Katalog Ewa Danielewicz-Czerniejewska, 2014-05-30 Warszawa Pedagogika, Artykuły Jak skutecznie i ciekawie uczyć ortografii?Jak skutecznie i ciekawie uczyć ortografii? Wprowadzenie: Po cóż nam ta ortografia? o Ortograficzna poprawność zapisu to jedna z podstawowych kompetencji kształtowanych obok umiejętności czytania ze zrozumieniem i poziomu grafii (odręcznego zapisu). o Warunkiem niezbędnym do opanowania umiejętności pisma poprawnego ortograficznie jest poznanie przez ucznia i gruntowne utrwalenie reguł poprawnej pisowni oraz wypracowanie u niego czujności, wrażliwości i świadomości ortograficznej. o Niepokoją wyniki ostatnich badań nad ortografią!!! W ciągu ostatnich kilkunastu lat liczba błędów w dyktandach ortograficznych uczniów zwiększyła się dwukrotnie (badania A. Jurek – 2006 r.). Badania pedagogiczne Bogdanowicz (2012 r.) wskazują, że przeciętna liczba błędów w kilkunastozdaniowym tekście polskiego trzynastolatka sięga siedemnastu!!! Badania A. Jurek z 2008r. mówią, że statystyczny piątoklasista popełnia średnio jeden błąd na 3-4 wyrazy. Ważne! Powinniśmy dołożyć wszelkich starań – nauczyciele, specjaliści terapii pedagogicznej, rodzice – aby od najmłodszych lat pracować nad umiejętnością bezbłędnego pisania - ta czynność powinna stać się czynnością automatyczną. W jaki sposób osiągnąć automatyzm zapisu? – ćwiczenia, systematyczność, praca zorganizowana w szkole i w domu – w sposób ciekawy. Ważna jest również świadoma umiejętność stosowania zasad ortograficznych. o „Poprawna pisownia jest jednym z podstawowych warunków efektywności przekazu informacji za pomocą tekstu pisanego. Zapewnia jednoznaczność i dokładność tego sposobu porozumiewania się. Stałość pisowni stanowi warunek rozpoznawania wyrazów, umożliwia szybkie czytanie tekstu i jego rozumienie. Błąd ortograficzny, polegający na napisaniu wyrazu lub wyrażenia w sposób niezgodny z obowiązującą normą ortograficzną (…) jest elementem zakłócającym proces komunikacji.” (Edward Polański) o Programy nauczania języka polskiego w szkole dopuszczone do użytku szkolnego przez MEN proponują bardzo zróżnicowane podejście do nauczania ortografii. o W klasach początkowych I-III poświęca się ortografii znacznie więcej czasu niż w klasach starszych. Bardzo często ćwiczenie ortografii, dyktanda, sprawdziany ortograficzne kończą się razem z klasą III szkoły podstawowej. o Zbyt mała liczba godzin przeznaczona w programach na realizację zagadnień ortograficznych niestety nie sprzyja nauczaniu ortografii. o W rankingach umiejętności również widoczny jest spadek ważności ortografii. o Ranga poprawnego pisania spada!!! Co jest tego przyczyną??? o Rozwój, postęp cywilizacyjny, rozwój nowych technologii cyfrowych, informatycznych. o Ważny jest szybki przekaz informacji (SMS, komunikatory internetowe, portale) - poprawność ortograficzna i stylistyczna zapisu coraz mniej. o Pisownia ulega uproszczeniu, błędy raczej nikomu nie przeszkadzają. o Po cóż nam ta ortografia?!!! – częste stwierdzenia poddające w wątpliwość rangę poprawnych zapisów. o Ważną rolę percepcyjną odgrywa aktualnie obraz, przekaz ikonograficzny. Słowo jest na dalszym planie. o Spadek czytelnictwa to kolejny powód obniżania się kompetencji i świadomości ortograficznej. A przecież – im więcej czytamy, tym większą jest nasza sprawność ortograficzna. o Już teraz osoby piszące bezbłędnie zaczynają być zaliczane do elit. o Żeby nauczanie ortografii było skuteczne – metody, pomysły na naukę ortografii muszą iść z postępem i uwzględniać zmiany. Kilka słów o tym, że … Ortografia i nauka ortografii wcale nie musi być nudna!!! Możemy wykorzystywać w pracy nad nią teorię inteligencji wielorakich Howarda Gardnera. Rodzaje