Dlaczego warto uczyć się pływać - korzyści z uprawiania pływania

W życiu człowieka pływanie odgrywa ważną rolę. Nabycie tej umiejętności w stopniu podstawowym nie nastręcza na ogół większych trudności. Około dziesięciu godzin ćwiczeń w wodzie wystarcza do opanowania podstawowych ruchów pozwalających utrzymać się na powierzchni wody i przepłynąć 25 - 50 m sposobem elementarnym zwanym "pieskiem".
Umiejętności takie zdobywa corocznie tysiące dzieci podczas obowiązkowej nauki pływania w szkołach z pływalniami oraz na obozach i koloniach letnich. Jednak większość dzieci po kursach wakacyjnych nie doskonali swych umiejętności pływackich, z upływem czasu zapomina, czego się nauczyła i w wieku dojrzałym nadal nie potrafi pływać. Nie doskonali, ponieważ tylko nieliczni mają dostęp do pływalni krytych czy letnich basenów z podgrzewaną wodą. Brak takiej bazy i często niewłaściwe wykorzystanie istniejących obiektów znacznie ograniczają upowszechnienie pływania.
Pływanie uprawiane racjonalnie przynosi wiele korzyści. Pełni funkcję między innymi: zdrowotną, kompensacyjno-korekcyjną i rekreacyjną.
Pływanie zdrowotne wykonywane jest w celu zahartowania, zapobiegania zachorowaniom, zwiększenia wydolności organizmu i opóźnienia oznak starzenia się. Zdrowotna rola pływania związana jest z odmiennością środowiska i związaną z tym specyfiką ruchu dostępnego zarówno dla niemowlęcia, jak i dla człowieka w wieku starczym.
Podczas pływania na centralne ośrodki mózgowe działa cały splot nowych bodźców spowodowany funkcjonowaniem organizmu w odciążeniu, poziomym ułożeniem ciała, pogłębionym oddychaniem, masującym działaniem wody. Wszystkie te bodźce wywołują nowe reakcje nie znane w warunkach lądowych. Dlatego wychodząc z wody po umiarkowanym pływaniu, człowiek czuje się odnowiony, rozluźniony i wypoczęty.
Termiczne oddziaływanie środowiska wodnego w trakcie kąpieli (niższa temperatura wody niż ciała) hartuje organizm. Opływanie ciała przez chłodną wodę, spowodowane ruchem ciała i kończyn, wzmacnia naczynia krwionośne skóry i umieszczone w niej zakończenia nerwowe. Wszystko to aktywizuje ruchy naczyń krwionośnych, poprawia przemianę materii, ułatwia przepływ krwi i wzmacnia system nerwowy. Szczególnie korzystnie mechaniczne działanie wody wpływa na stan i rozwój układu oddechowego. Następuje znaczne wzmocnienie mięśni oddechowych i zwiększa się pojemność życiowa płuc.
Kompensacyjno-korekcyjna funkcja pływania odnosi się przede wszystkim do dzieci i młodzieży szkolnej. Takimi zajęciami powinny być objęte dzieci i młodzież mniej sprawne ruchowo, słabsze fizycznie i często otyłe lub wątłej asymetrycznej budowie. Bywa, że brak swobody ruchowej w ciągu długich godzin lekcyjnych, zakazy i upomnienia, groźba kary zmuszają dzieci o wzmożonej pobudliwości ruchowej do wyładowań zastępczych, występujących w postaci nerwicy ruchowej.
Nerwice te przejawiają się różnymi tikami, zaburzeniami mowy i stanowią źródło dodatkowych konfliktów dziecka ze środowiskiem. Pływanie rozwija siłę, zręczność i wytrzymałość oraz koordynację ruchów, może w wielu przypadkach nie dopuścić do wykształcenia się niezręczności dyskoordynacyjnej zarówno przestrzennej, jak i czasowej. Wytworzenie u dziecka poczucia pewności siebie zapobiega nerwicom o charakterze lękowym.
