Katalog

Małgorzata Muras, 2013-02-13
Żory

Magdalena Oparowska-Kozyra
Edukacja regionalna, Konspekty

BARBÓRKA-ŚWIĘTO GÓRNIKÓW

- n +

„BARBÓRKA – ŚWIĘTO GÓRNIKÓW” –konspekt zajęć otwartych dla uczniów klasy 0 i 3

Prowadząca: Małgorzata Muras
Data: 03.12.2012 r.
Klasa: „0” i 3c
Czas trwania: 2 x po 45 minut
Temat: „Węgiel - czarne złoto, górnicy, śląska mowa i tradycje”.
Cele ogólne:
- poznanie specyfiki swojego regionu;
- rozwijanie wiedzy o kulturze własnego regionu;
- ugruntowanie poczucia tożsamości narodowej przez rozwój tożsamości regionalnej;
- rozwijanie wiedzy o historii regionu w powiązaniu z tradycjami;
- pogłębianie więzi ze swoim środowiskiem, regionem, krajem;
- integrowanie uczniów klasy „0” i klasy „3”;

Cele szczegółowe:
Uczeń:
- jest aktywnym uczestnikiem zajęć;
- odpowiada prostymi zdaniami na pytania;
- czeka na swoją kolej wypowiedzi, a zarazem słucha wypowiedzi innych nie przeszkadzając im;
- dostosuje intensywność ruchu do dynamiki muzyki;
- wykonuje pracę plastyczną zgodnie ze słowną instrukcją nauczyciela;
- współpracuje podczas zajęć – nie narusza autonomii innych uczestników zabawy;
- przejawia twórczą postawę;
- podejmuje próby posługiwania się gwarą śląską;
- wie jak powstał węgiel i zna jego zastosowanie;
- wie jak ważna jest praca górnika;
-

Metody:
- aktywizujące;
- zadań stawianych do wykonania;
- podające.

Formy pracy: indywidualna, grupowa, zespołowa.

Środki dydaktyczne:
Telewizor, odtwarzacz DVD, film DVD z serii „Rodzina Pytalskich- Skąd się wzięły węgiel i ropa”, historyjka obrazkowa, bryły węgla, fizyczna mapa Polski, tekst „Legendy o Skarbniku”, książka „Śląskie zwyczaje i obrzędy ludowe”, płyta CD do podręczników WSiP pt „Razem w szkole”, mundur górnika, szpada, portret św. Barbary kolorowa bibuła, kolorowe piórka, paski czarnego brystolu, szablony do wycięcia elementów czako (laur, żelosko i pyrlik), klej, nożyczki, zszywacz, kredki, karteczki do ewaluacji.

Przygotowanie sal:
Przewietrzenie sal.
Świetlica: Zasłonięcie rolet i nastawienie filmu na DVD .
Sala edukacji wczesnoszkolnej kl. 3c : Ułożenie krzesełek w kręgu. Przygotowanie tekstu legendy, brył węgla i historyjki obrazkowej.
Sala zerówki: przygotowanie stroju górnika, magnetofonu z utworami do zajęć oraz materiałów do zajęć plastycznych.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
Zajęcia odbywają się w trzech różnych pomieszczeniach szkoły.
W sali gr „0”
1.Zabawy integracyjne „Iskierka” oraz „Nazywam się… i lubię…”.
Przejście do świetlicy szkolnej.
2. Oglądanie filmu DVD: „Skąd się wzięły węgiel i ropa”.
Przejście do sali lekcyjnej uczniów klasy 3c i utworzenie kręgu.
3 Pogadanka na temat filmu oraz ułożenie historyjki obrazkowej w kolejności powstawania złóż węgla.
4. Demonstracja brył węgla ze zwróceniem uwagi na odbite w nim paprocie i inne ślady. Wyjaśnienie znaczenia pojęcia- czarne złoto. Omówienie właściwości węgla.
4. Pokazanie na mapie fizycznej Polski - Śląska, regionu, w którym mieszkamy. Wyjaśnienie dzieciom, że na Śląsku znajdują się pod ziemią pokłady węgla, które wydobywają górnicy pracujący w kopalniach węgla kamiennego.
5. Słuchanie czytanej przez nauczyciela „Legendy o Skarbniku”. Wyjaśnienie: „Kto to jest Skarbnik?”. Omówienie zachowań obowiązujących w kopalni: np. powitanie słowami „Szczęść Boże”, zakaz gwizdania, używania brzydkich słów itd. Krótkie omówienie legendy i układanie przez dzieci odpowiedzi na pytania nauczyciela do czytanego tekstu.
Przejście do sali zajęć klasy „0”
6 Zaprezentowanie ilustracji przedstawiających górnika pracującego dawniej i współcześnie. Omówienie różnic w ubiorze i warunkach pracy dawniej i dziś.
Wyjaśnienie do czego służą poszczególne elementy ubioru i wyposażenia górnika (kask-ochrona głowy, lampa- oświetlenie korytarzy, czarny strój-ochrona ciała oraz kolor maskujący zabrudzenie, itd.). Wyjaśnienie rangi zawodu oraz ukazanie dzieciom niebezpieczeństw wynikających z pracy pod ziemią.

