Metoda Ruchu Rozwijającego
Weroniki Sherborne*

Cykl zajęć pt. „Metoda W. Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka”

ZAŁOŻENIA:
1. świadomości własnego ciała i usprawniania ruchowego,
2. świadomości przestrzeni i działania w niej,
3. dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu.

CELE:
Kształtowanie poczucia bezpieczeństwa, akceptacji samego siebie, swojego ciała.
Kształtowanie spontaniczności, pewności siebie, spontaniczności ruchu i zachowań.
Wyczucie własnego ciała i ciała partnera.
Poznawanie własnego ciała i odkrywanie własnych możliwości.
Wyzwalanie poczucia satysfakcji związanej z wysiłkiem fizycznym.
Nawiązywanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą.
Kształtowanie więzi z rodzicami.
Kształtowanie orientacji w czasie i przestrzeni w środowisku zewnętrznym.
Kształtowanie emocji i panowania nad nimi.
Kształtowanie sprawności ruchowej, wyobraźni, pojęć.
Kształtowanie swoistego pozawerbalnego sposobu komunikowania się.
Koncentracja uwagi.
Umiejętności rozluźniania się po okresie napięcia i koncentracji.
ZASADY:
• uczestniczenie w zajęciach jest dobrowolne,
• staramy się nawiązać kontakt z każdym dzieckiem,
• zajęcia powinny być dla dziecka przyjemne, dawać możliwość przeżywania radości,
• uczestniczymy czynnie w zajęciach ćwiczymy i bawimy się z dziećmi,
• przestrzegamy prawa dziecka do podejmowania własnej decyzji,
• zauważamy i stymulujemy aktywność dziecka,
• nie krytykujemy dziecka,
• chwalimy dziecko nie tyle za efekt, ale również za jego starania i wysiłek,
• unikamy stwarzania sytuacji rywalizacji,
• rozszerzamy stopniowo krąg doświadczeń społecznych (najpierw ćwiczenia w parach, potem w trójkach i z całą grupą),
• większość ćwiczeń, szczególnie początkowych prowadzimy na poziomie podłogi,
• zaczynamy od ćwiczeń prostych stopniowo je utrudniając,
• zmniejszamy udział swojej inicjatywy na rzecz aktywniejszego udziału dziecka,
• proponujemy na przemiennie ćwiczenia dynamiczne i relaksacyjne,
• w razie potrzeby pomagamy w wykonywaniu ćwiczenia,
• czuwamy nad bezpieczeństwem dzieci w czasie ćwiczeń i sprawnym przebiegiem zajęć,
• mamy zawsze na uwadze samopoczucie dziecka, pytamy je o przyzwolenie na intensyfikowanie jego doznań,
• uczymy dzieci zarówno używania siły, jak i zachowania delikatności i opiekuńczości w stosunku do drugiej osoby,
• dbamy także, aby dziecko znalazło się w pozycji dominującej (przez zmianę ról),
• planujemy początek zajęć tak, aby zawierał propozycje ćwiczeń dających poczucie bezpieczeństwa i bliskiego kontaktu,
• na zakończenia zajęć proponujemy ćwiczenia wyciszające.



Zastosowanie metody Ruchu Rozwijającego w pracy z dziećmi:

a. upośledzonymi umysłowo:

Metoda W. Sherborne może przyczynić się do rozwoju tych dzieci w dwóch ważnych dziedzinach:
1. wykształcenia obrazu samego siebie – świadomość samego siebie, posiadania ciała, jego części jest podstawą do wyodrębnienia własnej osoby z otoczenia i poczucia tożsamości.
2. nawiązania kontaktów społecznych – W. Sherborn tak charakteryzuje trudności typowe dla tych dzieci:
• brak reakcji na bodźce zewnętrzne (dzieci zamykają się w sobie, obojętne na otoczenie, ssą palec, kiwają się), wskazane jest tu oddziaływanie głosem ludzkim, dotykiem, zabawą w wodzie;
• unikanie kontaktu (wzrokowego, charakterystyczne dla dzieci autystycznych, lub uciekanie od drugiej osoby), okazuje się jednak, że dzieci te jednocześnie pragną kontaktu i udziału w zabawie – lęk przed kontaktem fizycznym można wyeliminować dzięki radości płynącej z zabawach ruchowych, np. huśtanie, podskakiwanie, wykonywanie ćwiczeń początkowo bez kontaktu wzrokowego, którego dziecko się boi, wykonywanie ćwiczeń z zabawką, zanim zacznie ćwiczyć
z żywą osobą;
• dominacja w kontaktach (nawiązywanie przez dziecko kontaktu tylko wtedy, gdy może być stroną dominującą), by to zmienić należy stosować zabawy ruchowe, które przyniosą dziecku odprężenie i dziecko nabierze zaufania do partnera oraz przeświadczenie, że może się poddać jego woli;
• brak inicjatywy, słaba aktywność, brak motywacji do działania (nie podejmują aktywnej roli w zabawie m.in. po to, aby nie zmieniać pozycji, w której czują się bezpiecznie, lub też, gdy są niepewne swoich możliwości), dzieci takie potrzebują wsparcia i pomocy.
Metoda W. Sherborne pomaga, w drodze niewerbalnej, trenować niektóre zaburzone funkcje poznawcze. Umiejętności takie jak: koncentracja, utrzymanie uwagi, ukierunkowane działania na określony cel – dzieci mogą trenować wykonując ćwiczenia „przeciwko”, w których muszą skoncentrować siły, aby pokonać inną osobę lub też przeciwstawić się innym. Poprawia to komunikację dziecka z otoczeniem, uaktywniając „język ciała i ruchu”.