Środowisko wodne jest doskonałym miejscem do wykonania wielu różnych ćwiczeń, ponieważ utrata ciężaru ciała po zanurzeniu w wodzie umożliwia wykonanie wielu zadań niemożliwych lub bardzo trudnych do wykonania na lądzie.
W wodzie można wykonać również wiele ruchów z rozluźnieniem nadmiernych napięć mięśni, często występujących podczas różnych ćwiczeń na lądzie.
Uprawianie pływania angażuje cały aparat ruchowy człowieka. Pozycja pozioma zwalnia pływaka od potrzeby utrzymania równowagi a zatem i napięć mięśni niezbędnych dla utrzymania postawy pionowej. Jest to dobra pozycja wyjściowa do wykonania wielu ruchów z zachowaniem znacznej plastyczności mięśni przy aktywności pro i antagonistycznych grup mięśniowych.
Określony opór wody sprawia, że ruchy nie mogą być wykonywane zbyt szybko i gwałtownie. Możliwość znacznego zwolnienia ruchów ciała "zawieszonego" w wodzie pozwala osobom mało sprawnym ruchowo nauczyć się kolejnych ćwiczeń i skoordynować ruchy kończyn.
Rozluźnienie mięśni charakterystyczne dla swobodnego ułożenia ciała na powierzchni wody, sprzyja korzystnym dla celów kompensacji obszernym ruchom w stawach, powiększającym zakres ruchów ćwiczących.
Pływanie, a szczególnie pływanie z określoną szybkością poprawia siłę mięśni ćwiczącego.
Pływanie pełni również funkcję rekreacyjną.
Psychiczną i biologiczną odnowę organizmu zapewniają okresy wypoczynku, które poprzez procesy regeneracyjne doprowadzają go do stanu równowagi psychomotorycznej. Racjonalny i korzystny dla zdrowia wypoczynek powinien mieć miejsce w środowisku odmiennym od miejsca pracy czy nauki. Powyższym wymaganiom doskonale odpowiada środowisko wodne.
Pływanie służy zachowaniu zdrowia i jego pielęgnacji. Opanowanie tej umiejętności zwiększa możliwość korzystania ze środowiska wodnego i sprzętu pływającego, a przede wszystkim daje poczucie bezpieczeństwa w wodzie, umożliwia uprawianie żeglarstwa, kajakarstwa, jachtingu motorowego i innych sportów wodnych.
Swobodne pływanie czy zabawy i gry w wodzie to bardzo ciekawa, atrakcyjna i lubiana forma wypoczynku dzieci.
Reasumując pływanie jest umiejętnością ruchową niezbędną w XXI wieku każdemu człowiekowi do pełnego, aktywnego życia. Korzyści zdrowotne, utylitarne, hedonistyczne wynikające z kontaktu ze środowiskiem wodnym każą sądzić, iż warto posiąść tę zdolność. Relaks, odprężenie, rozluźnienie mięśni całego organizmu w dzisiejszym sfrustrowanym świecie można osiągnąć poprzez pływanie.
Z powyższych względów ćwiczenia pływackie powinny zajmować szczególne i stałe miejsce w wychowaniu fizycznym dzieci i młodzieży oraz w rekreacji ruchowej dorosłych.
Pracuję w mieście Ożarów, w którym w tym roku otworzono krytą pływalnię.
W ramach zajęć wychowania fizycznego wprowadzona została 1 godzina tygodniowo obowiązkowego pływania.
To dopiero początek roku szkolnego a już pojawiają się kontrowersyjne wypowiedzi na temat tego "kroku" ze strony rodziców. Myślę, że to wyraz braku świadomości z dobrodziejstwa jakie niesie pływanie.
Sama tę umiejętność zdobyłam dość późno ze względu na brak dostępu do pływalni i wiem ile przez to straciłam.
Teraz mam okazję sama uczyć i chciałabym tą formą ruchu zarazić jak największą rzeszę dzieci. Jestem świadoma walorów zdrowotnych, rekreacyjnych oraz utylitarnych pływania i wiem, że pod tym względem jest nieporównywalne z żadną inną formą rekreacji fizycznej.

Opracowanie: Maria Gierach
Nauczyciel wychowania fizycznego
w Zespole Szkół Ogólnokształcących im. E. Szylki w Ożarowie

Wyświetleń: 3557