W strefie międzyzwrotnikowej przy powierzchni Ziemi pomiędzy obszarami wyżów około zwrotnikowych występują wschodnie prądy powietrza. Obejmują one w miarę zbliżania się do równika coraz grubszą warstwę atmosfery.
Rozpatrując mechanizmy przyczynowo – skutkowe klimatolodzy zawsze wyróżniają w systemie klimatycznym procesy zewnętrzne i wewnętrzne. Jako procesy wewnętrzne, wewnątrzsystemowe, należy traktować wzajemne oddziaływanie na siebie czynników znajdujących się wewnątrz systemu klimatycznego, tzn. atmosfery, oceanu, lodu, lądu i biosfery. Jednym z nich jest właśnie zjawisko El Nino. Natomiast takie procesy, które nie prowadzą do wzajemnego oddziaływania na siebie różnych czynników, nazywa się procesami zewnętrznymi, poza systemowymi. Przy powierzchni Ziemi tam gdzie najsilniej zaznacza swój wpływ siła tarcia pasaty kierują się w stronę równika. Procesy wewnątrz – oraz zewnątrz systemowe mogą mieć charakter cykliczny lub quasi – cykliczny. Jeżeli zachodzą one we względnie krótkich odcinkach czasu, należy je traktować jako pewnego rodzaju drgania własne systemu klimatycznego, a nie jako zmiany klimatu. Należą do nich przebieg roczny i dobowy, tzn. różnice między latem a zimą, lub dniem i nocą. Oba są procesami zewnętrznymi, nie do końca okresowymi.
El Nino to po peruwiańsku „dziecko” lub „dzieciątko Jezus”. Tamtejsi rybacy tak właśnie określają zjawisko cechujące się tym, że chłodny Prąd Peruwiański w okresie Bożego Narodzenia regularnie staje się wyraźnie cieplejszy, co wywiera negatywny wpływ na skład gatunkowy wyławianych ryb, a także na ich ilość. Rozwój prądów w atmosferze, a także zasięg i intensywność układów barycznych pozostaje w ścisłym związku z cechami fizycznymi podłoża. Szczególnie zmiany temperatury wód oceanicznych mogą modyfikować cyrkulację powietrza. Jak wykazały obserwacje i badania, w zachodniej części Oceanu Spokojnego następuje w ten sposób wzrost poziomu wód ok. 30 – 70 cm. Przemieszczanie się w kierunku zachodnim wód powierzchniowych sprzyja wpływowi na ich miejsce wód zalegających głębiej i zarazem chłodniejszych. Zjawisko to najwcześniej zaobserwowano u wybrzeży Ameryki Południowej. Podczas El Nino w oceanie zmniejsza się zawartość substancji pokarmowych i fitoplanktonu, a w następstwie tego także liczebność pewnych gatunków ryb. Poza tym zjawisko El Nino stwarza korzystne warunki dla innych form życia. Zawartość CO2 w atmosferze rośnie w latach El Nino znacznie wyraźniej niż w innych latach. Zjawisko El Nino na Pacyfiku długo wyjaśniano blokowaniem przez procesy atmosferyczne zimnej wody w obrębie Prądu Peruwiańskiego, wypływającej normalnie z głębi oceanu i obfitującej w substancje pokarmowe i fitoplankton, oraz napływaniem na jej miejsce ciepłej wody, ubogiej w substancje odżywcze. Wynoszenie ku powierzchni chłodnych wód w strefie równikowej stwierdzone w Oceanie Spokojnym i towarzysząca temu pogoda, sprzyjająca uformowaniu się w tym rejonie kuli ziemskiej typu klimatu suchego, jest stanem normalnym. Zjawisko upwelling jest zjawiskiem występującym w wielu miejscach na kuli ziemskiej np. na półkuli południowej w pobliżu Afryki Zachodniej, a na półkuli północnej w pobliżu zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej i Afryki.
Zjawisko El Nino stanowi fragment ogniwa „ wahadłowej” cyrkulacji układu ocean – atmosfera. W szerokościach okołorównikowych Oceanu Spokojnego. Zjawiska określonego mianem El Nino jeszcze w pełni nie poznano. Nie ma pełnego rozeznania odnośnie do zasięgu jego oddziaływania. Dogłębne poznanie procesów prowadzących do wystąpienia tego zjawiska jest obecnie jednym z najważniejszych problemów badawczych meteorologii.


Bibliografia:
Schonwiese C. D. 1997 - Klimat i człowiek Pruszyński i S – ka Warszawa
str. 128 – 131.
Woś A.1996 - Meteorologia dla geografów PWN Warszawa str. 195 – 204.

Wyświetleń: 435