Katalog

Barbara Jamróz, 2012-06-11
Czeladź

Chemia, Konspekty

konspekt - składniki atomów

- n +

KONSPEKT LEKCJI CHEMII W I KLASIE TECHNIKUM

Temat lekcji: Składniki atomów.
Cel ogólny: Poznanie budowy wewnętrznej podstawowej jednostki budowy materii – atomu.
Cele szczegółowe:
 uczeń odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach (symbol, nazwę, liczbę atomową, liczbę masową, rodzaj pierwiastka – metal lub niemetal);
 uczeń opisuje i charakteryzuje skład atomu (jądro: protony i neutrony, elektrony); definiuje elektrony walencyjne;
 uczeń ustala liczbę protonów, elektronów i neutronów w atomie danego pierwiastka, gdy dana jest jego liczba atomowa i masowa;
 wyjaśnia związek pomiędzy podobieństwem właściwości pierwiastków zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową atomów i liczbą elektronów walencyjnych;
Metody i formy pracy:
 wykład;
 pogadanka;
 pokaz;
 praca indywidualna;
Środki dydaktyczne:
 kreda, tablica;
 model atomu;
 karta pracy ucznia;
 tablica Mendelejewa;

Przebieg lekcji :
1. Czynności porządkowe.
2. Podanie tematu lekcji.
3. Wprowadzenie do tematu przez krótkie przytoczenie historii atomizmu (z zaznaczeniem, że już w starożytności przychylano się do tej teorii, ale powszechną akceptację wzbudziła dopiero w XVIIIw.).
4. Rozdanie uczniom kart z krótkim opisem doświadczeń i kolejnych modeli budowy atomu (doświadczenia J.J.Thomsona i E.Rutherforda, które doprowadziły do poznania struktury wewnętrznej atomu i stworzenia współczesnego modelu budowy atomu). Zapoznanie się z nimi jest zadawane na pracę domową.
5. Wprowadzenie pojęcia ziarnistości materii i wyjaśnienie pojęcia – atom.
6. Zaprezentowanie uczniom modelu budowy atomu, który pozwoli na wskazanie wszystkich elementów jego budowy.
7. Zdefiniowanie i scharakteryzowanie kolejnych cząstek elementarnych: protonu, neutronu i elektronu.
8. Wskazanie w jaki sposób można odczytywać informacje o budowie atomu z układu okresowego pierwiastków. Zdefiniowanie liczby atomowej i masowej pierwiastków.
9. Ćwiczenia w określaniu budowy atomów różnych pierwiastków. Samodzielna praca uczniów z układem okresowym pierwiastków, nadzorowana przez nauczyciela.
Praca domowa:
 Zapoznanie się z przygotowanymi przez nauczyciela kartami pracy, zawierającymi opis doświadczeń, które potwierdzają ziarnistą budowę materii.
 Określenie budowy atomów pierwiastków: Fe, Mn, Mg, K, O i U.
Podsumowanie:
Powtórzenie wiadomości o budowie atomu i odczytywaniu informacji na jej temat z tablicy Mendelejewa.


















KARTA PRACY UCZNIA
BUDOWA ATOMU
W 1897 roku J. J. Thomson dokonał odkrycia elektronu - pierwszej z cząstek nazwanych później elementarnymi. Przełomowa praca Thomsona zawierała pomiar stosunku masy do ładunku cząstki będącej składnikiem promieniowania katodowego, ale o sławie Thomsona przesądziło spostrzeżenie, że stosunek masy do ładunku jest niezależny od materiału, z którego wykonano katodę i natychmiastowy wniosek - że cząstka ta jest podstawowym składnikiem atomów, budulcem wszystkich pierwiastków chemicznych.
Aparatura doświadczalna Thomsona była bardzo prosta. Była to szklana próżniowa rura z umieszczonym w środku rozgrzanym metalowym drucikiem emitującym elektrony, które przyspieszone polem elektrycznym docierały do pokrytego fosforem ekranu. Elektrony padając na ekran powodowały błyski światła. Odkrycie Thomsona pomogło udowodnić istnienie samych atomów, ale dowiodło też iż nie są one niepodzielne.
Odkrycie ujemnie naładowanego elektronu, który można oderwać od atomu, zachwiało poglądami na temat budowy atomu – wcześniej uważano, że atomy to niepodzielne kulki bez struktury wewnętrznej. Skoro elektron ma ładunek ujemny, to reszta musi mieć ładunek dodatni. Ilości tych ładunków równoważą się tak, że atom w całości ma ładunek obojętny. Kwestią sporną było jak to jest rozłożone w przestrzeni atomu. Koncepcji, jak zawsze w takim przypadku, pojawiło się sporo, ale w końcu przeważyła hipoteza samego Thomsona, zwana modelem ciasta z rodzynkami. Głosiła ona, że dodatnio naładowany ładunek rozłożony jest w całej objętości atomu, a elektrony tkwią w nim punktowo tak, jak rodzynki w cieście.
Hipotezę Thomsona podważył jego dawny uczeń – sir Ernest Rutherford. Jego przełomowy eksperyment polegał na bombardowaniu bardzo cienkiej złotej folii promieniowaniem alfa i obserwacji charakteru rozkładu kątowego przechodzących przez nią cząstek alfa, co pozwoliłoby określić strukturę budowy atomu. Podczas eksperymentu detektor (ekran pokryty siarczkiem cynku) umieszczano pod różnymi kątami do pierwotnego kierunku promieni alfa. Obserwacja ekranu przez lupę umożliwiała zobaczenie błysków, gdy cząstka alfa trafiała w scyntylator.
Idea była prosta: cząstka alfa leci w kierunku złotej folii, przechodząc przez atom, oddziałuje z elektronami które nieznacznie zmieniają kierunek jej biegu, następnie uderza ona w ekran, który w tym miejscu na moment rozbłyska. Według teorii Thomsona cząstki te powinny przejść przez złotą folię jak "przez masło". Ku zaskoczeniu eksperymentatorów okazało się jednak, że 1 cząstka na około 8000 wystrzelonych odbija się od złotej folii.
Rutherford dopiero na początku 1911 roku opublikował rozwiązanie problemu. Atom w ogromnej większości jest pusty. W środku atomu jest duże (w proporcji do rozmiarów elektronów) jądro, a w ogromnej odległości (w stosunku do wielkości jądra), po ściśle określonych orbitach, krążą niewielkie elektrony. Tylko w ten sposób można wytłumaczyć występujące te rzadkie odbicia masywnej cząstki alfa: odbijała się ona tylko w przypadku trafienia w jądro atomu złota.
Wyświetleń: 1454


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.