Studiując na kierunku pedagogicznym miałam okazje przeprowadzić eksperyment pedagogiczny dotyczący wpływu gier edukacyjnych na umiejętność czytania wśród uczniów. Jednym z elementów tego eksperymentu było wnikliwe zbadanie poziomu tej umiejętności. Badania przeprowadzone zostały w klasie drugiej zaprzyjaźnionej szkoły, w której prowadziłam również, zajęcia wyrównawcze głównie dla uczniów z problemami w czytaniu.

Przeprowadzone badania obejmowały trzy elementy składające się na biegłe czytanie:
1.tempo czytania
2.technika czytania
3.oraz rozumienie czytanego tekstu.

Nie wszystkie z tych badań można przeprowadzić na każdym etapie edukacji wczesnoszkolnej, dlatego do badań wybrana została klasa druga, w której to dzieci poradziły sobie bez problemu z każdym przygotowanym dla nich testem. Na poziomie klasy pierwszej można wprowadzić badanie tempa i techniki czytania, by mieć udokumentowane osiągnięcia ucznia oraz by móc zaproponować odpowiednie zajęcia w celu przeciwdziałania pogłębianiu się problemów w czytaniu, a w konsekwencji zaległości w nauce. Co do testu z rozumienia czytanego tekstu nie polecam go przeprowadzać osobno, tylko jako część testu techniki czytania – zadając uczniom dwa lub trzy pytania otwarte do fragmentu który udało im się przeczytać.

Test tempa czytania przeprowadzony był z wykorzystaniem gotowego arkusza do pomiaru szybkości czytania głośnego przygotowanego przez Władysława Puśleckiego¹. Zawiera on 140 wyrazów jednosylabowych. Każdy uczeń badany jest przez jedną minutę, w tym czasie musi przeczytać poprawnie jak najwięcej wyrazów. Zsumowane, poprawnie przeczytane wyrazy dają wskaźnik szybkości czytania. Autor testu wskazuje następujące wyniki dla poszczególnych etapów nauki:
klasa I – 30 wyrazów w ciągu minuty,
klasa II – 53 wyrazy w ciągu minuty,
klasa III – 65 wyrazy w ciągu minuty.

Technika czytania badana była również indywidualnie z każdym uczniem, z wykorzystaniem tekstu znalezionego w starych książkach i gazetach dla dzieci, a interpretowana na podstawie wytycznych przytoczonych przez Ewę Górniewicz. Do przeprowadzenia sprawdzianu potrzebne są dwie wersje tego samego tekstu. Jeden dla ucznia, a drugi dal nauczyciela zwany wtórnikiem z miejscem do zapisywania poszczególnych symboli. Symbole te opisane są szczegółowo w wymienionej pozycji. Nauczyciel może mieć też stoper choć nie jest on wymagany, pozwala on dodatkowo sprawdzić tempo czytania tekstu, a w sytuacji gdy mamy do czynienia z zbyt wolnym czytaniem sygnalizuje nauczycielowi by cały test nie trwał więcej niż pięć minut. Autorka wyróżniła następujące techniki czytania:
- czytanie całościowe,
- sylabizowanie (z syntezą lub bez syntezy),
- głoskowanie z syntezą,
- głoskowanie bez syntezy (dziecko nie czyta).

Wykorzystana przeze mnie skala była skalą rozbudowaną przez wzgląd na potrzeby eksperymentu i zawierała nie cztery a dziesięć poziomów umiejętności czytania:
- płynne czytanie,
- płynne czytanie łatwych zdań,
- czytanie grup wyrazowych,
- czytanie wyrazami,
- płynne sylabizowanie
- sylabizowanie,
- częściowe głoskowanie,
- głoskowanie,
- nieznajomość niektórych liter,
- nieznajomość liter.

Wykonując taki test nauczyciel może od razu zaobserwować u uczniów problemy świadczące o dysleksji, a są nimi:
- mylenie liter,
- przestawianie liter, sylab lub wyrazów (inwersje),
- dodawanie lu opuszczanie liter, sylab,
- zamiana wyrazów na inne.

Ostatni test – czytania ze zrozumieniem – przeprowadzony był w formie sprawdzianu dla całej klasy Wykorzystane zostały krótkie teksty zaczerpnięte z starych podręczników oraz czasopism dziecięcych. Każdy test zawierał dwadzieścia pytań zamkniętych, a uczniowie mieli do dyspozycji całą godzinę lekcyjną.

Wszystkie uzyskane wyniki były doskonałym wyznacznikiem do sprawdzenia postępów w umiejętności czytania u dzieci. Takie obserwacje są w stanie pomóc nauczycielowi jak najlepiej dobierać metody nauczania do pracy z poszczególnymi uczniami, oraz dają szybką informację o możliwych problemach dziecka z czytaniem. W zależności od poziomu jaki nauczyciel obserwuje wśród uczniów, takie testy mogą być przeprowadzane dwa do czterech razy w ciągu roku szkolnego.


Przypisy:
1. Puślecki W., Test pomiaru szybkości czytania głośnego. Instrukcja stosowania testu, Kraków 2003
2. Górniewicz E., Pedagogiczna diagnoza specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu, Wyd. Adam Marszałek, Toruń

Wyświetleń: 2224