdziałać chorobom







- opanowuje lęk przed zabiegami leczniczymi

- wie co robić, aby kontrolować swój stan zdrowia



- wie, jak wygląda jego rozkład dnia

- bawi się bezpiecznie




- wie, że hałas szkodzi zdrowiu


- rozumie konieczność brania leków w czasie choroby (bierze leki pod kontrolą dorosłych)
Sprawność ruchowa
- zachęcanie dzieci do wszelkich zabaw związanych z ruchem - uczestniczy w ćwiczeniach z fizjoterapeutą


- organizacja gier i zabaw na świeżym powietrzu w różnych porach roku ( ogród przedszkolny, park, łąka)

- umożliwienie uczestniczenia w ćwiczeniach korekcyjnych dzieciom z wadami postawy

- wykorzystanie w zabawach ruchowych naturalnych warunków środowiska – jazda na sankach, lepienie bałwana, bitwa na śnieżki, biegi przełajowe w parku, slalom między kałużami itp.

- uczestniczenie w zawodach sportowych

- uczestniczenie w olimpiadzie sportowej

- wykorzystanie podczas gier i zabaw ruchowych elementów następujących metod: A. M. Knissów, R. Labana, C. Orffa, W, Sherborne, B. Strauss

- chętnie uczestniczy w ćwiczeniach gimnastycznych


-wie, że ruch na świeżym powietrzu to zdrowie



- dba o prawidłową postawę ciała


- zna różne formy aktywnego wypoczynku







- odkrywa swoje umiejętności

- stosuje tzw. zdrową rywalizację


- uczestniczy w różnorodnych formach ruchu




Metody i formy oddziaływania:
- podające: rozmowa, spotkania, artykuły w gazetce, opowiadania i bajki, wiersze, piosenki, zagadki
- gry i zabawy ruchowe , spacery, wycieczki, zawody sportowe
- metoda pobudzenia zachowań sprzyjających zdrowiu: czystość ciała, profilaktyka, hartowanie
- metoda utrwalania pożądanych zachowań: powtarzanie pewnych czynności w życiu codziennym
- metody aktywizujące: drama, techniki twórczego myślenia, burza mózgów, inscenizacje, odgrywanie scenek
- konkursy i techniki plastyczne
- metoda ruchu rozwijającego W. Sherborne
- metody C. Orffa, R. Labana, A. M . Knissów
- metoda Batii Strauss

Warunki realizacji programu

Program profilaktyczno -zdrowotny zostanie wdrożony do realizacji w roku szkolnym 2009/ 2010 i będzie kontynuowany w latach następnych w Przedszkolu nr 5 – Integracyjnym w Nysie. Jest przeznaczony dla dzieci 3, 4, 5, 6, 7 -letnich uczęszczających do tego przedszkola. W realizację programu zaangażowano nauczycieli, rodziców i pracowników służby zdrowia. W celu podniesienia świadomości prozdrowotnej rodziców przewidziano różne formy współpracy: referaty, spotkania ze specjalistami, prowadzenie kącika dla rodziców.
Zajęcia powinny być zaplanowane i przeprowadzone systematycznie w ciągu całego roku szkolnego ( przynajmniej raz w tygodniu). Program przeznaczony jest do realizacji przez nauczycieli kreatywnych potrafiących dostosować treści do indywidualnych potrzeb i możliwości dzieci.







Ewaluacja programu:
- spotkania z pielęgniarką, lekarzem, stomatologiem
- prowadzenie ćwiczeń korekcyjnych dla dzieci z wadami postawy
- wykonywanie surówek, soków, kanapek
- wycieczka do apteki
- stworzenie wspólnie z dziećmi kontraktu grupowego - norm postępowania
- zorganizowanie dla całego przedszkola inscenizacji na temat zdrowego stylu życia
- organizacja konkursów plastycznych o tematyce zdrowotnej
- hodowla nowalijek w kącikach przyrody
- ankieta dla pracowników przedszkola i rodziców
- zdobywanie przez dzieci sprawności: mały sportowiec, zdrowy zuch, uśmiechnięta buzia, czysta łapka
- galeria prac dzieci
- kącik zdrowej żywności
- artykuły w gazetce przedszkolnej
- obserwacja osiągnięć dzieci w czasie trwania programu



Literatura:

1. „Moje przedszkole” - C. Cyrański, M. Kwaśniewska , Kilce 2002
2. „Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat” - Frances L.ILg, Louise Bates Ames, Sidney M. Backer, Gdańsk 2005
3. „O wychowaniu zdrowotnym” M. Demel W- wa 1968
4. „Edukacja zdrowotna dzieci przedszkolnych” E. I J. Frątczakowie, Toruń 1996
5. „Promocja zdrowia w edukacji dzieci przedszkolnych” K. Żuchelkowa, K. Wojciechowaska, Bydgoszcz 2000

Wyświetleń: 1085