7.Prezetacja górniczego munduru galowego i podanie informacji, że czwartego grudnia na Śląsku obchodzimy święto górników tzw. Barbórkę. Prezentacja portretu św. Barbary, opowiadanie legendy o niej i wyjaśnienie, że nazwa święta pochodzi od imienia patronki górników. Zwrócenie uwagi na fakt, że podczas uroczystości barbórkowych górnicy zakładają strój galowy.

8. Chętne dziecko z klasy 3 przebiera się w strój galowy górnika, prezentuje grupie elementy stroju (marynarka, spodnie, czako, szpada). Nauczyciele nazywają poszczególnych elementy ubioru gwarą śląską.
Przerwa śródlekcyjna
9. Słuchanie nagrania pt. „Dzieweczki ze Śląska”.
10. Prezentacja nagrania ze zwrotami w gwarze śląskiej. Powtarzanie zwrotów i próby odgadnięcia ich znaczenia np. „W antryju na byfyju stoi szklonka tyju”, czyli „W przedpokoju
na kredensie stoi szklanka herbaty”; „ Chrobok szuści w charapuści”, czyli
„Chrząszcz brzmi w trzcinie”.
11. Nauka podstawowych figur tańca „Trojak”
Trojak to taniec, który tańczony jest trójkami.
W środku stoi tancerz, a po jego obu bokach – dwie tancerki, które trzymają zewnętrzne ręce na biodrach, a wewnętrzne podają tancerzowi.
W pierwszej części tańca (wolnej), trójki poruszają się do przodu, po linii prostej lub kolistej, z unoszeniem nogi ukosem w bok – przed nogą, na której tancerze opierają ciężar ciała.
W drugiej części tańca (szybkiej), tancerki obiegają tancerza szybkim krokiem lub tancerz krąży raz z jedną, raz z drugą tancerką.

12. Burza mózgów na temat przydatności i znaczenia koloru piórek przy czako.
Dzieci dowiadują się, że kiedyś górnicy piórkami przyczepionymi do czapki wymiatali kurz z otworów strzałowych.
Po propozycjach dzieci nauczyciel porządkuje ich spostrzeżenia i objaśnia znaczenie koloru pióropusza:
- pióropusz koloru zielonego-dyrektor górniczy;
- pióropusz koloru białego- inżynierzy i technicy górniczy;
- pióropusz koloru czarnego- górnik;
- pióropusz koloru czerwonego- członkowie orkiestry górniczej;
- pióropusz koloru biało-czerwonego- orkiestrmistrz.

13.Omówienie pracy plastyczno-technicznej. Zwrócenie uwagi na symbole pyrlik i żelosko oraz laur. Wycięcie przez dzieci symboli górniczych z żółtego papieru. Wykonanie czapek górniczych, naklejenie wyciętych elementów i doczepienie wybranego koloru pióropusza.
14. Wykonanie pamiątkowej fotografii w czapkach górniczych.
Ewaluacja.
Na koniec zajęć dzieci określają czy zajęcia im się podobały: uśmiechnięty węgielek, czy też nie: smutny węgielek.

Bibliografia:
Kotlonek A. , Wirchanowska M. (red.), Przewodnik po legendach polskich. Warszawa 2004, Wyd. WILGA.
Śląskie zwyczaje i obrzędy ludowe. Wyd. Żorskie Centrum Regionalne w Osinach.
Nagrania: „Dzieweczki ze śląska”, „Trojak”, „Prezentacja gwary śląskiej” z płyty CD cz.1 dla kl. 3 do cyklu podręczników „Razem w szkole” WSiP


Opracowanie: Małgorzata Muras, Magdalena Oparowska-Kozyra
Wyświetleń: 4114


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.