b. z nadpobudliwością ruchową:

Dzieciom z nadpobudliwością psychoruchową trzeba pomóc w uświadomieniu sobie swojej nadmiernej energii i siły, tego, co robią spontanicznie.Szereg ćwiczeń zawartych w metodzie W. Sherborne pomaga takim dzieciom w rozwijaniu właściwych zachowań. Ważne jest nauczenie dziecka koncentracji uwagi, siły i energii, uspołecznienie ich. Zajęcia w grupie pomagają im w rozwijaniu empatii i uczeniu się współdziałania z innymi. W procesie terapeutyczno – wychowawczym metoda W. Sherborn, jakkolwiek nie może być jedyną formą terapii dzieci nadpobudliwych psychoruchowo, zajmuje ważne miejsce.

c. z zaburzeniami emocjonalnymi w psychoterapii grupowej:

Dzieci zaburzone emocjonalnie stronią od kontaktu z ludźmi, unikają go, jeśli tylko jest to możliwe(dzieci zahamowane psychoruchowo, z lękową postawą wobec otoczenia), aż do zupełnego wycofania się z otoczenia i wyobcowania (dzieci autystyczne), lub też nawiązuję kontakt w sposób przesadnie gwałtowny, natarczywy, czym zrażają sobie innych (dzieci nadpobudliwe emocjonalnie).
Inną grupę stanowią dzieci reagujące negatywizmem, które nie potrafią współbrzmieć z otoczeniem (zbuntowane, nastawione na „nie”, nie reagują na „prośby i groźby”, lub nastawione „anty”, robiące wszystko na przekór).
Najważniejszą sprawą dla pokonania lęku i zahamowania jest dostarczenie dziecku pozytywnych doświadczeń. Doskonałą okazją do zdobycia zaufania do siebie i innych oraz treningu zachowań społecznych dają zajęcia metodą W. Sherborne.

Poprzez metodę Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne można zrealizować potrzeby człowieka takie, jak:
• poczucia bezpieczeństwa,
• rozluźnienia, relaksu, rozładowania napięcia,
• „dawania” i „brania”,
• akceptacji samego siebie,
• bliskiego kontaktu z innymi ludźmi,
• poczucia własnej energii,
• satysfakcji związanej z wysiłkiem fizycznym,
• mobilizacji do pokonywania trudności, do sprawdzania się w trudnej sytuacji,
• poznania swojego ciała,
• odkrywania własnych możliwości,
• odczucia energii własnej i energii drugiego człowieka,
• zaufania do siebie i innych,
• doznawania przyjemności, radości, zabawy,
• bliskości fizycznej drugiego człowieka,
• więzi z grupą,
• akceptacji swojego ciała,
• spontaniczności,
• pewności siebie,
• poczucia partnerstwa.

Przewidywane osiągnięcia uczniów
Po realizacji programu terapii dziecko:
• lepiej komunikuje się z rówieśnikami - potrafi wyrazić swoje potrzeby w adekwatny sposób, pomaga osobom starszym i słabszym, umie zwrócić się z prośbą do kolegi o pomoc i podziękować za nią
• staje się odpowiedzialne za wykonanie zadania, za osobę którą się opiekuje - umie dostrzegać różnice miedzy wymaganiami stawianymi starszym i młodszym dzieciom, rozumie, że jako starsze mają one więcej obowiązków w grupie zróżnicowanej pod względem wieku, potrzeb i możliwości, przejmują więcej odpowiedzialności.
• potrafi zachować zasady bezpieczeństwa nie tylko w czasie ćwiczeń ale w różnych sytuacjach życiowych
• jest bardziej otwarte i kreatywne w myśleniu i działaniu, inicjuj zabawę.
• swobodnie i bez zahamowań bierze udział we wszystkich formach aktywności.
• nie boi się wchodzić w relacje interpersonalne z dziećmi i dorosłymi - potrafi odwzajemniać uczucia pozytywne i lepiej radzi sobie z kontrolowaniem uczuć negatywnych.
• ma opanowane określone doświadczenia ruchowe, które mogą być zastosowane w wielu innych zadaniach fizycznych.
• lepiej koncentruje się na powierzonych mu zadaniach, wykonuje je dokładnie, starannie i do końca.
W metodzie Sherborne można wyróżnić kilka kategorii ćwiczeń :
ćwiczenia prowadzące do poznania siebie i własnego ciała (świadomość ciała, własnej osoby)
ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie i budować poczucie bezpieczeństwa w swoim otoczeniu (świadomość przestrzeni)
ćwiczenia ułatwiające nawiązywanie kontaktu oraz współpracę z partnerami i grupą ( świadomość innych osób , grupy i kontaktu z nimi)
W czasie tych doświadczeń ruchowych występują trzy relacje :
RELACJA „Z” CZYLI OPIEKUŃCZA -> RELACJA „PRZECIWKO” MOCY i ENERGII ->RELACJA „RAZEM” PARTNERSKA

Literatura:
„Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne”
Marta Bogdanowicz i Dariusz Okrzesik – wyd. Harmonia 2005
„Ruch rozwijający dla dzieci”- Weronika Sherborne – wyd. PWN 1997
„Ruch Rozwijający dla wszystkich”-
Marta Bogdanowicz i Alicja Kasica- wyd. Harmionia 2003
Bogdanowicz Marta, Kisiel Bożena, Przasnyska Maria: Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. Warszawa 1994, WSiP

Wyświetleń: 569