Prawa ucznia
Szczegółowy katalog praw i obowiązków ucznia określa statut szkoły w którym zapisane są prawa ucznia do:
- wiedzy o przysługujących prawach oraz środkach, jakie przysługują uczniom w przypadku naruszania ich praw,
- właściwego zorganizowania procesu kształcenia,
- opieki wychowawczej i warunków zapewniających bezpieczeństwo, ochronę przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bądź psychicznej oraz ochronę i poszanowanie jego godności,
- korzystania z pomocy stypendialnej, medycznej, socjalnej, psychologicznej i socjalnej,życzliwego, podmiotowego traktowania, wywoływania imieniem i nazwiskiem, a nie "numerem" z dziennika,
- swobody wyrażania myśli, poglądów, sumienia i wyznania (poglądy i opinie kontrowersyjne lub niezgodne z poglądami nauczyciela nie mogą mieć wpływu na okresowe oceny merytoryczne),
- swobodnego dostępu na zajęcia lekcyjne (nie powinno się ograniczać tego prawa poprzez wypraszanie ucznia z klasy lub nie wypuszczanie go z sali lekcyjnej, z błahych powodów,
- rozwijania zainteresowań,
- korzystania z biblioteki szkolnej, stołówki i obiektów sportowych,
- sprawiedliwej, obiektywnej, jawnej i uzasadnionej oceny,
- pomocy w przypadku trudności w nauce,
- nauczania indywidualnego i egzaminów eksternistycznych,
- odpowiedniej temperatury w salach lekcyjnych. W przypadku braku możliwości zapewnienia minimalnej temperatury w salach lekcyjnych (+150C) dyrektor szkoły zawiesza czasowo zajęcia szkolne,
- wyboru samorządu klasowego oraz Rady Uczniowskiej,
- wpływania na życie szkoły przez działalność samorządów,
- uczeń klasy pierwszej, na początku pierwszego semestru, mają prawo do tzw. Okresu ochronnego, trwającego dwa pierwsze tygodnie semestru, w których nauczyciel nie ma prawa wystawić uczniowi oceny niedostatecznej,
- do odpoczynku w przerwach międzylekcyjnych; na okres przerw świątecznych i ferii nie zadaje się prac domowych.
Nie ma jednolitego dokumentu określającego prawa ucznia. Od 6 stycznia 2000r. weszła w życie Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka. Tematyka praw ucznia dotyka wiele ustaw i rozporządzeń ministra edukacji narodowej. Są to dokumenty, które w państwie prawa powinny być przestrzegane, a łamanie praw w nich zawartych powinno pociągać za sobą konsekwencje w postaci postępowania sądowego.
Dokładna lista praw i obowiązków ucznia powinna znajdować się w statucie szkoły. Każda szkoła tworzy swój statut, w którym określa zasady funkcjonowania szkoły, współpracy uczniów, nauczycieli i rodziców.
W niektórych szkołach prężnie działająca Rada Uczniów wybiera rzecznika reprezentującego interesy uczniów przed radą pedagogiczną czy dyrekcją szkoły.
Tam, gdzie Rada Uczniów działa bardzo prężnie i aktywnie, szkoły stają się odzwierciedleniem demokratycznych państewek.
Konkretne zapisy dotyczące praw uczniów w szkole powinny być, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999roku w sprawie ramowego statutu publicznej szkoły sześcioletniej i publicznego gimnazjum, zapisane w statucie szkoły.
Opracowanie: Marzanna Broszczyk
