ZESPÓŁ SZKÓŁ ZAWODOWYCH
W JANOWIE LUBELSKIM




Opracowanie:
mgr Elżbieta Dębiec


PROGRAM
WYCHOWAWCZY KLASY
„JAKI JESTEM”










Janów Lubelski 2010








































Warto żyć w zgodzie z sobą samym,
bo zabraknie sił na pokonywanie wyzwań



WSTĘP
Człowiek w trakcie życia nie tylko poznaje i ocenia otaczający go świat, ale także gromadzi doświadczenia dotyczące własnej osoby. Doświadczenia te kumulują się w toku rozwoju jednostki od pierw¬szych lat życia, podlegają stopniowo porządkowaniu i organizowaniu, w rezultacie czego kształtuje się pewien specyficzny układ wyobrażeń, pojęć i ustosunkowań odnoszących się do siebie samego, do własnego „ja". Powstaje w ten sposób obraz własnej osoby czy też —jak ujmują niektórzy autorzy—pojęcie o sobie samym.
Na pojęcie człowieka o sobie samym składają się określone właści¬wości. Cechy te są tzw. materiałem składo¬wym powstałym w rezultacie gromadzenia, organizowania i uogólnia¬nia doświadczeń dotyczących własnej osoby.
Informacje o własnych cechach mają istotne znaczenie dla jednost¬ki, m. in. umożliwiają i określają jej identyfikację. Do informacji określających identyfikację człowieka zalicza się: nazwisko i imię, płeć, wiek, czasem również zawód, przynależność do różnych grup społecznych, niekiedy także odgrywane role społeczne. Są to tzw. dane tożsamościowe.
Dzięki percepcji swoich właściwości jednostka „rozwija pogląd o swoim własnym ciele, o tym, jakie korzyści daje mu ono, a w czym zawodzi; orientuje się, że posiada pewne zainteresowania i zdolności, sympatie i antypatie; zaczyna myśleć o sobie jako istocie nieśmiałej czy stojącej na uboczu lub też skłonnej do czynnej ingerencji, łatwo wpadającej w irytację, chłodnej czy niespokojnej; dowiaduje się czegoś o tym, jak oddziaływa na innych, np., że jest lubiana albo budzi nie¬chęć".
Zakres zjawisk zawartych w pojęciu o sobie samym jest bardzo szeroki, przegląd literatury pozwala na pogrupowanie ich w pewne „kategorie”. Wielu autorów (M. Przetacznikowa, Z. Zaborowski i inni) w treści pojęcia o sobie samym wyróżnia nastę¬pujące cechy, czy kategorie cech:
— wygląd i właściwości fizyczne,
— własne umiejętności i zdolności,
— właściwości moralne, cechy charakteru jednostki,
— charakteryzują inne ujemne strony własnej osobowości (nie¬śmiałość, nerwowość, brak zdolności, chciwość, lekkomyślność, za-rozumiałość, roztargnienie),
— wady fizyczne (mała sprawność fizyczna, brak urody, wady w budowie ciała, wady wzroku i słuchu).
Trudno sporządzić szczegółowy wykaz cech, ich (uniwersalną) listę, określić treść pojęcia o sobie samym.
Według Henryka Kulasa (Samoocena młodzieży) treść pojęcia o sobie samym można sprowadzić do trzech grup (kategorii) cech:
1. Cechy fizyczne które obejmują właściwości budowy i funkcjo¬nowania organizmu (wygląd zewnętrzny, budowa ciała i ewentualne defekty tej budowy, wzrost, stan zdrowia, funkcjonowanie poszczegól¬nych narządów, sprawność fizyczna itp.).
2. Cechy psychiczne, wśród których można wyróżnić kategorię właściwości:
— intelektualnych—dość szeroko pojętych (właściwości spos¬trzegania, myślenia, wyobraźni, uwagi, inteligencji, zdolności, spraw¬ność uczenia się itp.),
— emocjonalno-motywacyjnych (stabilność emocjonalna bądź jej przeciwieństwo, niepokój, energia w działaniu, sposób reagowania na niepowodzenie, kontrolowanie swego postępowania, stosunek do podejmowanych zadań, wytrwałe dążenie do celu—tzw. silna wola itp.).
3. Cechy społeczne (koleżeństwo, prawdomówność, towarzyskość, złośliwość, zazdrość itp.), czyli te właściwości, które powstają i przejawiają się w interakcjach społecznych, wywierają wpływ na charakter stosunków — tak pozytywnych, jak i negatywnych — jed¬nostki z innymi osobami czy grupą społeczną.
Pojęcie o sobie samym to nie tylko poznanie samego siebie, uświadomienie sobie przez jednostką posiadanych cech, ale także samoocena, polegająca na ustosunkowaniu się emocjonalnym do percypowanych właściwości i na ich wartościowaniu.
Treść, cechy składające się na pojęcie o sobie samym są ściśle związane z wiekiem; wraz z wiekiem jednostki wzrasta znaczenie oraz częstotliwość występowa¬nia (uświadamiania sobie) jednych cech i jednocześnie pomniejsza się ranga czy też nawet następuje zanikanie innych właściwości.
Program „Jaki jestem” jest przeznaczony dla uczniów szkoły średniej, dla których szczególnego znaczenia nabierają cechy związane z własną osobowoś¬cią, ich charakterem i kontaktami interpersonalnymi, a mniej¬szą wagę przywiązują oni do spraw związanych ze szkołą i nauką oraz domem rodzinnym, które to właściwości dominowały w poprzednim okresie rozwojowym. Dlatego w programie tym chcę zająć się treściami z kategorii: cechy psychiczne i cechy społeczne.
Informacje dotyczące własnej osoby, cechy składające się na wiedzę o samym sobie umożliwią zrozumienie uczniom samego siebie, pozwolą na ocenę własnych możliwości w różnych sytuacjach i różnych dziedzinach życia.
Mogą być one źródłem motywacji do podjęcia pracy nad sobą, dążenia do modyfikacji, ulepszania posiadanych właściwości. Wiedza ta pozwoli kształtować wiarę w siebie i w swoje możliwości.
Treści programu będą realizowane w ramach godzin wychowawczych.
Program został skonsultowany z psychologiem szkolnym i otrzymał pozytywną opinię.







