![]() |
![]() |
Katalog Marlena Dobosz, 2012-06-14 Pyrzyce Edukacja dla bezpieczeństwa, Scenariusze Znaczenie zapinania pasów i jeżdżenia w fotelikach dla bezpiecznego poruszania się pojazdem w ruchu drogowym.Scenariusz zajęć dla klasy IV – VI Temat: Znaczenie zapinania pasów i jeżdżenia w fotelikach dla bezpiecznego poruszania się pojazdem w ruchu drogowym. Cele: uczeń rozumie potrzebę zdobywania wiedzy o prawidłowym stosowaniu fotelików i pasów bezpieczeństwa w pojeździe, przewiduje skutki działań swoich i innych uczestników ruchu drogowego, wyjaśnia zadania fotelików i pasów bezpieczeństwa, jest świadomy swojego zagrożenia w pojeździe. Czas: 45 min Metoda: dyskusja Przebieg zajęć: Krótkie wprowadzenie do tematu: 20 listopada przypada Światowy Dzień Pamięci o Ofiarach Wypadków Drogowych. To dzień, w którym pamiętamy o tych wszystkich, którzy zginęli i zostali poszkodowani w wypadkach drogowych. Corocznie na świecie wskutek wypadków drogowych ponad 1,2 mln ludzi tarci życie, miliony zostają ranne i poszkodowane. Każdy wypadek to nie tylko straty materialne, ale przede wszystkim wielka ludzka tragedia – ktoś zostaje bez mamy, taty, dziecka, inni zostają kalekami do końca życia. Aby skuteczniej chronić człowieka w pojeździe, naukowcy i producenci samochodów prowadzą bardzo kosztowne badania i testy laboratoryjne na manekinach wyposażonych w czujniki i urządzenia kontrolne. Badania takie polegają głównie na dokonywaniu zderzeń czołowych samochód – samochód lub samochód – ściana przy prędkości jazdy 20-50 km/h. Nauczyciel rozmawia z dziećmi, zachęca do dyskusji używając pytań (uzupełnia i ewentualnie koryguje wypowiedzi uczniów oraz podsumowuje): 1. Stosunek uczniów do podróżowania samochodem. Czy lubicie jeździć samochodem? Dlaczego? Jak lubicie jeździć w samochodzie/samochodem? (z przodu, z tyłu, szybko, wolno, blisko, daleko, gdy prowadzi mama/tata) Dlaczego? 2. Urządzenia zabezpieczające. Jakie znacie urządzenia poprawiające bezpieczeństwo w pojeździe? (poduszka powietrzna, foteliki/podwyższenia, pasy bezpieczeństwa, zagłówki, ABS i inne-załącznik 1) Czy wy jeździcie w fotelikach? W jakich? Czy możecie siedzieć w foteliku/podwyższeniu obok kierowcy? (Fotelik może być zamontowany zarówno z tyłu, jak i przodu samochodu. Jednak z przodu jest to możliwe tylko wtedy, gdy pojazd nie posiada poduszki powietrznej na miejscu pasażera, lub jest ona odłączona). Czy dla wszystkich dzieci są takie same foteliki? (Przepisy obowiązujące w Europie nakładają obowiązek przewożenia dzieci w wieku do lat 12, których wzrost jest niższy od 150 cm w specjalnych, atestowanych fotelikach, dostosowanych do wieku , wagi i wzrostu dziecka. Istnieją trzy podstawowe kategorie wagowe autofotelików. Są to: 0-13 kg, 9-18 kg i 15-36 kg lub dodatkowo 0-18 kg, 9-25 kg, 9-36 kg. Foteliki samochodowe można montować na kilka sposobów. Produkty stworzone z myślą o niemowlętach 0-13kg, zawsze montuje się tyłem do kierunku jazdy. Foteliki dla dzieci 9-18kg i 15-36 kg na ogół montuje się przodem do kierunku jazdy, chociaż trafiają się modele, które pozwalają na zamontowanie w sposób bezpieczniejszy, czyli tyłem do kierunku jazdy. Istnieją także dwa sposoby instalacji – przy pomocy pasów bezpieczeństwa i za pomocą sztywnych zaczepów, czyli foteliki z systemem ISOFIX. Pamiętajmy, że źle dobrany fotelik jest równoznaczny z niebezpieczeństwem). Kto pamięta o fotelikach: mama, tata, czy wy sami? Czy z chęcią zapinacie się w fotelikach/podwyższeniach? Czy czasami próbujecie się odpiąć podczas jazdy? 