inteligencji według Howarda Gardnera o Inteligencja językowa – umiejętność czytania, pisania i porozumiewania się za pomocą słów, doskonale rozwinięta u pisarzy, poetów i mówców. o Inteligencja logiczna lub matematyczna – umiejętność rozumowania oraz liczenia. Najlepiej jest rozwinięta u ekonomistów, naukowców, inżynierów, prawników i księgowych. o Inteligencja wizualno-przestrzenna – umiejętność malowania, rysowania, robienia artystycznych fotografii, rzeźbienia lub wyobrażania sobie trójwymiarowych kształtów; doskonale rozwinięta u nawigatorów i artystów. o Inteligencja muzyczna – umiejętność układania piosenek, śpiewania, gry na instrumencie, pisania wierszy, a także stosowania rymu i rytmu. Szczególnie rozwinięta u kompozytorów, dyrygentów, muzyków. o Inteligencja interpersonalna (społeczna) – umiejętność nawiązywania kontaktów; rozwinięta u sprzedawców, nauczycieli i przywódców. o Inteligencja intrapersonalna (refleksyjna) – umiejętność skupienia uwagi na swoich uczuciach, umiejętność wyciągania wniosków z przeżytych doświadczeń i umiejętność planowania. Ten rodzaj zdolności wiąże się u niektórych ludzi z wielką intuicją. o Inteligencja ruchowa – zdolności manualne oraz umiejętności sportowe; dobrze wykształcone u gimnastyków, tancerzy, rzemieślników i sportowców, a także chirurgów. o Inteligencja przyrodnicza – umiejętność rozumienia praw natury i postępowania zgodnie z nimi; dobrze rozwinięta u biologów, rolników i osób działających na rzecz ochrony przyrody. o Wykorzystanie wielu form aktywności umysłowej – pozwala aktywizować uczniów. o Możemy uczyć wykorzystując, angażując obie półkule mózgowe. Możemy w ten sposób pełniej wykorzystać potencjał uczniów, przyczynić się do ich wszechstronnego rozwoju. o Bardzo ważny czynnik motywujący – stwarzanie i zapewnienie odnoszenia sukcesu. o Dobrze, żeby ćwiczenia angażowały więcej niż jedną inteligencję. o Najbardziej związana z ortografią jest inteligencja słowna, ale nie należy jej aktywizować tylko poprzez uzupełnianie ćwiczeń. Możemy ją uaktywnić poprzez: o Tworzenie historyjek z wykorzystaniem wyrazów z daną trudnością ortograficzną. o Rozwiązywanie i układanie krzyżówek. o Rozwiązywanie i układanie rebusów, kalambury. o Gry słowne (np. tabu). o Czytanie, pisanie wierszy. o Wyszukiwanie w tekstach wyrazów z określoną trudnością. o Szukanie wyrazów w słownikach. o Pisanie ze słuchu, z pamięci, przepisywanie. o Muzyka, rytm – to też ważne. o Bardzo ważna jest inteligencja wizualno-przestrzenna – dbamy tutaj o jak największą liczbę wzrokowych spostrzeżeń, tworzenie obrazów, które pomagają zapamiętywać pisownię: o Tworzenie plakatów. o Ilustrowanie wyrazów. o Wizualizacja wyrazów. o Mapy myśli z regułami ortograficznymi. o Mapy myśli z wyrazami z zapisem historycznym. o Memory wyrazowe, obrazkowe. o Pomocne są również komputerowe programy ortograficzne, gry ortograficzne (Gry ortomagiczne, Klik uczy ortografii, Ortograficzne bity, Trening ortograficzny – PWN). Do pracy nad ortografią: najlepszy jest zeszyt A-4, OŁÓWEK! No i oczywiście KOLORY!!! Ortografia musi być wesoła i kolorowa!!! Jakże jej wtedy nie polubić?!!! Opracowane w oparciu o literaturę: 1. Polański. E., Dydaktyka ortografii i interpunkcji. Wydawnictwo WSiP. 2. Jurek. A., Kształcenie umiejętności ortograficznych uczniów z dysleksją. Wydawnictwo HARMONIA. 3. Danuta Gmosińska, Violeta Woźniak., 7 WALIZEK – Inteligencje wielorakie w nauczaniu ortografii. Wydawnictwo HARMONIA. 4. Bogdanowicz, M., A. Adryjanek., Uczeń z dysleksją w szkole. Wydawnictwo OPERON. 5. Buzan T., Mapy Twoich myśli. Wydawnictwo Aha! Ewa Danielewicz-Czerniejewska Wyświetleń: 608
Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione. |