CEL GŁÓWNY:
- zdobycie, pogłębienie i uzupełnienie wiedzy na temat samego siebie, uświadomienie sobie posiadanych cech w celu oceny własnych możliwości w różnych sytuacjach i różnych dziedzinach życia.



CELE POŚREDNIE:
- rozwijanie dociekliwości poznawczej,
- wdrażanie do samokontroli, samooceny i podejmowania działań na rzecz samokształcenia,
- kształtowanie poczucia własnej tożsamości,
- pomoc w przygotowaniu się do pełnienia ról życiowych,
- kształtowanie świadomości wykorzystania w życiu zdobytej wiedzy o samym sobie,
- budowanie poczucia własnej wartości,
- modyfikowanie własnych negatywnych zachowań wpływających niekorzystnie na stan emocjonalny (swój i innych ludzi),
- zrozumienie potrzeby pracy nad sobą.



TREŚCI
1. Jaki jest mój typ temperamentu?
2. Czy jestem dobrym przyjacielem?
3. Czy kompleksy utrudniają Ci życie?
4. Czy posiadam wyobraźnię przestrzenną?
5. Bank zalet.
6. Czy jestem skarbem dla świata? –„Mój stosunek do siebie”.
7. Czy jestem tolerancyjny, czy szanuję i akceptuję prawa innych?
8. Jak widzą mnie inni? – komunikacja niewerbalna.
9. Czy inteligencja emocjonalna jest potrzebna w pracy? – Dusza zespołu czy indywidualność?



SPODZIEWANE EFEKTY
- pogłębi wiedzę ogólną ucznia,
- pomoże uczniowi w odkrywaniu własnych możliwości,
- uczeń pozna swoje możliwości,
- uczeń zrozumie i pozna swoje mocne i słabe strony,
- wzbogacony zostanie zasób sposobów radzenia sobie z trudnościami życiowymi,
- wiedza o samym sobie pozwoli kształtować wiarę w siebie.

EWALUACJA

W trakcie realizacji programu wychowawca będzie obserwował zachowanie uczniów, prowadził rozmowy z uczniami i na tej podstawie dokona zmian w ramach bieżącej ewaluacji. Po zrealizowaniu treści programu zostanie przeprowadzona ankieta wśród uczniów, która pozwoli ocenić na ile program był przydatny uczniom, jakie korzyści wynieśli uczniowie uczestnicząc w realizacji tego programu.


LITERATURA
Hamer H., Oswoić nieśmiałość, Wydawnictwo Veda, Warszawa, 2000.
Hamer H., Bliżej siebie, Wydawnictwo Veda, Warszawa, 2001.
Praca zbiorowa, Środowiskowy program wychowania zdrowotnego w szkole, Komisja Profilaktyki Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, Lublin 1997.
Przetacznikowa M., Makiełło-Jarża G., Psychologia ogólna, Warszawa, PZWS, 1972
Jankowski A., Psychologia społeczna i zagadnienia wychowania, Wrocław- Warszawa – Kraków – Gdańsk, Ossolineum, 1980.
Kulasa H., Samoocena młodzieży, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 1996.











zatw

Wyświetleń: 771