3. Świadomość zagrożeń nie stosowania zabezpieczeń. Co może się wydarzyć, gdy dziecko jeździ bez fotelika/podwyższenia? (Foteliki dla dzieci spełniają w samochodzie kilka ról. Podczas jazdy umiejscawiają dziecko, nie pozwalając mu przemieszczać się po wnętrzu samochodu. Zabezpieczają je przed skutkami gwałtownych hamowań czy zmian kierunku jazdy. W razie wypadku czy kolizji foteliki pełnią funkcję ochronną, dając szanse na zmniejszenie skutków zderzenia, opóźniają ruch dziecka, rozkładają działające podczas wypadku siły na większy obszar i ukierunkowują je na silniejsze części ciała jak klatka piersiowa i miednica. Samochód jadący z prędkością 50 km/godzinę w razie wypadku powoduje dla nieodpowiednio zabezpieczonego dziecka skutki porównywalne z upadkiem z 3-go piętra. W przypadku dzieci standardowe pasy bezpieczeństwa nie są odpowiednim urządzeniem ochronnym, z co najmniej kilku powodów: standardowe pasy bezpieczeństwa nie są „dopasowane” do małych użytkowników, biomechaniczna wytrzymałość organizmu dziecka jest znacznie mniejsza niż osoby dorosłej. Dzieci, ze względu na delikatną budowę ciała i słabiej rozwinięty układ mięśniowo-szkieletowy, nie są w stanie przeciwstawić się siłom bezwładności podczas gwałtownego hamowania). Niezależnie od tego, czy dziecko siedzi w foteliku, czy na podstawce (starsze dzieci), jego głowa nie może wystawać poza zagłówek, bowiem w razie wypadku może dojść do złamania kręgów szyjnych o krawędź zagłówka. Czy trzymanie dziecka na kolanach zabezpieczy je przed konsekwencjami wypadku w takim samym lub większym stopniu, jak usadowienie w foteliku? (Dorosły nie jest w stanie utrzymać w rękach dziecka, które w momencie nieoczekiwanego uderzenia przybiera masę… słonia. Co więcej, w czasie wypadku, osoba dorosła może przygnieść dziecko własnym ciałem zmniejszając jego szansę na przeżycie) Czy właściciele aut wyposażonych w poduszki powietrzne mogą czuć się pewni, że to zabezpieczenie jest wystarczające? (Poduszka powietrzna redukuje ryzyko śmierci o 50% tylko wtedy, gdy podczas wypadku działa wspólnie z pasami bezpieczeństwa). Czy zgadzacie się z tym, że zapinanie pasów jest czynnością zbędną, gdy jeździmy wolno po mieście? (Przy zderzeniu z prędkością 50 km/godz. ciało jest wyrzucane z siedzenia z siłą 1 tony. Przy uderzeniu w stałe elementy samochodu skutki mogą być śmiertelne, również dla pasażera z przodu). Co może jeszcze zagrażać waszemu bezpieczeństwu podczas jazdy samochodem? (przedmioty ciężkie i z ostrymi krawędziami powinny być odpowiednio zabezpieczone, mogą bowiem w trakcie nagłego hamowania uderzyć / skaleczyć osoby w pojeździe - bezpiecznie jest umieścić je w bagażniku i zabezpieczyć przed przesuwaniem) 4. Jeżdżenie w pasach. Czy zwracacie szczególną uwagę na sposób zapinania pasów? Jeśli tak to, na co? (Pas bezpieczeństwa powinien płasko przylegać do ciała, ponieważ gdy będzie skręcony może pęknąć nie wytrzymując naprężeń podczas wypadku. Musi być napięty, jeśli będzie zbyt luźny to powstaje ryzyko uderzenia w kierownicę bądź przednią szybę. Górna część pasa powinna być umieszczona blisko szyi, a nie na żebrach, które mogą zostać w trakcie wypadku połamane przebijając serce oraz płuca. Natomiast dolna część pasa powinna dokładnie przylegać do bioder, ponieważ gdy przylega do brzucha istnieje ryzyko zmiażdżenia narządów wewnętrznych podczas ewentualnego wypadku). Czy tylko dzieci musza jeździć w zabezpieczeniach? Dlaczego dorośli powinni jeździć w pasach? (W przypadku, gdy użytkownicy pojazdu nie są zapięci w pasy bezpieczeństwa, po nagłym zatrzymaniu pojazdu, kontynuują ruch do przodu z prędkością, którą miał samochód przed zderzeniem oraz przyspieszeniem w odniesieniu do elementów nadwozia na skutek działania siły bezwładności. Wynikiem ruchu opisanego powyżej ciało człowieka oddala się od fotela, co przeważnie prowadzi do uderzenia o elementy znajdujące się w kabinie samochodu lub do wypadnięcia z wnętrza pojazdu przez wybitą szybę). Czy