Katalog

Katarzyna Szifer-Kamińska, 2011-10-25
Stargard Szczeciński

Język polski, Sprawdziany i testy

Renesans - sprawdzian wiadomości

- n +

Renesans – sprawdzian wiadomości

1. Wyjaśnij pojęcie renesans i wytłumacz jego zasięg.

2. Wymień i krótko opisz zjawiska, które wpłynęły na rozwój renesansu.





3. Wyjaśnij pojęcia:
• antropocentryzm
• złoty wiek
• mecenat
• humanizm
• irenizm
• nowela

4. Przeczytaj uważnie tekst, a następnie odpowiedz na pytania.

Jeśli to nie jest miłość - cóż ja czuję?
A jeśli miłość - co to jest takiego?
Jeśli rzecz dobra - skąd gorycz, co truje?
Gdy zła - skąd słodycz cierpienia każdego?

Jeśli z mej woli płonę - czemu płaczę ?
Jeśli wbrew woli - cóż u lament ?
O śmierci żywa, radosna rozpaczy,
Jaką nade mną masz moc! Oto zamęt .

Żeglarz, ciśnięty złym wodom dla żeru,
W burzy znalazłem się podarłszy żagle,
Na pełnym morzu, samotny, bez steru.

W lekkiej od szaleństw, w ciężkiej od win łodzi
Płynę nie wiedząc już sam, czego pragnę,
W zimie żar pali, w lecie mróz mnie chłodzi.

a. Zdefiniuj gatunek literacki, do którego należy utwór (pod uwagę weź strukturę).
b. Wskaż autora tekstu.
c. Nazwij nadawcę i odbiorcę tekstu.
d. Wskaż środki stylistyczne: apostrofę, paradoks, oksymoron, epitet, metaforę, pytanie retoryczne.


5. Przeczytaj tekst, a następnie wykonaj polecenia.

Treny – cykl utworów Jana Kochanowskiego napisany w XVI wieku i poświęcony jego zmarłej w młodym wieku córce – Urszulce. Treny były pisane przez kilka lub kilkanaście miesięcy. Zostały wydane w 1580 w Krakowie (wznowione w 1583 i 1585).
Poeta napisał w sumie 19 trenów, numerowanych liczbami rzymskimi. Poprzedził je dedykacją: "Urszuli Kochanowskiej, wdzięcznej, ucieszonej, niepospolitej dziecinie...", zakończył zaś utworem Epitafium Hannie Kochanowskiej. Są to utwory o charakterze lamentacyjnym, wyrażają żal i rozpacz po śmierci córki. Są najbardziej osobistym dziełem poety. Stanowią przede wszystkim pomnik wystawiony zmarłemu dziecku, lecz są także wyrazem bolesnego doświadczenia przez los, zrujnowania ideałów człowieka renesansowego, kryzysu światopoglądowego i prób jego przezwyciężenia. Kochanowski ukazuje Urszulkę jako erudytkę i ma do siebie pretensje, że nie potrafił jej ochronić. Zakończone są konsolacją – Trenem XIX (Sen); wtedy też poeta odnajduje spokój, równowagę duchową. Mimo iż konstrukcja dzieła ma charakter renesansowy, Kochanowski pisząc Treny, złamał zasadę poetyki renesansu, według której bohaterami trenów mogli być tylko zasłużeni i znani ludzie (persona gravis). Głównym bohaterem jego Trenów było zmarłe dziecko niewsławione czynami bohaterskimi; poza Urszulką w utworze występuje sam Jan Kochanowski oraz jego przewodnik po świecie filozofii – Cyceron. Bohaterką Trenów nie jest tylko Urszulka. Utwory stanowią autobiografię psychiki zbolałego ojca – twórcy. Są to dzieje bólu i poszukiwania filozoficzne człowieka renesansu. Po tren jako gatunek literacki sięgnął Jan Kochanowski do epoki antyku. Miał on wówczas ścisły układ wewnętrzny:
• pochwała zmarłego,
• rozpamiętywanie poniesionej straty,
• demonstrowanie żalu,
• pocieszenie (tzw. konsolacja),
• napomnienie, moralne wnioski.
Dzieło poety wykracza poza ten schemat. Kochanowski stworzył zwarty kompozycyjnie cykl złożony z dziewiętnastu wierszy. Wykorzystał utrwalone w tradycji elementy gatunku, ale w dowolnej kolejności.

Polecenia:
a. Wskaż bohatera Trenów.
b. Omów budowę cyklu Trenów.
c. Omów zjawisko konsolacji ukazane w utworach.
d. Omów sposób przyjęcia gatunku przez Kochanowskiego.

6. Zanalizuj poniższy tekst.

Rej Mikołaj Co się nie chciał spowiedać, iż się zona spowieda

Jeden, co miał złą żonę, spowiedać się przyszedł.
Mnich do niego z postawą z zakryStyjej wyszedł.
Rzekł mu, iż: "- Wasza pani teraz też tu była,
A na świętej spowiedzi wszytko wyliczyła."
Ten rzekł: "- Już się mnie, księże, spowiedać nie trzeba.
Wszytko ta wywołała pewnie, jako trzeba,
Na mię i na są siady, i- by co wiedziała -
I na Boga, to mi wierz, żeć by powiedziała."
Wyświetleń: 3118


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.