siedząc z tyłu pojazdu należy zapinać pasy? (W Polsce istnieje obowiązek prawny zapinania pasów bezpieczeństwa, zarówno z przodu, jak i z tyłu pojazdu przez pasażerów. W przypadku zderzenia nieprzypięty pasem pasażer siedzący z tyłu zostanie wyrzucony do przodu i z ogromną siłą uderzy swoim ciałem w fotel jadącej przed nim osoby, dla przykładu -mężczyzna o wadze 84 kg ma wówczas masę około 2,5 tony. Nawet, jeżeli osoba siedząca przodu będzie przypięta pasem, jej pas nie wytrzyma takiego przeciążenia i oboje wpadną na przednią szybę lub uderzą w deskę rozdzielczą). Czy fajniej jest jeździć w fotelikach, czy w pasach? Dlaczego? Czy dorośli zawsze zapinają pasy? Jakie są przyczyny nie zapinania pasów przez dorosłych i nie jeżdżenia dzieci w fotelikach? (np. dziecko nie lubi być skrępowane, dorosły spieszy się, pokonuje niewielką odległość, twierdzi, że zapięte pasy mogą uniemożliwić wydostanie się z płonącego pojazdu, uważa, że podczas wypadku lepiej wypaść z auta, niż być w nim uwięzionym. Należy zdać sobie sprawę z tego, że tylko 0,5% wypadków drogowych wiąże się z pożarem auta. W przypadku wyrzucenia ciała przez przednią szybę ryzyko odniesienia ciężkich ran w wypadku jest 25 razy większe. Natomiast ryzyko śmierci jest 6 razy większe). Co można zrobić, aby zachęcić osoby do jazdy w fotelikach i zapinania pasów? Ustalenie wniosków z dyskusji (przekazanie ich do opiekunów SU). Podsumowanie rozmowy przez nauczyciela. Np. -Wypadków drogowych nie można całkowicie wyeliminować, dlatego należy stale doskonalić urządzenia techniczne chroniące życie i zdrowie kierowców i pasażerów, -Nawet najdoskonalsze środki techniczne w pewnych sytuacjach nie są w stanie ochronić życia człowieka. Kierowcy mając poczucie bezpieczeństwa zachowują się niebezpiecznie (przekraczają dozwoloną prędkość, wymuszają pierwszeństwo przejazdu itp.). -Nie ma bezpiecznego samochodu. Bezpieczeństwo na drogach zależy przed wszystkim od nas samych, od naszego rozsądku i odpowiedzialności. Pamiętaj! Jeżeli kierowca zapomni o wskazaniach dotyczących bezpieczeństwa, a Ty jesteś pasażerem wspólnej podróży przypomnij mu o nich dla Waszego wspólnego dobra! Załącznik 1 Systemy bezpieczeństwa w samochodach, czyli co znaczą te literki? Wraz z nowymi modelami samochodów pojawiają się coraz to nowe systemy bezpieczeństwa. Oto tajemnicze skróty: ABS (Antiblockiersystem; Anti-Lock Braking System) zapobiegania blokowaniu się kół podczas hamowania. ACC (Adaptive Cruise Control) utrzymuje zadaną prędkość, w razie potrzeby zmniejsza ją w celu zachowania bezpiecznego odstępu między samochodami. Active Drive (Renault) z czterema kołami skrętnymi zapewnia precyzję prowadzenia, pewne utrzymywanie zamierzonego toru jazdy oraz ułatwia parkowanie. AFIL (Citron), LDW (Volvo) ostrzega przed niezamierzonym przekroczeniem linii bocznej na drodze (bez włączonych kierunkowskazów). System przetwarza informację z czujników lub kamery i uruchamia generator drgań umieszczony w siedzeniu kierowcy lub ostrzega sygnałem głosowym. ASR (Acceleration Slip Regulation) także TCS, TC, ASC system kontroli trakcji, nie dopuszcza do nadmiernego poślizgu kół pojazdu podczas przyspieszania. BAS (Brake Assist System) także BA, EBA, EVA, wspomaga hamowanie w sytuacji awaryjnej, podnosi ciśnienie w układzie i umożliwia szybsze zatrzymanie pojazdu. System BAS zawsze połączony jest z układem ABS. BLIS (Blind Spot Information System) system oparty na kamerach umieszczonych w lusterkach bocznych, pozwalający obserwować obszar wzdłuż boków i z tyłu samochodu. Gdy w monitorowanej strefie pojawi się inny pojazd, zapala się lampka ostrzegawcza przy zewnętrznym lusterku wstecznym po odpowiedniej stronie samochodu. City Safety (Volvo) ostrzega kierowcę przed ewentualną kolizją, w razie potrzeby aktywuje hamulce zasadnicze. Wspomagany może być przez system ostrzegania Collision Warning (ostrzeżenie o kolizji z automatycznym hamowaniem), który monitoruje obszar przed autem za pomocą radaru i kamery, analizując na bieżąco sytuację na drodze. DAC (Driver Alert Control) połączony z LDW (samochody Volvo), kontroluje czujność kierowcy. Korzystając z danych z kamery cyfrowej oraz danych z ruchów kierownicą, DAC porównuje niestandardowe zachowanie ze zwykłym stylem jazdy. Oprócz ostrzeżenia, na desce rozdzielczej pojawi się komunikat sugerujący przerwę. Dwustopniowe airbagi kierowcy i pasażera napełniają się adekwatnie do siły uderzenia. ESP (Electronic Stability Program), ESC (Electronic Stability Control) system stabilizacji, niezależnie od kierowcy przyhamowuje jedno lub kilka kół, naprowadzając pojazd na zadany tor jazdy. Kontrolowany jest przy pomocy układów ABS i ASR. HDC (Hill Descent Control) oraz HHC (Hill Hold Control) zapobiega staczaniu się pojazdu podczas podjeżdżania na wzniesienie oraz zjeżdżania ze wzniesienia. System działa razem z układem hamulcowym. IDIS (Intelligent Driver Information System), ComSense na bieżąco analizuje sytuację na drodze i w przypadku zagrożenia opóźnia dopływ do kierowcy mniej istotnych informacji z różnych układów w samochodzie, np. sygnalizację przychodzących połączeń telefonicznych. Isofix to międzynarodowy standard mocowania fotelików do przewożenia dzieci. Z systemem fotelik staje się elementem struktury nadwozia. Kurtyny boczne chronią głowy podróżnych siedzących na bocznych siedzeniach z przodu lub z tyłu pojazdu. MSR to system uzupełniający ASR. Redukuje moment obrotowy silnika podczas redukcji biegów i zapobiega utracie przyczepności kół. Opel Eye identyfikuje z wyprzedzeniem znaki drogowe oraz ostrzega kierowcę, jeśli ten przypadkowo opuści pas ruchu. Wyświetla na tablicy rozdzielczej informacje, które mają największe znaczenie z punktu widzenia bezpieczeństwa jazdy. PPDB (Pyrotechnic Pedestrian Deployable Bonnet) chroni głowę pieszego podczas zderzenia z autem. Przy kolizji w masce eksplodują niewielkie ładunki wybuchowe. Unosząc maskę o kilkanaście centymetrów, zapewniają przestrzeń amortyzującą uderzenie. RSC (Roll Stability Control) zapobiega dachowaniu pojazdu i działa na podobnej zasadzie jak ESP. W przypadku, gdy jednak dojdzie do przewrócenia pojazdu, ochronę zapewnia system ROPS (Roll Over Protection Structure), aktywujący napinacze pasów bezpieczeństwa, uruchamiając jednocześnie kurtynę boczną, która może być rozwinięta nawet przez kilkanaście sekund. SIPS (Side Impact Protection System) ogranicza skutki zderzenia bocznego. Konstrukcja samochodu została zaprojektowana i wzmocniona tak, by przemieścić siłę zderzenia bocznego z rejonu pasażerów w inne części nadwozia i zapobiec uszkodzeniu kabiny. Snow Motion reguluje poślizg kół napędowych, pozwalając na ruszenie i jazdę w trudnych warunkach, np. w kopnym śniegu. Działa podobnie jak ASR, jednak pozbawiony jest jego wad. TPMS (Tire Pressure Monitoring System) monitoruje ciśnienie w oponach przy wykorzystaniu czujników w zaworze opony. TSC, także TSA monitoruje stabilność przyczepy (także całego zestawu) i zapobiega tzw. wężykowaniu, kompensując ruchy przyczepy przez przyhamowanie jednego lub większej liczby kół. Volvo On Call umożliwia rozmowę telefoniczną z operatorem systemu, dzięki GPS przekazuje informacje na temat dokładnej pozycji geograficznej pojazdu. Uruchamia się automatycznie podczas wypadku. WHIPS (Whiplash Protection System), SAHR chroni kręgosłup i kręgi szyjne w chwili uderzenia w tył pojazdu. Opracowała: Marlena Dobosz SP 2 Pyrzyce Wyświetleń: 1051
Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione. |